Από την πανδημία στην ανεξαρτησία

Παγιδευμένη ανάμεσα σε ένα μέλλον που δεν επιθυμεί εντός της μετά Brexit Βρετανίας, αλλά και μιας ανεξαρτησίας την οποία ωστόσο δεν μπορεί ακόμη εύκολα να διεκδικήσει, η Σκωτία προσήλθε την περασμένη Πέμπτη στις κάλπες για την ανάδειξη των 129 μελών του Χόλιρουντ, δηλαδή της σκωτσέζικης Βουλής.

Το αποτέλεσμα ήρθε να επιβεβαιώσει τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών που έδειχναν ότι η Νίκολα Στέρτζον οδεύει σε μια νέα νίκη, αλλά και να επισφραγίσει για άλλη μια φορά το χάσμα ανάμεσα στη Σκωτία με την υπόλοιπη χώρα. Δεν αναμένονταν άλλωστε εκπλήξεις σε μια αναμέτρηση όπου κυρίαρχο συναίσθημα ήταν η «ανία» – όπως σχολίασε η εφημερίδα «The Scotsman» και που «οι ψηφοφόροι έστρεψαν το ενδιαφέρον τους περισσότερο στο να δουν φίλους και οικογένεια έπειτα από έναν χρόνο απομόνωσης, παρά να ακούσουν τις ίδιες παλιές δεσμεύσεις, τα ίδια επιχειρήματα».

Με τη νομιμοποίηση που της έδωσαν οι συμπατριώτες της, η Στέρτζον αναμένεται πια να εκκινήσει τις διαδικασίες για διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον αντίκτυπο να φτάνει μέχρι το Λονδίνο. Οπως σχολιάζει αναλυτής του Eurasia Group στους «New York Times», εφεξής «το τεστ για τον Μπόρις Τζόνσον θα είναι η ακεραιότητα της Ενωσης και όχι η Covid, ούτε το Brexit, η Ευρώπη ή τα σκάνδαλα», καθώς η ανεξαρτητοποίηση ή όχι της περιοχής θα διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό αφήγημα του βρετανού πρωθυπουργού μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές.

Προσκόμματα

Εν τούτοις, το στοίχημα θα είναι περίπλοκο. Από τη μία η υγειονομική κρίση αναμένεται να καθυστερήσει τις σκωτσέζικες βλέψεις. Η Στέρτζον έχει δηλώσει ότι το δημοψήφισμα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μόνον αφότου περάσει η πανδημία και η χώρα μπει και πάλι σε τροχιά κανονικότητας.

Από την άλλη, ο Τζόνσον θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του προκειμένου να αποτρέψει την απόσχιση, παρά το γεγονός ότι θα δεχθεί μεγάλη πίεση. Αναλυτές αναφέρουν πάντως ότι οι πιθανότητες είναι με το μέρος του.

Με βάση και την πλειοψηφία που έχει στη Βουλή των Κοινοτήτων, θα μπορούσε να αξιώσει από το βρετανικό κοινοβούλιο να μη στηρίξει το αίτημα ανεξαρτητοποίησης, ενώ σε ενδεχόμενη προσφυγή του Εδιμβούργου κατά του βρετανικού κοινοβουλίου θα μπορούσε να στραφεί στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας με στόχο να καταρρίψει το αίτημα.

Αλλαγή συσχετισμών

Στο Δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 2014, το «Ναι» στο ερώτημα απόσχισης της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο είχε μειοψηφήσει με 44,7%, έναντι 55,3% που ψήφισε υπέρ της παραμονής στη Βρετανία. Κομβικό ρόλο τότε είχε διαδραματίσει το απειλητικό ενδεχόμενο πως τυχόν ανεξαρτητοποίηση θα σήμαινε αυτόματα και αποχώρηση από την ΕΕ.

Ομως επτά χρόνια αργότερα, καθώς το διαζύγιο Λονδίνου – Βρυξελλών εφαρμόστηκε επισήμως από τις αρχές του 2021, ενώ η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ έχει αλλάξει ουσιαστικά την πολιτική και οικονομική κατάσταση, οι ελπίδες του Εδιμβούργου για αυτονόμηση ζωντανεύουν και πάλι. Μάλιστα, σε αυτή τη χρονική συγκυρία το σενάριο φαντάζει ως το πιο δημοφιλές κυρίως ανάμεσα στις νεότερες ηλικίες και ίσως ως η μόνη ρεαλιστική προοπτική για τη μελλοντική πορεία της Σκωτίας.

Ο Χένρι Μανς των «Financial Times» προσυπογράφει: «Οι ηλικιωμένοι ψηφοφόροι είναι πιο πιθανό να αντιταχθούν στην ανεξαρτησία, φοβούμενοι τους οικονομικούς κινδύνους.

Οι νεότεροι ψηφοφόροι, απογοητευμένοι από το Brexit και τα 11 χρόνια κυβερνήσεων από τους Τόρηδες στο Ουεστμίνστερ, τους οποίους οι περισσότεροι Σκωτσέζοι δεν ψήφισαν, είναι σε μεγάλο βαθμό υπέρ της αποχώρησης από την Ενωση».

Πολυάριθμες εκλογικές αναμετρήσεις

Επειτα από έναν και πλέον χρόνο εκλογικών αναβολών ελέω πανδημίας, την περασμένη Πέμπτη – πέρα από τις εκλογές στη Σκωτία – διεξήχθησαν πολυάριθμες τοπικές και περιφερειακές αναμετρήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο: στο τοπικό κοινοβούλιο της Ουαλίας, σε δημοτικά συμβούλια και για μια έδρα στη Βουλή των Κοινοτήτων το Χάρτλπουλ της Βόρειας Αγγλίας, που έμεινε κενή μετά την παραίτηση του βουλευτή των Εργατικών Μάικ Χιλ λόγω εμπλοκής του σε σκάνδαλο σεξουαλικής παρενόχλησης. Εξελέγησαν επίσης δήμαρχοι σε 13 βρετανικές μεγαλουπόλεις, μεταξύ αυτών και στο Λονδίνο.