Πιστωτική ασφυξία απειλεί τη νέα κυβέρνηση

Υπό ασφυκτικές συνθήκες ρευστότητας καλείται να πορευτεί η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές. Το «πάγωμα» των δόσεων του προγράμματος, η εκκρεμότητα ένταξης στην Πιστωτική Γραμμή ECCL, οι εκροές καταθέσεων, οι κλειστές αγορές χρήματος, η υστέρηση των εσόδων και οι αυξημένες δανειακές ανάγκες του Δημοσίου το επόμενο δίμηνο συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα που θα πρέπει να εξουδετερωθεί με προσεκτικούς και λεπτούς χειρισμούς την επομένη κιόλας των εκλογών.

Κλειδί στην προσπάθεια αυτή αποτελεί η παραμονή της χώρας στο πρόγραμμα και αυτό προϋποθέτει την άμεση υποβολή αιτήματος παράτασης στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. Διότι στην επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης τον Φεβρουάριο ενδεχομένως να είναι αργά καθώς το πρόβλημα της ρευστότητας δεν αφήνει χρονικά περιθώρια. «Η χώρα θα «κοκκινίσει» (σ.σ.: θα βρεθεί σε οικονομική δυσκολία) νωρίτερα» εκτιμούν κορυφαίες πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν.

Το πρόβλημα εμφανίστηκε πιο γρήγορα απ’ ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Την περασμένη Τετάρτη στη δημοπρασία τρίμηνων εντόκων γραμματίων που έληγαν στο τέλος της εβδομάδας οι ελληνικές τράπεζες δεν κατάφεραν να καλύψουν το ποσό καθώς η Τράπεζα Πειραιώς δεν συμμετείχε στη δημοπρασία και η Eurobank κάλυψε μέρος του ποσοστού που της αναλογούσε. Ως εκ τούτου αναγκάστηκε να παρέμβει η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία μέσα από το κοινό κεφάλαιο στο οποίο μεταφέρονται τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων που δεν έχουν επενδυθεί και το οποίο διαχειρίζεται αγόρασε έντοκα γραμμάτια. Την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι η Alpha Bank και η Eurobank έχουν καταθέσει για προληπτικούς λόγους αίτημα ένταξης στον Εκτακτο Μηχανισμό Χρηματοδότησης ELA της Τράπεζας της Ελλάδος. Στην ουσία ζητούν να ανοίξουν έξτρα γραμμή χρηματοδότησης συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ για την κάλυψη αναγκών που μπορούν να προκύψουν στο μέλλον. Ανάλογο αίτημα φέρεται να έχει καταθέσει και η Τράπεζα Πειραιώς.

Διαμάχη

Το θέμα της ρευστότητας βρίσκεται στο επίκεντρο της προεκλογικής διαμάχης ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ και πλήττει σημαντικά την οικονομία, η οποία έχει περιέλθει σε κώμα. Σχολιάζοντας την προσφυγή των τραπεζών στον ELA ο επικεφαλής της Επιτροπής Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης ανέφερε ότι «το τραπεζικό σύστημα δεν κάνει τίποτε άλλο από το να χρησιμοποιεί μία από τις δυνατότητες παροχής ρευστότητας που ισχύει στο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος, κατά συνέπεια δεν αποτελεί μια δραματική εξέλιξη». Κατηγόρησε μάλιστα την κυβέρνηση για κινδυνολογία, σημειώνοντας ότι «είναι γνωστό πως οι τράπεζες είναι ευαίσθητες σε πολιτικές και οικονομικές μεταβολές, όπως βέβαια και στην κινδυνολογία που εκπορεύεται από την κυβέρνηση, γεγονός που δημιουργεί επιπλέον ανάγκες για τραπεζική ρευστότητα». «Αυτό όμως» προσέθεσε «σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τη δραματοποίηση της κατάστασης ή την πρόκληση πανικού».

