Ενας άνθρωπος του παρασκηνίου στην πρωθυπουργία

«Τα μεγάλα ταλέντα αργούν να ωριμάσουν» λέει ένα γιαπωνέζικο ρητό και αυτό ταιριάζει γάντι στον Γιοσιχίντε Σούγκα, τον νέο πρωθυπουργό της Ιαπωνίας. Για σχεδόν εννέα ολόκληρα χρόνια ήταν το δεξί χέρι του πρόσφατα παραιτηθέντος Σίνζο Αμπε, ο ισχυρός άνθρωπος πίσω από μια απαιτητική σκηνή. Ελυνε και έδενε ως «εγκέφαλος» των πολιτικών της κυβέρνησης και κατάφερε να παραμείνει στην ισχυρότερη θέση ως επικεφαλής γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου για τουλάχιστον επτά χρόνια, περιμένοντας στωικά να έρθει το πλήρωμα του χρόνου.

Ανετη νίκη

Μετά την αιφνίδια ανακοίνωση τον περασμένο Αύγουστο από τον πρωθυπουργό ότι παραιτείται εξαιτίας ενός χρόνιου προβλήματος υγείας, ο αφοσιωμένος συνεργάτης του Αμπε βγήκε από το παρασκήνιο προβάλλοντας ως φαβορί στην κούρσα της διαδοχής, γεγονός που επικυρώθηκε στην εσωκομματική διαδικασία. Εξελέγη με συντριπτική πλειοψηφία 377 ψήφων έναντι 89 και 68 των αντιπάλων του για την ηγεσία του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP).

Καλείται να διαδεχθεί τον άνθρωπο που σημάδεψε την πολιτική σκηνή της Ιαπωνίας, με τη μεγαλύτερη πρωθυπουργική θητεία (2012-2021) αλλά και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του, γνωστές ως Abenomics, που έβγαλαν τη χώρα από την οικονομική στασιμότητα της προηγούμενης εικοσαετίας και που σήμερα αποχωρεί εν μέσω μιας εκτεταμένης λαϊκής δυσαρέσκειας για τον χειρισμό του σε ό,τι αφορά την πανδημία και την επακόλουθη οικονομική κρίση.

Πολλά τα ανοιχτά μέτωπα αλλά και οι ευρύτερες γεωπολιτικές προκλήσεις στην ευρύτερη γειτονιά της Ιαπωνίας που πρέπει να αντιμετωπίσει. Η πανδημία του κορωνοϊού που έχει ρημάξει την οικονομία της (την τρίτη μεγαλύτερη του κόσμου) απειλεί με επιστροφή στην ύφεση.

Την ίδια ώρα η πίεση από την Κίνα γύρω από τα διαφιλονικούμενα νησιά Σενκάκου (Νταϊογιού στα κινεζικά) αυξάνεται, η πυρηνική Βόρεια Κορέα δεν έχει σταματήσει να αποτελεί επικίνδυνη απειλή στην ευρύτερη περιοχή και η Νότια Κορέα αξιώνει αποζημιώσεις για τα εγκλήματα πολέμου της Ιαπωνίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συγχρόνως η δημογραφία της χώρας – πολύ χαμηλό ποσοστό γεννήσεων και υψηλά ποσοστά υπέργηρων πολιτών – συνεπάγεται ένα συρρικνωμένο εργατικό δυναμικό που καλείται να συντηρεί το κοινωνικό κράτος.

Το δίλημμα
των εκλογών

Η κακή σχέση του Γιοσιχίντε Σούγκα με τις κάμερες και τα μικρόφωνα αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα εν όψει των ερχόμενων εκλογών τον Οκτώβριο του 2021, κάτι που ίσως στοιχίσει στο κόμμα. Προς το παρόν πάντως η δημοφιλία του παραμένει μεγάλη και μάλιστα δεν αποκλείεται να προκηρύξει πρόωρες εκλογές προκειμένου να εκμεταλλευτεί αυτό το ρεύμα για να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη θέση του. «Αν όχι», λέει στους «New York Times» ο Κεν Χιζίνο, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο, «ίσως να είναι απλά ένας προσωρινός ηγέτης και το κόμμα να βρει ένα νεότερο και πιο ελκυστικό πρόσωπο για να πάει σε γενικές εκλογές» το ερχόμενο φθινόπωρο.

