«Τι κάνετε εσείς εκεί μέσα; Θα μας ανατινάξετε καμιά μέρα;». Εχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που μια ηλικιωμένη κυρία με σταμάτησε στην είσοδο του κήπου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) και μετ’ επιτάσεως ζητούσε να πληροφορηθεί τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό του επιβλητικού κτιρίου, χτισμένου στο κέντρο ενός τριγωνικού κήπου που ορίζεται από τις οδούς Ριζάρη, Βασιλέως Κωνστανίνου και Βασιλέως Γεωργίου Β΄. Είχε όμως πέσει σε λάθος άνθρωπο! Ηταν η πρώτη ημέρα που περνούσα κι εγώ την πόρτα του ΕΙΕ για να αρχίσω την πτυχιακή εργασία μου κοντά στον αείμνηστο καθηγητή Βιοχημείας και διευθυντή του Ινστιτούτου Βιολογίας του ΕΙΕ Κώστα Σέκερη.
Δύσκολα ξεχνιούνται τέτοιες εμπειρίες! Ανεβαίνοντας με τη σκάλα στον πρώτο όροφο η μυρωδιά εργαστηρίου προηγήθηκε της οπτικής επαφής με τα αραδιασμένα στη σειρά εργαστήρια από τη μια μεριά του διαδρόμου και τα γραφεία των ερευνητών από την άλλη. Τεράστιο δέος μπροστά στους ερευνητές με τις λευκές μπλούζες και τα γάντια στα χέρια. Μπροστά στα χιλιάδες μπουκαλάκια και στα μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας. Ευτυχώς, χάρη στην παροιμιώδη πραότητα του Σέκερη αλλά και στην υπομονή των ερευνητών και των διδακτορικών φοιτητών που ανέλαβαν να καθοδηγήσουν στα πρώτα βήματά τους τους τρεις (δύο ακόμα συμφοιτητές μου είχαν εκείνη τη χρονιά την ίδια καλή τύχη) νεόφερτους, δεν ανατινάξαμε κανέναν! Πολύ περισσότερο, καταλάβαμε όλοι πως, όσο καλός φοιτητής και αν είσαι, επιστήμονας γίνεσαι μόνο στο εργαστήριο!
Πριν από λίγες ημέρες το ΕΙΕ γιόρτασε τα εξηκοστά του γενέθλια και υποπτεύομαι ότι υπάρχουν χιλιάδες αναμνήσεις αντίστοιχες με τις δικές μου. Φοβάμαι όμως ότι υπάρχουν ακόμη πολλοί άνθρωποι που αν και περνούν καθημερινά από μπροστά του με το αυτοκίνητό τους δεν ξέρουν τίποτε γι’ αυτό. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας το συστήσω: Το ΕΙΕ είναι ένα διεπιστημονικό κέντρο ερευνών το οποίο εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). Σήμερα το απαρτίζουν τρία ινστιτούτα (το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας και το Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας και Βιοτεχνολογίας), αλλά και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Καμία αναφορά στο ΕΙΕ όμως δεν θα ήταν ολοκληρωμένη χωρίς να επισημανθεί η ύπαρξη της τεράστιας επιστημονικής βιβλιοθήκης του, η οποία από την πρώτη ημέρα της ίδρυσής του υπήρξε πόλος έλξης φοιτητών και ερευνητών και παραμένει τέτοιος παρά το γεγονός ότι ζούμε στην εποχή του Διαδικτύου.
Το προσωπικό του ΕΙΕ ανέρχεται σε περίπου 450 άτομα, με το 85% αυτών να είναι κάτοχοι πανεπιστημιακού τίτλου σπουδών, στην πλειονότητά τους δε κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Αυτοί οι άνθρωποι «τρέχουν» σήμερα περί τα 200 διαφορετικά ερευνητικά προγράμματα παράγοντας γνώση αλλά και «πρώτη ύλη» για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, ενώ κοντά τους κάθε χρόνο κάνουν τα πρώτα βήματά τους περί τους 150 φερέλπιδες επιστήμονες. Κρίνοντας δε από τις δηλώσεις του σημερινού προέδρου του ΕΙΕ δρος Βασιλείου Γρηγορίου σύμφωνα με τις οποίες «Το πιο σημαντικό κομμάτι του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών διαχρονικά είναι το ανθρώπινο δυναμικό του, όχι μόνο το ερευνητικό, αλλά και το λοιπό, οπότε με αυτό το σκεπτικό χρειάζεται πάντα να το ανανεώνουμε. Η επένδυση στους νέους ανθρώπους είναι επένδυση στο μέλλον», φαίνεται πως η φιλόξενη παράδοση του ΕΙΕ θα συνεχιστεί. Το ελπίζουμε και το ευχόμαστε από καρδιάς!