Α-μηχανία ή Βιομηχανία

Είναι βέβαιο ότι διαδοχικές κυβερνήσεις αναρωτήθηκαν πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα χρόνιο πρόβλημα της οικονομίας μας που υπονομεύει την ανάπτυξη και ήταν συνυπεύθυνο για την κρίση.

Πρόκειται για το επίμονο έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ). Στα πρόσφατα χρόνια κινήθηκε ανοδικά από το 1998 (4,8% του ΑΕΠ) για να φτάσει στο απαγορευτικό 14,6% του ΑΕΠ  το 2008.

Το ΙΤΣ καταγράφει τους πόρους που φεύγουν από τη χώρα μείον αυτούς που εισέρχονται. Εισαγωγές μείον εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, εξερχόμενα μείον εισερχόμενα κεφάλαια, εισοδήματα κ.λπ.

Οταν το έλλειμμα του ΙΤΣ αυξάνεται κατά 20 δισ. μειώνεται ισόποσα το ΑΕΠ. Φτωχαίνουμε όλοι, η ανάπτυξη καθηλώνεται.

Ως μέλη μιας νομισματικής ένωσης δεν μπορούμε να τυπώσουμε ευρώ ούτε να προχωρήσουμε σε υποτίμηση ή διολίσθηση του ευρώ, όπως κάναμε με τη δραχμή, λύσεις που δεν ήταν ανώδυνες. Διαρθρωτικά μέτρα δεν προνοήσαμε. Μένει μόνο να δανειστούμε ευρώ από τους εκτός Ελλάδος που τα διαθέτουν, αυξάνοντας το συνολικό εξωτερικό χρέος της χώρας, ιδιωτικό και δημόσιο. Αυτό κάναμε με τις γνωστές συνέπειες.

Το έλλειμμα του ΙΤΣ οφείλεται κυρίως στο έλλειμμα του Ισοζυγίου Αγαθών. Οι εισαγωγές μας είναι συστηματικά υψηλότερες από τις εξαγωγές αγαθών.

Μέσα στην κρίση το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου από 36,6 δισ. το 2008 σχεδόν μηδενίστηκε το 2014 (1,3 δισ., 0,5% του ΑΕΠ). Το ίδιο διάστημα το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε στα μισά, αλλά παραμένει σε επίπεδα 8%-9% του ΑΕΠ, παρά τη μείωση των εισαγωγών λόγω της ύφεσης και της αύξησης των εξαγωγών.

Από το 2017 ο ήπιος ρυθμός ανάπτυξης έφερε πρόσθετη ζήτηση και οι εισαγωγές αυξάνονται, το ίδιο και τα ελλείμματα του ΙΤΣ και του Ισοζυγίου Αγαθών. Ομοια θα συμβούν και με την πρόσθετη ζήτηση, απόρροια των μέτρων που εύλογα επιδιώκουν να ελαφρύνουν τα οικονομικά βάρη της κοινωνίας έπειτα από 10 χρόνια. Μέτρα που εγκαινίασε η προηγούμενη κυβέρνηση και επαυξάνει η παρούσα.

Δεν μπορούμε διοικητικά να περιορίσουμε τις εισαγωγές, μπορούμε να αυξήσουμε τις εξαγωγές. Καθώς το 85% της αξίας των αγαθών που εξάγουμε είναι βιομηχανικά, χρειαζόμαστε μια μεγαλύτερη βιομηχανική βάση.

Την αναγκαιότητα να φτάσει η βιομηχανία από 9% σε 12% του ΑΕΠ, που προβλήθηκε από την «Ελληνική Παραγωγή – Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη» μαζί με το ΣΕΒ και σχεδόν όλους τους Βιομηχανικούς Συνδέσμους, αναγνωρίζουν οι πολιτικές ηγεσίες αλλά στην πράξη ενεργούν φειδωλά και αμήχανα. Η προηγούμενη κυβέρνηση εγκαινίασε την απλοποίηση της αδειοδότησης βιομηχανικών δραστηριοτήτων και η σημερινή κυβέρνηση την εμβάθυνε και μετά τι;

Για να είναι διεθνώς ανταγωνιστική η βιομηχανία χρειάζεται να ληφθούν μέτρα μείωσης του κόστους της. Το πόσο θα φορολογηθούν τα κέρδη της είναι λιγότερο σημαντικό.

Οπως επισημαίνει η μελέτη του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε στις 25/11, τα μέτρα που θα απογειώσουν τη βιομηχανία, την οικονομία, την απασχόληση και τα δημόσια έσοδα είναι: οι ταχύτερες αποσβέσεις που επιβραδύνθηκαν το 2013, η μείωση ενεργειακού κόστους, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών και η αύξηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο νέο ΕΣΠΑ.

Ο κ. Ηλίας Νάχμαν είναι οικονομολόγος.