Κον-Μπεντίτ: Αλλάξαμε εν μέρει τον κόσμο, αλλά είπαμε και ανοησίες

Εχει γράψει ευρωπαϊκή Ιστορία. Για 50 και πλέον χρόνια, ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ πρωταγωνιστούσε στις πολιτικές εξελίξεις της ηπείρου μας: πρώτα, ως «κόκκινος Ντάνι», η αυθεντικότερη μορφή του γαλλικού επαναστατικού Μάη το 1968. Υστερα, ως συνιδρυτής του Κόμματος των Πρασίνων το 1982, στη Γερμανία. Και τέλος, τα τελευταία 20 χρόνια, ως επικεφαλής της ευρωπαϊκής ομάδας των πράσινων βουλευτών στην Ευρωβουλή.

Τώρα, ο Κον-Μπεντίτ εγκαταλείπει οριστικά την πολιτική σκηνή. «Θα κλείσω την πόρτα της Ευρωβουλής και θα ρίξω τα κλειδιά πίσω μου» λέει εν όψει της εκλογής νέου Ευρωκοινοβουλίου στις 25 Μαΐου. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνει πολιτικός συνταξιούχος. «Θα συνεχίσω να αναμειγνύομαι σε όλα τα καυτά θέματα της εποχής μας» προσθέτει. Και σε αυτά ανήκει για αυτόν απαραιτήτως και η Ελλάδα.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλάει για τα μεγάλα πάθη της ζωής του: την πολιτική, την Ευρώπη, αλλά και το ποδόσφαιρο, που για εκείνον είναι ένα από τα πιο αινιγματικά κοινωνικά φαινόμενα.

«Πρώτον, επειδή τον Απρίλιο έγινα 69 ετών. Δεύτερον, επειδή ο θυρεοειδής αδένας μου είχε προσβληθεί πρόσκαιρα από καρκίνο –κάτι που μου έδειξε και τα όριά μου. Και τρίτον, επειδή νομίζω ότι οι παλιές γενιές πρέπει κάποτε να παραχωρήσουν τη θέση τους στις νέες».

«Από ιδέες έχω υπεραρκετές. Αλλά δεν μπορώ να κηρύττω την πλήρη ανανέωση της πολιτικής τάξης και ύστερα να λέω «αυτό ισχύει για όλους τους άλλους, αλλά όχι για μένα»».

«Θα συμμετάσχω σε μερικές προεκλογικές εκδηλώσεις των Πρασίνων στη Γαλλία και στη Γερμανία, επειδή πιστεύω ότι μια ισχυρή πράσινη ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο μπορεί να συνεισφέρει πολλά στη λύση των κοινωνικών και οικολογικών προβλημάτων».

«Οχι. Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ πολύπλοκη για μένα. Το πολιτικό Κέντρο είναι κατακερματισμένο, υπάρχουν δύο οικολογικά κόμματα που βάζουν υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές και δίπλα τους, τελευταία, ένα φιλελεύθερο κόμμα, Το Ποτάμι. Υπό τέτοιες προϋποθέσεις, δεν μπορώ να παρέμβω αποφασιστικά στον προεκλογικό αγώνα».

«Οχι γι’ αυτό. Εξάλλου δεν θα μιλούσα για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη, για την οποία έχω σαφέστατη εικόνα. Οταν υπάρχει, όμως, πολυγλωσσία στους οικολόγους, αδυνατώ να παρέμβω».

«Πρόκειται για αμετροεπή έκφραση. Το τίμημα της επιτυχίας, αυτό που πληρώνει ο ελληνικός πληθυσμός, είναι πολύ υψηλό. Επιπλέον, η κυβέρνηση Σαμαρά δεν έχει καμιά οικολογική προοπτική για την Ελλάδα. Θέματα όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή η εξοικονόμηση ενέργειας είναι βιβλίο σφραγισμένο με επτά βουλοκέρια για αυτήν. Γι’ αυτό και η ανακοίνωσή της, ότι μπορεί τώρα να βγαίνει στις αγορές, δεν είναι για μένα πιστοποιητικό νίκης».

«Ο Τσίπρας θέτει στο προσκήνιο το κοινωνικό ζήτημα. Στον οικολογικό τομέα, όμως, οι προτάσεις του ισοδυναμούν με μηδέν. Ο οικολογικός εκσυγχρονισμός της Ελλάδας είναι και γι’ αυτόν άλυτο αίνιγμα. Πιστεύω ότι στο βάθος ο Τσίπρας παίζει κάπως ανέντιμο παιχνίδι, επειδή το κόμμα του είναι βαθιά διασπασμένο. Ο ίδιος ξέρει καλά ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να φύγει από το ευρώ, επειδή αυτό θα ήταν καταστροφή…».

