Αγλαΐα Περράκη: «Είμαι παρούσα σε ό,τι δημιουργώ»

Βρίσκεται στα Χανιά. Εκεί γεννήθηκε και επέλεξε να ζει. «Το σπίτι μου είναι κοντά στη θάλασσα και έχω πολύ έντονα μέσα μου τη μυρωδιά και την εικόνα της. Τα Χανιά είναι ένας τόπος με πλούσιο πολιτισμό και ιστορία, γεγονός που τα κάνει πόλο έλξης για πολλούς καλλιτέχνες» αναφέρει. Η ζωγράφος Αγλαΐα Περράκη, ακόμα και σε αυτές τις γκρίζες ημέρες που διανύουμε, δεν χάνει την αισιοδοξία της, βρίσκοντας τρόπους να παραμένει δημιουργική. Για παράδειγμα, αυτή την εποχή ζωγραφίζει άνθη. «Γιατί ήθελα να δημιουργήσω κάτι που να ξυπνάει τις εσωτερικές μας αισθήσεις· όταν μας «κόβουν» την αναπνοή, να μπορούμε να «αισθανθούμε» το άρωμά τους» εξηγεί.

Κύρια Περράκη, πώς ξεκινά η σχέση σας με την τέχνη;

«Θυμάμαι ότι ήμουν σε πολύ μικρή ηλικία όταν προσπαθούσα κρυφά να αντιγράφω πάνω σε χαρτοπετσέτες αυτά που ζωγράφιζε ο κατά έξι χρόνια μεγαλύτερος αδελφός μου και να τα πηγαίνω στο σχολείο ώστε να εντυπωσιάσω τους φίλους μου· έλεγα σε όλους ότι όταν μεγαλώσω θα γίνω ζωγράφος».

Από τι αντλείτε έμπνευση; Ποιες είναι οι κύριες θεματικές που σας έχουν απασχολήσει;

«Εμπνέομαι από καθετί που μπορεί να μιλήσει στην ψυχή μου και από καθετί που με βοηθάει να καταλάβω περισσότερα για τον εαυτό μου. Παλαιότερα η δουλειά μου ήταν περισσότερο ανθρωποκεντρική, γι’ αυτό η πρώτη μου έκθεση περιλάμβανε μόνο πορτρέτα. Εφερε τον τίτλο «Εικόνες» και εκεί προσπαθούσα να αποτυπώσω σύγχρονα πρόσωπα με μια παλιά τεχνική, όπως αυτή των πορτρέτων του Φαγιούμ. Εχω μελετήσει πολύ τη βυζαντινή τέχνη και κατ’ επέκταση τα πορτρέτα Φαγιούμ μέσα από την επιθυμία μου να εντρυφήσω στην τεχνική της αγιογραφίας και των πρωτοχριστιανικών εικόνων, από τις οποίες έχουν απομείνει ελάχιστα δείγματα. Μελετώντας τα πορτρέτα Φαγιούμ ανακάλυψα τη σοφή τους απλότητα. Στο βλέμμα τους μοιάζει να καίει ένα καντήλι αιώνιας ζωής, που δεν βγαίνει απαραίτητα από μια τεχνική αρτιότητα. Πρόκειται για ένα στοιχείο που επηρέασε πολύ τη δουλειά μου».

Κεντρικό ρόλο στη θεματολογία σας, όμως, διαδραματίζει και η φύση…

«Ναι, γιατί είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ανθρώπου. Ετσι έκανα τη δεύτερη σειρά έργων μου που έφερε τον τίτλο «Κήπος χωρίς όρια». Με αυτή τη σειρά προσπάθησα να κατανοήσω τη ζωοφόρο φύση. Επέλεγα να είναι το θέμα μου σε πρώτο ή δεύτερο πλάνο και εστίαζα στο φως που περνούσε από τις φυλλωσιές· ήταν ελάχιστο, όμως καθοριστικό, αφού αυτό δίνει τη ζωή, το χρώμα και σπάει τα όρια που βάζει το μυαλό μας. Η τρίτη σειρά έργων μου έχει τίτλο «Μία είναι η αρχή». Hταν μια προσπάθεια να κατανοήσω την ύπαρξή μου. Τώρα ζωγραφίζω άνθη: λουλούδια που περικλείουν το φως μέσα τους, λουλούδια που κάποια από αυτά θα γίνουν καρποί. Ζωγραφίζω την ομορφιά ως αντιστάθμισμα της δύσκολης περιόδου που περνάμε όλοι μας».

