Είναι από άλλον πλανήτη ο ΣΥΡΙΖΑ του σήμερα

«Το σημαντικό για κάθε κόμμα δεν είναι η συλλογή προσώπων για να βγουν στην πασαρέλα, αλλά να μπορέσει να επικοινωνήσει με την κοινωνία» επισημαίνει ο Αλέκος Αλαβάνος με αφορμή την διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώην πρόεδρος του κόμματος κάνει μάλιστα λόγο για κινήσεις εντυπωσιασμού προκειμένου «να μπουν στην απόχη πολλές ψήφοι», ενώ διαβλέπει μια προσπάθεια «επαναστερέωσης του δικομματισμού» με «κοινές συντεταγμένες στην οικονομική, κοινωνική και εξωτερική πολιτική» παρά τις διαφορές στις καταγωγές, στις ιδεολογικές απόψεις και στις παραδόσεις. Και υπογραμμίζει: «Αλλος ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα και άλλος την εποχή που βρισκόμουν κι εγώ εκεί. Ιδιο όνομα, ίδια πολλά στελέχη, ίδια γραφεία, ίδια σημαία, αλλά δύο εποχές από άλλον πολιτιστικό και πολιτικό πλανήτη». Ο κ. Αλαβάνος επικρίνει τις δυνάμεις της αντιμνημονιακής Αριστεράς που δεν συσπειρώθηκαν διευκολύνοντας την άνετη εκλογική επικράτηση των μνημονιακών αντιλήψεων, ενώ ανακοινώνει ότι το Σχέδιο Β, του οποίου ηγείται, δεν θα συνεχίσει τη δράση του. «Ο κύκλος του έκλεισε» αναφέρει. Αν και θιασώτης στα χρόνια της κρίσης της εξόδου από το ευρώ, σήμερα πιστεύει ότι «είναι άλλες πλέον οι προτεραιότητές μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όχι το νόμισμα», όπως τονίζει χαρακτηριστικά.

Το κόμμα του οποίου ηγηθήκατε, ο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού με διακηρυγμένο στόχο να εκφράσει τις ευρύτερες δημοκρατικές-προοδευτικές δυνάμεις. Πώς κρίνετε την εξέλιξη αυτή;

«Αυτό που μου λέτε είναι σαν κάποιος να μαζεύει μανιωδώς πιόνια από σκάκι ή πούλια από τάβλι, για να φιγουράρει, να εντυπωσιάσει. Στη συγκεκριμένη περίπτωσή για να μπουν στην απόχη πολλές ψήφοι. Κατά τη γνώμη μου δεν έχει καμία ουσιαστική σημασία. Αυτό που για μένα είναι σημαντικό σε σχέση με κάθε κόμμα δεν είναι η συλλογή προσώπων για να βγουν στην πασαρέλα. Είναι να μπορέσει επιτέλους να επικοινωνήσει με την κοινωνία, που την τελευταία δεκαετία έχει επικίνδυνα αποξενωθεί από την πολιτική. Να μπορέσει να νιώσει τις ματαιώσεις, τις αγωνίες, τις λαχτάρες, τους πόνους, τα όνειρά της. Να ανταποκριθεί με ένα πρόγραμμα δράσης, ανασυγκρότησης και αναγέννησης της πατρίδας μας».

Πρόσφατα στο «Κάραβελ» απευθυνόμενος στους πασοκογενείς του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας επικαλέστηκε την εμπειρία του ΠαΣοΚ του ’81 και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Βλέπετε «πασοκοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ;

«Αυτό που βλέπω είναι μια προσπάθεια επαναστερέωσης του δικομματισμού, που η Ελλάδα έχει μια παράδοση δεκαετιών. Εναλλαγή δηλαδή δύο σχηματισμών, που έχουν διαφορές στην καταγωγή, στις παραδόσεις, στις απόψεις σε μια σειρά ιδεολογικά θέματα, αλλά ουσιαστικά έχουν κοινές συντεταγμένες στην οικονομική, κοινωνική και εξωτερική πολιτική τους. Το ζητούμενο επομένως είναι η δημιουργία ενός διαφορετικού πόλου, που θα θέτει τα θέματα της δυναμικής και βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της πλήρους απασχόλησης, της οικολογίας, της τεχνολογικής προόδου στο επίκεντρό του».

Ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί τον χώρο ανάμεσα στη ΝΔ και στην παραδοσιακή Αριστερά. Αυτό δηλαδή που είχε κάνει και το ΠαΣοΚ υιοθετώντας την αριστερή «ατζέντα» της εποχής. Δεν ακούγεται λογικό;

«Το κενό που αναφέρετε ότι πάει να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ ΝΔ και «παραδοσιακής Αριστεράς» είναι ασήμαντο σε σχέση με το άλλο, το μεγάλο κενό που δημιουργήθηκε αυτή την πικρή δεκαετία που πέρασε ο λαός μας. Τι υπάρχει πέρα από τις πολιτικές διαφορές ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, που στα θεμελιώδη οικονομικά ζητήματα σχεδόν ταυτίζονται; Αυτό βιώνει σήμερα η κοινωνία μας. Και η απάντησή της είναι «τίποτε» – και δυστυχώς δικαίως. Ας προσέξουμε όμως. Συνειδητά ή ασυνείδητα ο απλός κόσμος βιώνει αυτό το ερώτημα, που αργά ή γρήγορα θα απαντηθεί. Αν η απάντηση δεν έρχεται από τον προοδευτικό χώρο, θα έρθει από την Ακροδεξιά. Αυτό ήδη συμβαίνει σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες. Σε Πολωνία και Ουγγαρία – δύο χώρες όπου μάλιστα η Ακροδεξιά βρίσκεται στη διακυβέρνηση -, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στις περισσότερες σκανδιναβικές χώρες».

Φανταζόσασταν όταν συγκροτούσατε τον ΣΥΡΙΖΑ ότι θα εξελισσόταν ποτέ σε δεύτερο πόλο της πολιτικής ζωής;

«Αλλος ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, και άλλος την εποχή που βρισκόμουν κι εγώ εκεί. Ιδιο όνομα, ίδια πολλά στελέχη, ίδια γραφεία, ίδια σημαία, ναι, αλλά οι δύο εποχές που αναφέρετε προέρχονται από άλλον πολιτιστικό και πολιτικό πλανήτη».

Πάντως κατάφερε να «εκτοπίσει» τις πέραν του ΚΚΕ δυνάμεις της αντιμνημονιακής Αριστεράς με εξαίρεση το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη. Πώς το κρίνετε;

«Δεν τις εκτόπισε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ισα-ίσα ο ΣΥΡΙΖΑ με το 3ο Μνημόνιο άφησε ελεύθερο το έδαφος. Αυτοεκτοπίστηκαν όμως. Υπήρχε το έδαφος για μια μεγάλη συσπείρωση που θα μπορούσε να παρουσιάσει ένα άλλο πρόγραμμα για τη χώρα, να προβλέπει μια ταχύτατη έξοδο από την κρίση, να προβάλλει μια πολιτική βαθιών προοδευτικών μεταρρυθμίσεων. Μια συσπείρωση, όπου η «παραδοσιακή Aριστερά», όπως λέτε, θα ήταν μια μόνο συνιστώσα της, δίπλα σε οικολογικές κινήσεις, κοινωνικές οργανώσεις, προοδευτικές συσπειρώσεις, πολιτιστικές πρωτοβουλίες. Δεν έγινε όμως, παρά τις επίμονες προσπάθειες του Σχεδίου Β και άλλων. Είναι παράδοξο, αλλά η «παραδοσιακή Aριστερά», παρά τις ειλικρινείς, επίμονες αγωνιστικές πρωτοβουλίες της ενάντια στα μνημόνια, φέρει ταυτόχρονα μεγάλη ευθύνη για την άνετη εκλογική επικράτηση των μνημονιακών αντιλήψεων ελλείψει αξιόλογου αντιπάλου με ταυτότητα και συνοχή. Είναι συνυπεύθυνη. Το ζητούμενο αυτό παραμένει και σήμερα».

Θα συνεχίσετε το Σχέδιο Β και εσείς προσωπικά το ενωτικό εγχείρημά σας αυτό;

«Οχι. Ο κύκλος του Σχεδίου Β έκλεισε. Βαθιά λυπημένοι που δεν πετύχαμε την ενότητα, αλλά εσωτερικά ικανοποιημένοι ότι επιμείναμε πεισματικά επί μια τετραετία μέχρι το παρά πέντε των εκλογών. Κι αφήνουμε αυτόν τον όμορφο στόχο στις νεότερες γενιές. Εξάλλου δεν χρειάζεται άλλη μια σφραγίδα η Αριστερά, αρκετές έχει».

Η χώρα επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος μετά τη δεκαετή κρίση. Ησασταν εξ αυτών που θεωρούσαν ότι η αποχώρηση από το ευρώ και η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα ήταν προς όφελός μας. Επιμένετε ακόμα σε αυτή τη θέση;

«Η αλλαγή του νομίσματος ήταν, κατά τη γνώμη όχι μόνο τη δική μας αλλά μέχρι και αμερικανών κατόχων του Νομπέλ Οικονομικών, όπως ο Stiglitz ή ο Krugman, αναγκαία για την κρίση. Σήμερα άλλες είναι οι προτεραιότητές μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όχι το νόμισμα. Η κατάργηση των καταναγκαστικών πρωτογενών πλεονασμάτων που απορροφούν το αίμα της ελληνικής οικονομίας. Η διαπραγμάτευση με την Ευρώπη για τη μείωση ενός μέρους του χρέους. Η συμμετοχή της χώρας μας στην Ποσοτική Χαλάρωση, που με τις κατάλληλες μορφές και προδιαγραφές μπορεί να ενισχύσει τη ρευστότητα και τις επενδύσεις».