Στον δρόμο του Αμπε

«Πιστεύω ότι έχω την αποστολή να συνεχίσω αυτό που ξεκίνησε ο πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε» δήλωσε αμέσως μετά τη νίκη του στην εσωκομματική διαδικασία, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις ότι θα ακολουθήσει τη συνταγή του προκατόχου του τόσο στην οικονομία όσο και στην εξωτερική πολιτική, όπου όπως και ο Αμπε θα επικεντρωθεί στη στρατηγική συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Χωρίς σαφές όραμα

Ιάπωνες πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η διακυβέρνηση του Γιοσιχίντε Σούγκα δεν επιφυλάσσει εκπλήξεις, θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα και την πολιτική συνέχεια του Αμπε (στη φωτογραφία αριστερά προσφέρει ένα μπουκέτο λούλουδια στον διάδοχό του), δεν διαθέτει όμως και σαφές όραμα και «το ερώτημα είναι πώς ο κόσμος θα αντιληφθεί το πολιτικό ύφος του» αναφέρει ο Τακάσι Ριουζάκι στην εφημερίδα «Washington Post». Ο πολιτικός αναλυτής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ryutsu Keizai λέει ότι ο Σούγκα είναι κατά κοινή ομολογία ένας ψυχρός άνθρωπος και υπογραμμίζει πως «ένας ισχυρός ηγέτης είναι συνήθως συμπονετικός και έχει αίσθηση του χιούμορ. Μέχρι στιγμής ο Σούγκα δεν έχει δείξει να διαθέτει τίποτα από τα δύο».

Ο γιος του αγρότη που έφθασε στην κορυφή

Ο Σούγκα κατέχει μαύρη ζώνη στο καράτε, μια πολεμική τέχνη που του έχει διδάξει τον αυτοέλεγχο και την ταπεινότητα, ενώ στην επίσημη ιστοσελίδα του γράφει ότι μεταξύ άλλων κάνει ψάρεμα στο ποτάμι, ένα χόμπι που για τους γνωρίζοντες απαιτεί υπομονή και μαεστρία. Στα 71 του χρόνια συνεχίζει να ξεκινάει τη μέρα του με 100 κοιλιακούς για να κρατιέται σε φόρμα, ενώ θεωρείται εργασιομανής και φοβερά πειθαρχημένος.
Σε αντίθεση με τον φίλο και προκάτοχό του Αμπε ο οποίος είναι γόνος παλιού πολιτικού τζακιού της Ιαπωνίας με παππού πρωθυπουργό και πατέρα υπουργό Εξωτερικών, ο Σούγκα ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από το μηδέν. Γιος αγρότη φράουλας, μεγάλωσε σε μια πολυμελή οικογένεια στη βορειοδυτική περιφέρεια Ακίτα, μια αγροτική φτωχή περιοχή.
Σε μια εποχή που πολλοί συνομήλικοί του εγκατέλειπαν το σχολείο μετά το γυμνάσιο για να εργαστούν για τις τοπικές βιομηχανίες, ο Σούγκα προτίμησε τις σπουδές, δίψαγε για μια άλλη ζωή και μετά το σχολείο μετακόμισε στο Τόκιο. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια για να τα βγάλει πέρα εργάστηκε σε εργοστάσιο συσκευασίας και έπειτα ως οδηγός φορτηγών στην παλιά αγορά ψαριών Τσουκίτζι προτού εγγραφεί στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Hosei.
Οταν έθεσε υποψηφιότητα για το δημοτικό συμβούλιο της Γιοκοχάμα και παρά το γεγονός ότι δεν είχε καμία πολιτική διασύνδεση, κατάφερε να εκλεγεί χάρη στην επιμονή, στη σκληρή δουλειά και στο πείσμα του, επισκεπτόμενος πόρτα-πόρτα περί τα 300 σπίτια την ημέρα – 30.000 συνολικά. Κατάφερε να κερδίσει τη στήριξη των συμπολιτών του και μια θέση στον δήμο, εφαλτήριο για τη μετέπειτα πολιτική του πορεία.
Μέχρι σήμερα διατηρεί άριστες επαφές με τον περιφερειακό κομματικό κορμό, τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας και της καθημερινότητας των πολιτών και αυτό αποτελεί το ισχυρό του χαρτί.