«Ναι, αλλά στο κόμμα του δεν είναι πολλοί εναντίον του. Γι’ αυτό και η επιχειρηματολογία του θυμίζει σφουγγάρι. Αυτό, αν θα γίνει πρωθυπουργός, θα το βρει μπροστά του. Τότε θα αναγκαστεί να προβεί σε συνεννόηση με τους Ευρωπαίους. Και αυτή δεν θα έχει τη σφραγίδα Τσίπρα».

«Εκείνη ενός πολύ δύσκολου συμβιβασμού. Μόνο που η επιχειρηματολογία του Τσίπρα δεν προετοιμάζει την Ελλάδα προς αυτή την κατεύθυνση. Συμβιβασμός δεν σημαίνει συνέχιση της πολιτικής του Σαμαρά, αλλά ούτε και επιβολή του προγράμματος του Τσίπρα».

«Το κούρεμα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων με τους άλλους Ευρωπαίους. Δεν μπορεί να το αποφασίσει μόνη της η Ελλάδα. Αυτό είναι που συνιστά τη δυσκολία του εγχειρήματος. Εξάλλου, ο Τσίπρας δεν θα είναι ο νικητής των ευρωεκλογών. Η ευρωπαϊκή Αριστερά, της οποίας είναι υποψήφιος, θα έχει εκλογικά κέρδη, αλλά θα μείνει ισχνή μειοψηφία στην Ευρωβουλή. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επιδιώξει και εκεί συμβιβασμούς με άλλα κόμματα, για να μπορέσει να επιβάλει μια άλλη πολιτική στην Ευρώπη».

«Το σημαντικότερο για μένα είναι επενδύσεις για έναν οικονομικό και οικολογικό εκσυγχρονισμό, οι οποίες θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Το ζήτημα του κουρέματος μπορεί να τεθεί, όταν αυτός ο εκσυγχρονισμός, τον οποίον οι Πράσινοι ονομάζουν οικολογικό New Deal, αποκτήσει δική του δυναμική. Μόνο τότε θα γίνει δυνατή η σωστή απάντηση στο ερώτημα για την αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στις άλλες υπερχρεωμένες χώρες».

«Η Γερμανία έχει κυριαρχική θέση στην Ευρώπη, όμως η επιρροή της εξαρτάται και από τη συμπεριφορά των εταίρων της. Στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, που είναι επαρκώς δημοκρατικοί, μπορούν να αποφασιστούν και πράγματα που δεν θέλουν οι Γερμανοί, όπως η αμοιβαιοποίηση των χρεών».

«Ο στόχος είναι μια ομοσπονδιακή Ευρωπαϊκή Ενωση, για τη συγκρότηση της οποίας θα χρειαστούν 20-30 χρόνια. Το όραμά μου είναι μια αποκεντρωμένη διακρατική οργάνωση, στην οποία τα κράτη θα διατηρούν μεγάλη αυτονομία».

«Προφανώς όχι. Μια ομοσπονδία κρατών προϋποθέτει την ύπαρξη κοινού προϋπολογισμού, ο οποίος θα μπορεί να αντισταθμίσει τις ανισότητες ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και στον Νότο. Ο σημερινός προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν αρκεί γι’ αυτό. Γι αυτό και η Κοινότητα θα πρέπει να αποκτήσει δικά της έσοδα μέσω, μεταξύ άλλων, της φορολόγησης διεθνών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Μόνο έτσι θα αποκτήσει η ενωμένη Ευρώπη βιώσιμη βάση».

Είστε Γαλλογερμανός με εβραϊκή καταγωγή. Σας συγκινούν καθόλου οι λέξεις «έθνος» και «πατρίδα»;

«Οχι. Είμαι πολύ διεθνικός. Πατρίδα μου είναι εκεί όπου αισθάνομαι καλά. Αυτό συνδέεται και με το γεγονός ότι ζω στη διασπορά. Οι Εβραίοι της διασποράς διακρίνονται για τη διεθνικότητά τους, όχι για εθνικές μονομέρειες».

«Κατ’ αρχάς με ένα ντοκιμαντέρ που θα γυρίσω στη Βραζιλία στο περιθώριο του Μουντιάλ. Στο διάστημα αυτό θα καλύψω με ένα φορτηγάκι 6.000 χιλιόμετρα, για να δείξω πώς βιώνουν οι Βραζιλιάνοι το ποδόσφαιρο. Αυτό ανήκει επίσης πάθη μου».

