ArtScience Museum Singapore, Αλμα στο μέλλον

Στο ArtScience Museum της Σιγκαπούρης σε οδηγεί μια μεγάλη πεζογέφυρα πάνω από τη θάλασσα, η κατασκευή της οποίας παραπέμπει στη δομή του DNA. Τα κύτταρα, τα νουκλεϊκά οξέα, το δεσοξυριβονουκλεϊκό οξύ (που στραμπουλούσαμε τις γλώσσες μας για να μάθουμε να το προφέρουμε στο σχολείο) και το ριβονουκλεϊκό οξύ έχουν εμπνεύσει στους αρχιτέκτονες που σχεδίασαν το έργο, έναν εντυπωσιακό «σωλήνα»-μεταλλική σπείρα μήκους πολλών μέτρων, που ενώνει δύο όχθες. Και που το βράδυ φωτισμένη στις πιο αστραφτερές αποχρώσεις του μπλε γίνεται ένας ονειρικός εναέριος διάδρομος ο οποίος νομίζεις πως σε μεταφέρει σε έναν άλλον πλανήτη, σε μία άλλη διάσταση. Στη μια πλευρά της γέφυρας βρίσκoνται το Youth Olympic Park, το Singapore Flyer (μια τεράστια ρόδα λούνα παρκ) και το Esplanade Park με τα θέατρά του και τους υπέροχους παραθαλάσσιους περιπάτους του και στην άλλη πλευρά το μουσείο, το Marina Bay Sands Singapore και οι Gardens by the Bay, ο κήπος-λούνα παρκ με την τροπική βλάστηση και με τα πολυφωτογραφημένα τεράστια δέντρα-γλυπτά. Βρισκόμαστε σε μια περιοχή που έρχεται κατευθείαν από το μέλλον. Σε ένα σκηνικό όπου η επιστημονική φαντασία ζωντανεύει και σε περιβάλλει, σύμπαν θαυμάτων που σε κάθε βήμα επιφυλάσσει μία ακόμα έκπληξη. Το ArtScience Museum, με το ανορθόδοξο σχήμα του, παραμένει, έντεκα χρόνια μετά τα εγκαίνια του, μία από τις πιο δυνατές εκπλήξεις για τον επισκέπτη στο ασιατικό λιμάνι.

Το χέρι του καλωσορίσματος

Τι ακριβώς είναι αυτό το κτίριο στο όνομα του οποίου συνυπάρχουν οι έννοιες της τέχνης και της επιστήμης; Μια τεράστια γκαλερί με συνολική έκταση μεγαλύτερη από 4.600 τ.μ., στους χώρους της οποίας φιλοξενούνται εκθέσεις όπου η καλλιτεχνική δημιουργία συνδιαλέγεται με την επιστημονική έρευνα. Πριν όμως επισκεφθούμε το εσωτερικό, ας θαυμάσουμε το περιτύλιγμα, γιατί κυρίως αυτό είναι που έχει κάνει το μουσείο ένα από τα πλέον συζητημένα τοπόσημα της Σιγκαπούρης. Αυτό που φαίνεται (γιατί υπάρχει και το υπόγειο τμήμα) παραπέμπει σε ανοικτό άνθος λωτού, ενός υδρόβιου λουλουδιού που ευδοκιμεί και στον ασιατικό Νότο. Το έχει σχεδιάσει ο Μοσέ Σαφντί, ο γεννημένος στο Ισραήλ αρχιτέκτονας που έγινε διάσημος για τα τολμηρά γεωμετρικά σχήματα και τις καμπύλες των κτιρίων που σχεδιάζει. Το Marina Bay Sands Singapore, το Jewel Changi Airport (επίσης στη Σιγκαπούρη), τα United States Institute of Peace Headquarters (Ουάσιγκτον D.C.), National Gallery of Canada και Ottawa City Hall (Οττάβα), Kauffman Center for the Performing Arts (Κάνσας), The Class of 1959 Chapel (Βοστώνη), Musée de la Civilisation (Κεμπέκ), Crystal Bridges Museum of American Art (Αρκάνσας) και Raffles City Chongqing (Yuzhong District, Κίνα) είναι μερικά μόνο από τα πιο διάσημα έργα του. Το ArtScience Museum λόγω του ιδιόμορφου σχήματός του χαρακτηρίζεται και ως «το χέρι του καλωσορίσματος της Σιγκαπούρης», καθώς μοιάζει με παλάμη που ανοίγει για να χαιρετήσει/υποδεχθεί τους επισκέπτες, για να τους ευχηθεί με ένα νεύμα «καλώς ήλθατε!».