Η σειρά έργων σας «Μία είναι η αρχή» αποτελεί και ένα ξεχωριστό art book, το οποίο παίρνει και ψηφιακή μορφή με τη μουσική επένδυση του Δημήτρη Ντρουμπογιάννη.

«Ναι, περικλείει μια σειρά από 27 ζωγραφικά έργα, τα οποία συνοδεύονται από δικά μου κείμενα γραμμένα στη γραφομηχανή. Την ίδια στιγμή περιέχει χαρακτικά, ενώ είναι ζωγραφισμένα τα αρχιγράμματα των κειμένων. Πράγματι, για το κάθε έργο έχει γραφτεί ένα πρωτότυπο μουσικό κομμάτι από τον εξαιρετικό πιανίστα και συνθέτη Δημήτρη Ντρουμπογιάννη. Θέλησα να φτιάξω ένα χειροποίητο βιβλίο, να το δημιουργήσω όλο με τα χέρια μου, να φέρει την ενέργειά μου. Είναι ένα βιβλίο έντονα συμβολικό, που έπρεπε πρώτα εγώ να κατανοήσω, να το νιώσω, για να μπορέσω να το μοιραστώ…».

Αυτές οι ιστορίες πώς προέκυψαν; Είναι η συγγραφή μία άλλη δημιουργική σας πτυχή;

«Ολα ξεκίνησαν όταν κάποιος φίλος μού ζήτησε ένα παραμύθι που να μπορεί να το πιστέψει. Το ίδιο βράδυ έγραψα την πρώτη μου ιστορία. Ηταν Σεπτέμβριος του 2011. Ετσι απλά ήρθε η συγγραφή στη ζωή μου, όσο απλά ήρθε και η ζωγραφική. Οταν αισθάνομαι την ανάγκη να εξωτερικεύσω αυτό που νιώθω και βιώνω, ο χρόνος σταματά και τα χέρια μου λειτουργούν ως μέσο, είτε γράφοντας είτε ζωγραφίζοντας».

Ποια εσωτερική σας ανάγκη πιστεύετε ότι αντικατοπτρίζουν οι εικαστικές σας επιλογές;

«Η τέχνη μου είναι συνυφασμένη με τη ζωή μου όπως η αναπνοή μου. Κάθε βήμα που κάνω ως άνθρωπος καθρεφτίζεται αυτόματα και στα έργα μου. Αντιμετωπίζω κάθε εργασία μου με την ίδια σοβαρότητα, είτε επεμβαίνω εικαστικά σε μια καρέκλα είτε φτιάχνω έναν πίνακα. Είμαι παρούσα σε ό,τι δημιουργώ, καθώς περιέχει κομμάτια από την αλήθεια μου. Η πηγή μου είναι εσωτερική και μέσα από αυτήν παρατηρώ τον έξω κόσμο».

O σύζυγός σας Πέτρος Ξενάκης είναι εικαστικός. Η πρώτη σας κόρη Σοφία-Μαρία Ξενάκη επίσης ζωγράφος, ενώ η δεύτερη κόρη σας, η Ηρώ Ξενάκη, είναι σχεδιάστρια κοσμημάτων. Πώς συμβιώνουν τέσσερις καλλιτέχνες σε ένα σπίτι;

«Είναι μια ευλογία που κάποιες φορές ξεχνάμε και εμείς οι ίδιοι. Είμαστε τέσσερις καλλιτέχνες που είναι πιστοί στη δική τους αλήθεια και αυτός είναι και ο λόγος που η δουλειά μας δεν μοιάζει. Ο καθένας μέσα από τη δική του ιδιοσυγκρασία δημιουργεί και εκφράζεται, αλλά το σημαντικότερο σε αυτή τη σχέση είναι ότι ξέρεις πως υπάρχουν δίπλα σου άνθρωποι που θα σε καταλάβουν».