«Ακριβώς. Οι μεγάλοι βραζιλιάνοι ποδοσφαιριστές είχαν πάντα μια ισχυρή κοινωνική φλέβα. Θυμάμαι μια σκηνή από έναν αγώνα της πρωταθλήτριας Κορίνθιανς το 1984 στο Σάο Πάολο, όταν ο αρχηγός της ομάδας Σόκρατες κατέβηκε στο γήπεδο κρατώντας με τους συμπαίκτες ένα πανό με το σύνθημα: «Είτε κερδίζουμε είτε χάνουμε, θα αγωνιζόμαστε πάντα για τη δημοκρατία». Αυτό θα μπορούσαμε να το μιμηθούμε και στην Ευρώπη».

«Απολύτως. Το ποδόσφαιρο έχει υψηλή αισθητική αξία. Από την άλλη, έχει και πολύ δράμα, επειδή δεν κερδίζει πάντα ο καλύτερος. Η μπάλα είναι άδική. Χωρίς να θέλω να προσβάλω τους Ελληνες, οφείλω να ομολογήσω ότι αυτό ισχύει και για το Γιούρο που κέρδισαν το 2004 –οι Πορτογάλοι ήταν καλύτεροι από αυτούς. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τα Μουντιάλ που κέρδισαν οι Γερμανοί το 1954 κατά των Εγγλέζων και το 1974 κατά των Ολλανδών. Οι αντίπαλοί τους ήταν σαφώς ανώτεροι».

«Φυσικά. Το αριστερό ποδόσφαιρο είναι το επιθετικό, το δεξιό, το ιταλικό κατενάτσιο, το αμυντικό. Μόνο που τελευταία τα πράγματα έχουν μπερδευτεί. Τι συνέβη, για παράδειγμα, τις προάλλες, στον αγώνα Μπάγερν – Ρεάλ Μαδρίτης στο Μόναχο; Το αμυντικό παιχνίδι των Ισπανών ήταν ασύγκριτα πιο ελκυστικό από το επιθετικό των Γερμανών. Μύλος δηλαδή. Θα πρέπει να περιμένουμε το Μουντιάλ στη Βραζιλία για να ορίσουμε εκ νέου το μοντέρνο ποδόσφαιρο».

«Αχ, ξέρετε, τι είναι σήμερα αριστερό και τι δεξιό; Στα κοινωνικά ζητήματα ισχύει όντως ακόμη τέτοιος διαχωρισμός. Σε θέματα ελευθερίας, όμως, το πράγμα αλλάζει. Οταν οι γερμανοί Αριστεροί υποστηρίζουν σήμερα τον Πούτιν, σε τι συνίσταται ο αριστερή τους πεποίθηση; Το ίδιο συμβαίνει και με την Ευρώπη. Υπάρχουν αριστεροί και δεξιοί ευρωσκεπιτικιστές, στο βάθος είναι, όμως, και οι δυο εξίσου αντιευρωπαίοι. Η εμμονή στον διαχωρισμό Αριστερά – Δεξιά οφείλεται σε διανοητική τεμπελιά. Εγώ αυτοπροσδιορίζομαι ως Ευρωπαίος. Ο όρος αυτός συνοψίζει πιο ικανοποιητικά τις διάφορες αξίες μου».

«Ομολογώ ότι και σήμερα ακόμη με πιάνουν τα κλάματα όταν ακούω για την πτώση μιας δικτατορίας. Πρόκειται για συγκλονιστικό γεγονός. Οποιος διερωτάται αν μια επανάσταση έχει μια λογική, δεν έχει καταλάβει τίποτε από αυτήν. Κι ακριβώς μια τέτοια επανάσταση εξελίσσεται σήμερα στην Ουκρανία. Το γεγονός θυμίζει την εξέγερση του ’68 στη Γαλλία. Οι άνθρωποι ξεσηκώθηκαν και ανέτρεψαν ένα αυταρχικό καθεστώς».

«Από τη μία αλλάξαμε εν μέρει τον κόσμο, από την άλλη είπαμε πολλές ανοησίες. Σε κάθε περίπτωση συμβάλαμε κι εμείς στον εκσυγχρονισμό του κόσμου. Και όταν οι Ελληνες επιτρέψουν τον γάμο ομοφύλων και πάψουν να κυνηγούν τους ξένους στους δρόμους, θα έχουν συμβάλει κι αυτοί στον ίδιο εκσυγχρονισμό».