Αντιπρόεδρος με τίτλο προβληματικό

Αν κάποιος θέλει να αντιληφθεί τη σημασία του να διαθέτει η Ελλάδα τον Μαργαρίτη Σχοινά σε θέση αντιπροέδρου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρέπει ίσως να γυρίσει πίσω τον χρόνο πριν από ακριβώς πέντε χρόνια, στο καλοκαίρι του 2014. Η τοποθέτηση του κ. Σχοινά στη θέση του εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν από τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δεν ήταν διόλου τυχαία, από τη στιγμή μάλιστα που θα άλλαζε όλη η δομή του τομέα επικοινωνίας, που πλέον θα συγκεντρωνόταν υπό τον νέο πρόεδρο. Ελάχιστοι αμφισβητούν τον κομβικό ρόλο που διαδραμάτισε ο εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενος Σχοινάς στο δραματικό πρώτο εξάμηνο του 2015 ως πολύτιμος δίαυλος μεταξύ του κ. Γιούνκερ και της Αθήνας για να αποτραπούν τα χειρότερα και να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη, καθώς και αργότερα στη διαχείριση του Προσφυγικού. Ανθρωποι που τον γνωρίζουν καλά, πάντως, λένε ότι για τον ίδιο προσωπικά η κορυφαία στιγμή της προηγούμενης πενταετίας ήταν όταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μίλησε ενώπιον της Ολομέλειας του ελληνικού Κοινοβουλίου τον Απρίλιο του 2018. «Τότε αγκυροβόλησε οριστικά η Ελλάδα στην Ευρώπη» φέρεται να έχει πει σε συνομιλητές του.

Πώς φθάσαμε
στην αντιπροεδρία

Ο εν αναμονή (διότι εκκρεμεί η οριστική έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) αντιπρόεδρος για την Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής – τίτλος μάλλον άστοχος που οδήγησε τους Πράσινους και τους Σοσιαλιστές να ασκήσουν έντονη κριτική στην επιλογή της νέας προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – ήταν μια προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο Πρωθυπουργός είχε ήδη από την εποχή που ήταν επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσεγγίσει τον κ. Σχοινά, αναζητώντας καταξιωμένους Ελληνες για να στελεχώσουν «την ομάδα της επόμενης μέρας». Ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν είχε όλα τα φόντα: μακρά θητεία στην Επιτροπή, πρώην ευρωβουλευτής, πολιτικό αισθητήριο, διασυνδέσεις. Στο παρασκήνιο ακουγόταν έντονα ότι του είχε προτείνει να αναλάβει ακόμη και το υπουργείο Εξωτερικών. Η επιλογή να τον προτείνει για επίτροπο υπήρχε όμως παράλληλα στο τραπέζι και οριστικοποιήθηκε μετά τις εκλογές του περασμένου Ιουλίου.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου και ο συνδυασμός της μεγάλης εκλογικής νίκης της ΝΔ (είναι η μόνη κεντροδεξιά κυβέρνηση στη Νότια Ευρώπη) έπαιξαν τον ρόλο τους ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να κερδίσει μία από τις αντιπροεδρίες. Ο Πρωθυπουργός έχει άλλωστε διαμορφώσει προσωπική σχέση με την κυρία Φον ντερ Λάιεν και είχε συζητήσει εξαρχής το ζήτημα μαζί της. Οι δύο πλευρές είχαν φυσικά δεσμευτεί για απόλυτη εχεμύθεια, καθώς υπήρχε και η «ιταλική εκκρεμότητα», η οποία δεν τακτοποιήθηκε παρά μόλις πέντε ημέρες πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις με την επιλογή του Πάολο Τζεντιλόνι. Η περίπτωση του κ. Σχοινά φέρεται να έκλεισε στα τέλη Αυγούστου, μετά την επιστροφή των Βρυξελλών σε φουλ ρυθμούς εργασίας ύστερα από τις διακοπές. Ο έλληνας υποψήφιος ήταν άλλωστε ένας από τους πρώτους που συνάντησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τον τελικό γύρο των συζητήσεων. Παράλληλα, οι γνώστες του κοινοτικού παρασκηνίου τόνιζαν πως η θέση του αντιπροέδρου για τον Μαργαρίτη Σχοινά δεν θα κινδύνευε, δεδομένης και της ανάγκης διατήρησης των κομματικών ισορροπιών ανάμεσα σε Σοσιαλιστές, Πράσινους και Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).

Διχάζει ο τίτλος
του χαρτοφυλακίου

Το χαρτοφυλάκιο του κ. Σχοινά προκάλεσε δηκτικά σχόλια λόγω του τίτλου του. Η αλήθεια είναι ότι φέρνει στο μυαλό, ως ένα σημείο, μια σκληρή δεξιά ρητορική και ήδη οι αντιδράσεις από ευρωβουλευτές υπήρξαν έντονες. Ωστόσο, το περιεχόμενο του χαρτοφυλακίου εμφανίζει ενδιαφέρον λόγω της ισορροπίας μεταξύ μιας «Ευρώπης που προστατεύει» και μιας «Ευρώπης που ανοίγει δρόμους». Ο συνδυασμός μετανάστευσης – ασφάλειας με την εργασία, τις δεξιότητες και την εκπαίδευση καλύπτει και τα δύο άκρα του φάσματος, όπως καταγράφεται και στη σχετική επιστολή της προέδρου της Κομισιόν προς τον κ. Σχοινά αναφορικά με τις αρμοδιότητες και την αποστολή του. Σίγουρα, όμως, η εξεύρεση κοινού τόπου στο Μεταναστευτικό θα αποτελέσει δύσκολη εξίσωση.