Η λέξη «πολιτισμός» εμπεριέχει τον όρο της «πόλης» στην αρχαιοελληνική της έννοια. Η ύπαρξη, δηλαδή, της δημοκρατίας αποτελεί αναμφισβήτητα τη βάση του πολιτισμού. Μια δημοκρατική κοινωνία θέτει σε απόλυτη πολιτιστική προτεραιότητα την ατομική αξιοπρέπεια του πολίτη. Ο βαθμός ανάπτυξης της αξιοπρεπούς διαβίωσης του ατόμου χαρακτηρίζει και την πολιτισμική ποιότητα μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Η ύπαρξη αξιοπρεπούς διαβίωσης βασίζεται στην καθολικά προσφερόμενη Παιδεία, εργασία, ιατροφαρμακευτική και συνταξιοδοτική περίθαλψη. Αυτές οι προϋποθέσεις αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους του οικοδομήματος που λέγεται πολιτισμός. Αν πληγωθεί ένας από αυτούς, επέρχεται άμεσα ρωγμή στο οικοδόμημα, αν δε κάποιος καταστραφεί, γκρεμίζεται και το οικοδόμημα του πολιτισμού.
Η Τέχνη είναι βέβαια παιδί του πολιτισμού, αλλά ο βαθμός ανάπτυξής της εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα της προσφερόμενης Παιδείας και ιδιαίτερα της Αισθητικής Παιδείας. Σε μια πολιτισμικά ανεπτυγμένη κοινωνία η Αισθητική Παιδεία καταλαμβάνει ένα βασικό πεδίο κοινωνικής παίδευσης, που όμως αποσκοπεί στη γενικότερη αισθητική διαπαιδαγώγηση του ατόμου. Ενας αισθητικά ευαισθητοποιημένος πολίτης αποτελεί ένα ιδιαίτερα δυναμικό στοιχείο στη δημιουργία ενός βιώσιμου κόσμου για τη δική του αλλά και τις ερχόμενες γενιές. Η ευαισθητοποίηση σε μια βιώσιμη εξέλιξη των πόλεων, στην προστασία της φύσης σε όλες τις μορφές της και στον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο αποτελεί τον κύριο σκοπό της Αισθητικής Παιδείας. Στην αρχαιοελληνική πόλη το σύνολο των τεχνών αποσκοπούσε στην εδραίωση και συνεχή εξέλιξη της δημοκρατίας, η οποία ήταν ταυτόσημη του πολιτισμού. Η Τέχνη παραμένει ως σήμερα ένας αναμφισβήτητος φορέας πολιτισμού, χρειάζεται όμως την υποστήριξη μιας Παιδείας ικανής να παρέχει πολυεπίπεδη ανθρωπιστική μόρφωση.
Ο κ. Mιχάλης Αρφαράς είναι εικαστικός καλλιτέχνης, καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