«Πράσινες» λύσεις

Οσο βεβαίως εντυπωσιακή είναι η εξωτερική όψη του άλλο τόσο εντυπωσιάζουν και οι χρήσεις του, καθώς πρόκειται για ένα κτίριο με βιοκλιματικό σχεδιασμό, το οποίο εκμεταλλεύεται με τον πιο δημιουργικό τρόπο τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Ποιο λοιπόν είναι ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του καιρού της Σιγκαπούρης; Μα οι μεγάλες περίοδοι κατά τη διάρκεια των οποίων βρέχει (σχεδόν) ασταμάτητα. Γι’ αυτόν τον λόγο η στέγη του κτιρίου είναι κατασκευασμένη έτσι ώστε να συλλέγει το νερό της βροχής. Ακολούθως, το βρόχινο νερό διοχετεύεται σε μία πισίνα-δεξαμενή που βρίσκεται στο ισόγειο και χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του μουσείου. Επιπλέον, κάθε πέταλο του λουλουδιού (μέσα από το οποίο βρίσκεται μια αίθουσα) έχει φεγγίτες (ή καταλήγει σε μεγάλες τζαμαρίες) που αφήνουν το φυσικό φως να μπει ανεμπόδιστα στο εσωτερικό. Φυσικός φωτισμός σημαίνει οικονομία στην ενέργεια, σημαίνει και πιο «πράσινο» περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η μόνιμη έκθεση

Το μουσείο ανήκει στο ευρύτερο συγκρότημα του θερέτρου Marina Bay Sands Singapore και εγκαινιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2011 από τον πρωθυπουργό της Σιγκαπούρης Λι Σιέν Λουνγκ. Θεωρείται το πρώτο ArtScience μουσείο στον κόσμο, «ένα διαφορετικού είδους μουσείο» όπως διαφημίζεται, αποστολή του οποίου είναι «να εξερευνήσει πού συνδυάζονται η τέχνη, η επιστήμη, ο πολιτισμός και η τεχνολογία. Γιατί σε αυτό το σημείο, εκεί που η τέχνη συναντά την επιστήμη, διαμορφώνονται οι καινοτομίες, οι νέες ιδέες». Η μόνιμη έκθεσή του είναι σχετικά μικρή και φέρει τον τίτλο «Future World». Πρόκειται για ένα ταξίδι σε έναν κόσμο μαγείας, όπως αυτή επιτυγχάνεται πάντα με τη συμβολή της επιστήμης και της τέχνης, μέσα από μια συλλογή ψηφιακών διαδραστικών εγκαταστάσεων. Παρακολουθώντας τις ενότητες «City in A Garden», «Sanctuary», «Park» και «Space» ο επισκέπτης ταξιδεύει στο σύμπαν των ανακαλύψεων που άλλαξαν την πορεία της ανθρωπότητας.

Ο κόσμος μιας ευφυΐας

Αυτή την περίοδο και έως τις 10 Ιουλίου το μουσείο φιλοξενεί και την έκθεση «Radical Curiosity: In the Orbit of Buckminster Fuller». Πρόκειται για την ευφάνταστη περιήγηση στον κόσμο του Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ, του αμερικανού σχεδιαστή, αρχιτέκτονα, μαθηματικού, φιλοσόφου, ποιητή και περιβαλλοντολόγου που πέρασε στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους νεωτεριστές του 20ού αιώνα. Ο γεννημένος το 1895 στο Μίλτον της Μασαχουσέτης οραματιστής έγινε το 1926 ο συνεφευρέτης ενός νέου τρόπου κατασκευής κτιρίων οπλισμένου σκυροδέματος και ακολούθως συνέβαλε στην εξέλιξη και ανάπτυξη του γεωδαιτικού θόλου (geodesic dome): Πρόκειται για είδος κτιρίων σφαιρικών (δηλαδή στο σχήμα της Γης), ελαφρών, φθηνών στην κατασκευή τους και όσο γίνεται πιο φιλικών προς το περιβάλλον, τα οποία στη συνέχεια βρήκαν πολλές χρήσεις – έγιναν μετεωρολογικοί σταθμοί, σταθμοί ραντάρ, αποθηκευτικοί χώροι, θερμοκήπια κ.λπ. Το αεροδυναμικό Dymaxion Car, ένα αυτοκίνητο που σχεδιάστηκε ώστε να εξελιχθεί για τον άνθρωπο του μέλλοντος και σε ιπτάμενο όχημα, και το Dymaxion House, ένα σπίτι που θα μπορούσε με ευκολία να σταλεί και να συναρμολογηθεί παντού, σε οποιαδήποτε τοποθεσία, σε οποιοδήποτε περιβάλλον, ήταν δύο ακόμα από τα έργα που τον έκαναν διάσημο. Πρωτοπόρος του design αλλά και από τους πρώτους που συνέλαβαν την ιδέα μιας ευζωίας που όμως δεν θα είναι εχθρική και βλαπτική προς το περιβάλλον, ο Ρίτσαρντ Μπάκμινστερ Φούλερ έφυγε καταξιωμένος και πολυτιμημένος από τη ζωή το 1983. Το έργο που άφησε πίσω του (μια διαρκής «συνομιλία» της επιστήμης με την τέχνη), βρίσκει στις αίθουσες του ArtScience Museum έναν ιδανικό για να φιλοξενηθεί, να επανεκτιμηθεί και να κοινοποιηθεί στις νέες γενιές χώρο.