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, όλα εξαρτώνται από την επόμενη ημέρα των εκλογών και το αν η χώρα θα είναι ή όχι σε πρόγραμμα. Οι Ευρωπαίοι έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι η χρηματοδότηση δεν θα διακοπεί όσο η χώρα βρίσκεται σε πρόγραμμα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα χρησιμοποιήσουν τον μοχλό της ΕΚΤ για να πιέσουν την κυβέρνηση. Σαφής ένδειξη των προθέσεων των Ευρωπαίων μπορεί να υπάρξει την προσεχή Πέμπτη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι θα ανακοινώσει πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων για την ενίσχυση της ρευστότητας της ευρωζώνης, από το οποίο, όπως ανέφερε την Παρασκευή σε δημοσίευμά του το «Der Spiegel», θα αποκλειστούν οι ελληνικοί τίτλοι λόγω χαμηλής αξιολόγησης. Το γερμανικό περιοδικό επικαλείται ενημέρωση του Μάριο Ντράγκι προς τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Αν η πληροφορία επαληθευτεί, τότε, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, «κλείνει άλλη μία πόρτα άντλησης ρευστότητας για τη χώρα».

Δέσμευση

Κοινοτικές πηγές εκτιμούν ότι θα δοθεί χρόνος στην Ελλάδα για διαπραγμάτευση-πακέτο που θα αφορά την αξιολόγηση και το χρέος αν ζητηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρκεί, όπως επισημαίνουν, η χώρα να παραμείνει στο πρόγραμμα. Θεωρούν μάλιστα δεδομένο ότι οι Ευρωπαίοι θα ζητήσουν από τον Αλέξη Τσίπρα δήλωση ότι θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της Ελλάδας.

Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που θα διεξαγάγει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους πιστωτές, ο κ. Δραγασάκης τόνισε ότι θα απαιτηθεί ορισμένος χρόνος και σημείωσε πως είναι αναγκαίο να έχει βρεθεί μια λύση ως τον Ιούλιο, οπότε και πρέπει να αποπληρωθούν ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ. «Αν δεν βρεθεί φόρμουλα για συμφωνία με τους δανειστές, η Ελλάδα δεν θα πληρώσει τα ομόλογα της ΕΚΤ που λήγουν το καλοκαίρι» δήλωσε προκαλώντας την αντίδραση της ΝΔ, η οποία κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ ότι σχεδιάζει να οδηγήσει τη χώρα σε χρεοκοπία. «Ο κ. Δραγασάκης δηλώνει ξεκάθαρα ότι μπορεί να μην πληρωθούν τα ομόλογα του Ιουλίου και του Αυγούστου. Η πιο κυνική ομολογία για την καταστροφή της χώρας από τα πλέον αρμόδια χείλη» ανέφερε η κυρία Μαρία Σπυράκη.

Ο χρονικός ορίζοντας που βάζει ο κ. Δραγασάκης ίσως δεν είναι τυχαίος. Κοινοτικές πηγές κάνουν λόγο για το ενδεχόμενο εξάμηνης παράτασης του προγράμματος προς την Ελλάδα, χρονικό διάστημα που ανέφερε και ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης ότι θα χρειαστεί η χώρα σε δηλώσεις του την περασμένη εβδομάδα.

Η παράταση όμως πρέπει να ζητηθεί άμεσα διότι μόνο τον Φεβρουάριο το Δημόσιο πρέπει να καλύψει υποχρεώσεις προς τους πιστωτές του ύψους 3,1 δισ. ευρώ. Αυτές αφορούν ανανεώσεις εντόκων γραμματίων 2,4 δισ. ευρώ και χρεoλύσια ύψους 700 εκατ. ευρώ. Είναι προφανές ότι η πίεση είναι μεγάλη, ιδιαίτερα μάλιστα αν η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν ζητήσει νέα παράταση του προγράμματος, το οποίο λήγει στο τέλος Φεβρουαρίου. Ο κ. Χαρδούβελης, ο οποίος βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τις Βρυξέλλες και τα κόμματα, την επομένη των εκλογών θα αναμένει κατευθύνσεις για τη στάση που θα τηρήσει η χώρα στο Eurogroup. Το χειρότερο σενάριο είναι από τις εκλογές να μην προκύψει κυβέρνηση που να μπορεί να λάβει αποφάσεις και να ζητήσει την παράταση.