Παλαιά τέρατα σε νέα συσκευασία

Τα όσα έρχονται στο φως τον τελευταίο καιρό, ύστερα και από τις καταγγελίες του κυρίου πρώην υφυπουργού, δείχνουν εκτός των άλλων πως, παράλληλα με τη «δημιουργική ασάφεια» της πρώτης διακυβέρνησης Συριζανέλ, τώρα ο απροκάλυπτος κυνισμός συνοδεύει αντιδημοκρατικές και αντιλαϊκές δραστηριότητες, αδιανόητες πριν από λίγο. Τα παλαιά ασαφή και διφορούμενα για τον επαχθή δανεισμό, τα μνημόνια, τις περικοπές μισθών και συντάξεων, την ανεργία, τις «αλλαγές» στην Παιδεία, στην Υγεία κ.λπ. σήμερα απέκτησαν δραματική σαφήνεια. Αντιλαϊκά μέτρα που είχαν καταδικαστεί με επιπολαιότητα και υποκρισία εφαρμόζονται χωρίς δεύτερη σκέψη. Μάλιστα αντί να ωφελούν, βλάπτουν. Ο τραγέλαφος των «αντισταθμιστικών μέτρων» και των «ισοδυνάμων» τα λέει όλα. Παράλληλα γινόμαστε όλο και συχνότερα μάρτυρες περίεργων, αν μη επικίνδυνων, ιδεολογημάτων και ενεργειών που δεν είχαν εμφανισθεί μέσα στη Μεταπολίτευση. Οι «θέσεις» του «επιστήμονα» υπουργού Παιδείας για το αν η σφαγή και ο εκπατρισμός χιλιάδων Ποντίων ήταν εθνοκάθαρση ή γενοκτονία είναι ένα παράδειγμα. Το δεύτερο παράδειγμα κυβερνητικής πολιτικής, που φθάνει στα όρια του αντισυνταγματικού, είναι τα όσα κατήγγειλε, αζύγιστα ακόμη και αδιερεύνητα, ο κύριος πρώην. Περί τίνος πρόκειται; Για καλπάζουσα παραμόρφωση ανθρώπων που κάποτε όμνυαν στην Αριστερά ή απλώς φανερώνεται πως οι άνθρωποι αυτοί είχαν πάντα στον νου τους έναν ιδιότυπο, έστω, ολοκληρωτισμό και τώρα τους «βγήκε»;

Η πρώτη μεταμόρφωση/παραμόρφωση εμφανίστηκε στο πρόσωπο του Αρχηγού σε μία από τις πιο κρίσιμες εβδομάδες στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Από τις 5 Ioυλίου, όταν ακούστηκε το υπερήφανο «Οχι», ως τον απόλυτο συμβιβασμό, στο ταπεινωτικό Agreekment, της 12ης Ioυλίου. Η αρχηγική μεταμόρφωση ολοκληρώθηκε μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, καθώς μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ Νο 2 εξαφάνισε τους εσωτερικούς αντιπάλους του. Δεν υποστηρίζουμε ότι πολιτικές απόψεις και βλέψεις του κ. Λαφαζάνη, λ.χ., ή της κυρίας Κωνσταντοπούλου ήσαν σωστές. Τουναντίον. Ομως και αυτοί και όσοι πορεύτηκαν μαζί τους ήσαν τουλάχιστον ειλικρινείς. Εδειχναν αυτό που όντως είναι και πιστεύουν. Οσοι έφυγαν είναι πολιτικά πιο «έντιμοι», πιο «ηθικοί» από όσους έμειναν. Το χειρότερο: μπαίνει κανείς στον πειρασμό να σκεφθεί πως οι εκπεσόντες συριζαίοι χρησιμοποιούνται ως «άλλοθι» στις πράξεις όσων έμειναν.

Αν δούμε τις πολιτικές εξελίξεις τα τελευταία σαράντα χρόνια, θα διαπιστώσουμε, εκτός των άλλων, μια συνεχή αυτοκτονική, αυτοκαταστροφική συμπεριφορά των δημοκρατικών, αστικών κομμάτων. Ανεπαισθήτως (που θα έλεγε και ο ποιητής) η δυναμική καραμανλική ΝΔ απώλεσε δύναμη και εξουσία. Σήμερα ούτε κύρος ούτε αξιοπιστία διαθέτει. Τα καμώματα των υποψήφιων προέδρων αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Το πανίσχυρο και με πολλές υποσχέσεις (χωρίς ωστόσο να τις πραγματοποιεί) παπανδρεϊκό, σοσιαλιστικό ΠαΣοΚ έχει καταντήσει αυτό που βλέπουμε σήμερα. Τέλος, η ελπιδοφόρα, ουμανιστική Αριστερά έγινε απλώς ένας ΣΥΡΙΖΑ. Ενας ΣΥΡΙΖΑ που διέλυσε, και μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ, όλη εκείνη την «ιδεολογία» που προέβαλε μια πάλαι ποτέ ηθική, φιλελεύθερη και γεμάτη αγαθά οράματα Αριστερά.

Τι μας έχει απομείνει; Τι έχουμε σήμερα και, κυρίως, τι φαίνεται να έρχεται ως νέα τάξη πραγμάτων; Αυτά που ακούμε τελευταία ηχούν ως επαγγελία ή ως ουρλιαχτά στο βάθος του σκοτεινού ορίζοντα; Ευτελίστηκε η δημοκρατία; Σάπισαν μέσα στη διαφθορά τα αστικά δημοκρατικά κόμματα; Τα απορρίπτει αυτά ο λαός ή φαίνεται, σιγά σιγά, να τα συνηθίζει ή και να τα υποθάλπει; Και, τέλος πάντων, τι κάνουμε ως άτομα και ως οργανωμένη κοινωνία να ξεφύγουμε από την καταστροφή; Βασικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας είναι η αυτοκάθαρση και η συνταγματικά καθορισμένη αυτοπροστασία της. Πού είναι αυτά; Επειδή λήγοντος του 2015 δεν απειλούμαστε μόνο από την οικονομική κρίση. Αντιμετωπίζουμε και άλλες μεγαλύτερες απειλές, που μας τις υπενθυμίζουν όλο και συχνότερα τα ουρλιαχτά των παλαιών τεράτων.

Υπερβολές. Υστερίες. Κινδυνολογίες. Θα πουν μερικοί. Μακάρι να είναι έτσι και τίποτε χειρότερο να μη μας συμβεί. Αλλά πριν εφησυχάσουμε, ας σκεφτούμε κάτι απλό: πώς ήταν η χώρα πριν από έναν ακριβώς χρόνο και πού είμαστε σήμερα. Οσο για τα απειλητικά τέρατα, δεν χρειάζεται να τα ονομάσουμε. Ούτε να προσθέσουμε κάτι παραπάνω. Καταλαβαινόμαστε. Και μάλιστα πολύ καλά.

Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.