Με έμπνευση την… CΟVID-19

Mέχρι τις 3 Ιουλίου θα παρουσιάζεται στο μουσείο και η εξαιρετικά επίκαιρη έκθεση «Hope from Chaos: Pandemic Reflections», η οποία με αφορμή την πανδημία εξετάζει τις μολυσματικές ασθένειες και την εξάπλωσή τους σε όλον τον κόσμο. Εν προκειμένω τα επιστημονικά στοιχεία συναντούν την τέχνη μέσα από έργα και προσωπικές ιστορίες (εστιασμένες στην περίοδο της COVID-19) εικαστικών από όλον τον κόσμο. Πρωτότυπος ομολογουμένως τρόπος για να αναφερθεί κάποιος στη δύσκολη αυτή για την ανθρωπότητα διετία, δίνοντας τις απαραίτητες πληροφορίες αλλά και αντιμετωπίζοντας το κακό ως πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.

H τέχνη των manga

Η έκθεση «Attack On Titan: The Exhibition» (επίσης έως τις 3 Ιουλίου) είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: Βασισμένη στο μπεστ σέλερ επιστημονικής φαντασίας manga του Χάτζιμε Ισαγιάμα «Attack on Titan», εισάγει τον επισκέπτη σε έναν κόσμο που βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης και όπου οι τελευταίοι άνθρωποι αγωνίζονται για να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν τα γιγαντιαία ανθρωποφάγα πλάσματα που καλούνται Τιτάνες. Πρόκειται για τον δυστοπικό κόσμο που αναβίωσε και μια πολύ επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά anime με τον ίδιο τίτλο, η οποία ξεκίνησε να προβάλλεται το 2013 και αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται με την προβολή του τέταρτου κύκλου της. Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 150 σκίτσα από τα αρχεία του Ισαγιάμα αλλά και νέα δουλειά του. Κατά τα άλλα, παράλληλα με τις εκθέσεις οργανώνονται ξεναγήσεις στον χώρο καθώς και διάφορες εκδηλώσεις. Εννοείται πως το θέαμα, η «περιπέτεια» στον μαγικό κόσμο που περιμένει τον επισκέπτη στις 21 αίθουσες του μουσείου δεν τελειώνει εκεί, συνεχίζεται και με την έξοδο από αυτό, ακριβώς επειδή αυτός ο μαγικός κόσμος συνεχίζει να ξετυλίγεται παντού, στο λιμάνι, στις γειτονιές με τα πολυκαταστήματα, στους δρόμους με τους ουρανοξύστες, στα σοκάκια με τα παλιά σπίτια των Κινέζων αλλά και των Ινδών, στα πάρκα που παραπέμπουν σε μικρές τροπικές ζούγκλες: Μια επίσκεψη στην υπερσύγχρονη, κατάφωτη, αστραφτερή, Σιγκαπούρη είναι εμπειρία. Είναι ένα ταξίδι σε έναν κόσμο ευημερίας, ευταξίας και προόδου, έναν κόσμο ο οποίος στους τομείς της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας ανθίζει όπως ο λωτός του ArtScience Museum. Χωρίς καμία διάθεση και προσπάθεια εξιδανίκευσης (γιατί αν τον δούμε με καθαρή ματιά και αν τον ζήσουμε λίγο περισσότερο από όσο τον ζει ένας περαστικός τουρίστας θα διαπιστώσουμε πως έχει και αυτός ατέλειες, μεγάλα ελαττώματα και βαθιές πληγές) δεν μπορούμε να μην τον θαυμάσουμε, τουλάχιστον για την ταχύτητα με την οποία τρέχει προς το δημιουργικό μέλλον και για το υψηλό βιοτικό επίπεδο που προσφέρει στους κατοίκους του.