Εχετε ασχοληθεί και με την εικονογράφηση. Ποιο είναι το νέο βιβλίο που εικονογραφείτε;

«Το 2015 είχα εικονογραφήσει ένα παραμύθι του διακεκριμένου στον χώρο του τουρισμού Αριστείδη Τσαλδάρη με τίτλο «Πώς έμαθα να χαμογελώ» (εκδόσεις Φερενίκη). Η συνεργασία μας ήταν ένα όμορφο ταξίδι, το οποίο συνεχίστηκε όταν μου ζήτησε να εικονογραφήσω την ποιητική του συλλογή «Υστερόγραφα», η οποία ευελπιστούμε να κυκλοφορήσει σύντομα».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το animation «Λιγότερες ανισότητες» που δημιουργήσατε για το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ με αφορμή τους 17 στόχους αειφορίας των Ηνωμένων Εθνών. Πώς προέκυψε αυτό το project;

«Στο πλαίσιο του project «Ευθυγράμμιση με τον στόχο αειφορίας #10 – Λιγότερες ανισότητες», με έμφαση στην προσβασιμότητα σε αθλητικούς χώρους, και σε συνεργασία με τη διευθύντρια του Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας ΤΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ, καθηγήτρια Δήμητρα Κουτσούκη, μου ζητήθηκε να δημιουργήσω ένα έργο. Ενιωσα ότι δεν ήταν αρκετή μία εικόνα για να μιλήσει για ένα τόσο καίριο θέμα. Ετσι θέλησα να φτιάξω ένα ποιητικό βίντεο. Μην έχοντας γνώσεις πάνω στο animation, ζήτησα τη συνεργασία του εξαιρετικού animator Δημήτρη Καρτάκη, καθώς και του Χρόνη Κατερουδάκη που το επένδυσε με ιδιαίτερες μουσικές επιλογές».

Θεωρείτε ότι η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο;

«Θεωρώ ότι η τέχνη πολλές φορές μπορεί να γίνει προάγγελος. Ο καλλιτέχνης είναι ένα «σφουγγάρι» που απορροφά τα πάντα γύρω του και τα επιστρέφει αφού τα έχει περάσει μέσα από το προσωπικό του φίλτρο. Το θέμα είναι πόσο καθαρό είναι αυτό το φίλτρο και τι δίνει πίσω. Το άλλο θέμα είναι πόσοι δέκτες είναι ανοιχτοί να δεχτούν αυτά που στέλνουν οι πομποί».

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

«Είναι μια εποχή δύσκολη για να προγραμματίσεις κάτι. Ευελπιστώ το βιβλίο μου «Μία είναι η αρχή» να εκδοθεί σύντομα. Μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα, με τη στήριξη και τη συνεργασία της ιστορικού τέχνης Μαρίας Μιγάδη, θα ετοιμάσω μια έκθεση με τη σειρά έργων «Μία είναι η αρχή». Στην έκθεση αυτή θα συνυπάρχουν με τα έργα μου όλες οι μορφές τέχνης. Θα υπάρχουν το κείμενο, η απαγγελία, η ζωγραφική, η μουσική, ο χορός. Θα υπάρχει μια εγκατάσταση με κοσμήματα της Ηρώς Ξενάκη εμπνευσμένα από τα έργα, ενώ στα άμεσα σχέδιά μας είναι να συνυπάρξουν στην έκθεση και εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας».

Βρισκόμαστε ξανά σε εθνικό lockdown. Πώς το βιώνετε;

«Θα σας απαντήσω καταφεύγοντας σε μια παράγραφο από τον «Ισορροπιστή», ιστορία που περιλαμβάνεται στο βιβλίο μου «Mία είναι η αρχή»: «Eνας χώρος, ένας τόπος, μια στιγμή, πλάνη που, αν ήθελε, μπορούσε να αλλάξει. Να μην πατά στη γη για να μη βουλιάζει και να χάνεται. Μία σκέψη διαφορά. Δύο κόσμοι ο ένας δίπλα στον άλλο. Πατούσε και δεν πατούσε σε γη στάχινη και ένιωθε το φως να τον διαπερνά. Hταν μόνος αλλά όλα υπήρχαν μέσα του. Δεν υπήρχε σκιά· αντ’ αυτής ένα αστραφτερό υδάτινο καθρέφτισμα». Μέσα, λοιπόν, σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε, ας διατηρήσουμε το δικό μας χρώμα και σαν ένα καθαρό διαμάντι, να καθρεφτίζουμε τα χρώματα γύρω μας. Χωρίς να χάσουμε τη δική μας αυθεντικότητα και την αλήθεια, γιατί μόνο τότε θα μπορέσουμε να είμαστε δημιουργικοί».