Αναζητείται «δίχτυ ασφαλείας» για τα νοικοκυριά

Η αυτοκρατορία του φόβου έχει απλωθεί πάνω από την Ευρώπη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειές του προμηνύουν μια περίοδο οικονομικής αποσταθεροποίησης, με προμετωπίδα την ενεργειακή κρίση. Και όσο αυτή βαθαίνει, γιγαντώνεται και το κύμα δυσαρέσκειας των πολιτών, το οποίο δυναμώνει με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό που δεν φαίνεται να έχουν ταβάνι. Δύο εβδομάδες μετά την εισβολή των Ρώσων, η οποία πυροδότησε το ανεξέλεγκτο ράλι των τιμών στην ενέργεια, ευρωπαίοι αξιωματούχοι, πολιτικοί και παράγοντες της αγοράς μιλούν πλέον ανοιχτά για τα κερδοσκοπικά παιχνίδια που οδήγησαν σε καταιγίδα ανατιμήσεων στο φυσικό αέριο και στο ρεύμα.

Ελληνική παρέμβαση

Ετσι, ήρθε η πρόταση του έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ένα «Σχέδιο έξι σημείων» για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και των επιπτώσεων που έχει σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, πλαφόν στις τιμές στο ευρωπαϊκό hub φυσικού αερίου της Ολλανδίας (TTF), όπως και στο μεικτό περιθώριο κέρδους στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μια παρέμβαση που βρίσκει σύμφωνη την ελληνική  βιομηχανία (σύνδεσμοι ΕΒΙΚΕΝ, ΣΒΑΠ, ΣΒΘΣΕ, ΣΒΣΕ, ΣΕΒΠΔΕ).

Η τιμή προμήθειας αερίου για τον Μάρτιο είναι  80 ευρώ/Μwh, βάσει της οποίας το υπολογιζόμενο μεταβλητό κόστος για μια μονάδα φυσικού αερίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 200 ευρώ/ΜWh (μεγαβατώρα), εάν ληφθεί υπόψη η σημαντική πτώση των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στα 60 ευρώ/ ΜWh. Επομένως, σύμφωνα με τους συνδέσμους των βιομηχάνων, τιμές των 360 ευρώ/ ΜWh στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κρίνονται  αδικαιολόγητα υψηλές. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση (παρά την προσωρινή ανάγκη για δυναμική επάνοδο των λιγνιτών στο ενεργειακό μείγμα) εξακολουθεί να προβάλλει την ανάπτυξη των ΑΠΕ ως λύση που μπορεί να συμπιέσει το ενεργειακό κόστος. Τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και το ενεργειακό επιτελείο διαμηνύουν ότι η Ελλάδα θα τηρήσει το ισχύον χρονοδιάγραμμα και θα απαγκιστρωθεί από τον λιγνίτη έως το 2025, με στόχο το μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτρική   κατανάλωση να φτάσει το 70% έως το 2030.

Εισαγωγές LNG

Οσο για το σχέδιο «Repower EU» που ανακοίνωσε η Κομισιόν την περασμένη Τρίτη, αν και ο βασικός κορμός του αφορά την αύξηση και διαφοροποίηση των εισαγωγών LNG και αερίου μέσω αγωγών, ως δεύτερος «πυλώνας» για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο πριν το 2030 προβάλλεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες, παράλληλα με την ενεργοποίηση χρηματοδοτικών μηχανισμών για «πράσινα» διμερή ενεργειακά συμβόλαια (PPAs) και το πράσινο υδρογόνο.

Ειδικότερα, δίνεται έμφαση στην αυτοπαραγωγή ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και προτείνεται επιτάχυνση της ανάπτυξης στην ΕΕ φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στέγες έως και 15 TWh (τεραβατώρες) για το 2022, σχέδιο που εάν υλοποιηθεί μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 2,5 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) αερίου. Επίσης, το «Repower EU» προωθεί  την εγκατάσταση 10 εκατομμυρίων αντλιών θερμότητας εντός της επόμενης πενταετίας ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση των νοικοκυριών από τα ορυκτά καύσιμα και να μειωθούν οι λογαριασμοί ενέργειας, επιτυγχάνοντας εξοικονόμηση 1,5 δισ. bcm αερίου.

Προτείνεται ακόμη επιτάχυνση της σχεδιαζόμενης διείσδυσης των ΑΠΕ στο πλαίσιο του «Fit for 55» και αύξηση της ισχύος τους κατά 80 GW (γιγαβατώρες) έως το 2030 για μεγαλύτερη παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου. Ωστόσο, ήδη στη… Βαβέλ της Ευρώπης, οι κυβερνήσεις εμφανίζονται διαιρεμένες ως προς το χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Η συμβολή των λιγνιτικών μονάδων στο ηλεκτρικό σύστημα

Στη χώρα μας, μια μεγάλη συζήτηση άνοιξε την περασμένη εβδομάδα για τη συμβολή των λιγνιτικών μονάδων στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας. Το προηγούμενο διάστημα, από τις οκτώ λιγνιτικές που παραμένουν σε λειτουργία, συμμετείχαν στο σύστημα έξι ή επτά. Η «Μεγαλόπολη 3» λόγω βλάβης δύσκολα θα επανενταχθεί στο σύστημα, ενώ περιστασιακά βγαίνουν εκτός ο «Αγιος Δημήτριος 3» και η «Μελίτη». Η συμβολή τους στο ενεργειακό μείγμα σχεδόν διπλασιάστηκε φθάνοντας στο 19%. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού στις μονάδες φυσικού αερίου της ΔΕΗ («Αλιβέρι 5» και «Μεγαλόπολη 5»), ανέρχεται σήμερα σε 193 ευρώ/MWh, ενώ σε 3 από τις 6 διαθέσιμες λιγνιτικές μονάδες στα 215 ευρώ/ΜWh, αν και το μεταβλητό κόστος, κατά μέσο όρο, όλων των λιγνιτικών είναι περίπου στα 120 ευρώ/MWh.