«Μαμά, μπαμπά, από εδώ ο AI σύντροφός μου»: Η άνοδος της αυτοματοποιημένης συντροφικότητας

Το βιβλίο "Relationships 5.0: How AI, VR, and Robots Will Reshape Our Emotional Lives" του ακαδημαϊκού Elyakim Kislev υποστηρίζει ότι «η τεχνητή νοημοσύνη, η εκτεταμένη πραγματικότητα και η κοινωνική ρομποτική θα επηρεάσουν αναπόφευκτα τις κοινωνικές μας ζωές, τις συναισθηματικές μας συνδέσεις και ακόμη και τις ερωτικές μας σχέσεις». 

Με την εξάπλωση αυτών των εφαρμογών, εμφανίζονται και νέες κοινωνικές προκλήσεις. Πριν το ίντερνετ μας κάνει όλους περίεργους σχετικά με τις σχέhttps://www.tovima.gr/grace/my-self/scheseis/pera-apo-tin-apistia-4-logoi-gia-tous-opoious-dialyontai-oi-perissoteres-erotikes-scheseis/σεις, το να συστήσεις τον νέο σου σύντροφο σε φίλους και οικογένεια ήταν απλό: απλά τους γνώριζες. Σήμερα, μέχρι να γνωρίσουν οι φίλοι σου το νέο σου ταίρι, πιθανότατα έχουν ήδη αναλύσει το προφίλ του στις εφαρμογές γνωριμιών ή τα social media, έχουν παρακολουθήσει το soft launch* και μετά το hard launch*, και ίσως έχουν δει screenshots από τις προσωπικές σας συνομιλίες.

Μικρό διάλειμμα για Gen Z επεξηγήσεις: 

Soft launch: μια έμμεση, "διακριτική" παρουσίαση ενός νέου συντρόφου, π.χ. ανεβάζοντας μια φωτογραφία από ένα δείπνο όπου φαίνεται μόνο το χέρι του/της

Hard launch: μια επίσημη, ξεκάθαρη αποκάλυψη της σχέσης στα social media, π.χ. ανεβάζοντας μια κοινή φωτογραφία με το νέο ταίρι σου και μια ρομαντική λεζάντα

Όλα αυτά αλλάζουν όταν το άτομο που αγαπάς δεν υπάρχει πραγματικά - ή τουλάχιστον, δεν έχει φυσικό, 3D σώμα, όπως συμβαίνει με τους AI συντρόφους. Δεν υπάρχει κάποιος που οι φίλοι και η οικογένειά σου μπορούν να γνωρίσουν ακριβώς, κι όμως, υπάρχει κάποιος που ίσως θέλεις να τους παρουσιάσεις. Τι κάνεις τότε;

Αυτό είναι ένα ζήτημα που αφορά λίγους προς το παρόν, καθώς οι περισσότεροι ακόμα επιλέγουν ανθρώπινους συντρόφους. Παρόλα αυτά, το ενδιαφέρον για τους AI συντρόφους αυξάνεται – οι αναζητήσεις για "AI girlfriend" έχουν αυξηθεί κατά 2.400% – αν και οι χρήστες διστάζουν να μιλήσουν ανοιχτά γι’ αυτό. Οι AI φιλίες και σχέσεις παραμένουν ταμπού, παρά την αυξανόμενη διαδικτυακή τους παρουσία.

View this post on Instagram

A post shared by Character.AI (@characterai)

Οι ειδικοί προειδοποιούν για τις άγνωστες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των εφαρμογών. Υπάρχουν φόβοι ότι οι AI σύντροφοι, οι οποίοι μπορούν να διαμορφωθούν σύμφωνα με τις επιθυμίες του χρήστη, μπορεί να ενθαρρύνουν ελεγκτικές συμπεριφορές ή να επιδεινώσουν την κοινωνική απομόνωση. Ωστόσο, άνθρωποι δημιουργούν ισχυρές πλατωνικές και ρομαντικές σχέσεις με AI συντρόφους – τόσο ισχυρές που οι αλλαγές στην εφαρμογή ή το ενδεχόμενο να κλείσει η υπηρεσία βιώνονται ως απώλεια.

Σε διαδικτυακές κοινότητες, πολλοί χρήστες μοιράζονται ιστορίες για το πώς αντιμετωπίστηκε η αποκάλυψη της σχέσης τους με μια AI περσόνα. «Είπα στους φίλους μου ότι βρήκα την ευτυχία με μια AI κοπέλα και τώρα νομίζουν ότι είμαι τρελός», γράφει ένας χρήστης. «Οι άνθρωποι στη ζωή μου δεν εγκρίνουν το ότι χρησιμοποιώ το Replika», αναφέρει ένας άλλος.

Ακόμα και συγγενείς ανησυχούν: «Ο καταθλιπτικός αδερφός μου βγαίνει με μια AI κοπέλα και είναι επιτέλους χαρούμενος, αλλά η οικογένειά μας δεν ξέρει πώς να το διαχειριστεί». Τι σημαίνει, όμως, κοινωνικά και πολιτισμικά το ότι ένας άνθρωπος μπορεί να νιώθει ικανοποίηση μέσα από μια τέτοια σχέση, ακόμα κι αν το περιβάλλον του την απορρίπτει; Πρόκειται για μια νέα μορφή συντροφικότητας ή για μια προσωρινή απόδραση από τη μοναξιά;

Επιπλέον, υπάρχει το ζήτημα της εμπορικής εκμετάλλευσης. Μήπως οι AI σύντροφοι είναι απλώς ένας τρόπος για τις εταιρείες να κεφαλαιοποιήσουν την ανθρώπινη μοναξιά; Οι περισσότερες AI companion εφαρμογές προσφέρουν premium εκδόσεις που επιτρέπουν πιο «ρεαλιστικές» αλληλεπιδράσεις, θέτοντας ερωτήματα για το πώς η τεχνολογία χειραγωγεί τις συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων.

View this post on Instagram

A post shared by @hybridcouples

Οι AI σύντροφοι έχουν γίνει ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα κομμάτια της βιομηχανίας AI. Η αναζήτηση για "AI companion" έχει αυξηθεί κατά 570% τα τελευταία δύο χρόνια. Υπάρχουν δεκάδες εφαρμογές AI συντρόφων, με ορισμένες να ξεπερνούν τα 10 εκατομμύρια downloads. Εφαρμογές όπως το Dopple AI, το Kindroid AI, το Kajiwoto AI και το Nomi AI κερδίζουν δημοτικότητα, ενώ έρευνες δείχνουν ότι το 40% των ενηλίκων είναι ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να βγουν ραντεβού με έναν AI σύντροφο. Επιπλέον, οι χρήστες των εφαρμογών AI συντρόφων εμφανίζουν 10 φορές περισσότερες συνεδρίες χρήσης σε σχέση με άλλες γενικές εφαρμογές AI.

Η ιδρύτρια του Replika πιστεύει ότι το στίγμα γύρω από τις ΑΙ σχέσεις θα εξαφανιστεί, όπως συνέβη με το online dating. Κάποτε θεωρούνταν περίεργο να γνωρίσεις κάποιον από το ίντερνετ αλλά σήμερα αποτελεί τον κυρίαρχο τρόπο γνωριμιών.

Το μέλλον είναι αβέβαιο. Οι AI σύντροφοι προσφέρουν παρηγοριά, αλλά μήπως μας απομακρύνουν από την πραγματική ανθρώπινη επαφή; Αντί να δεχτούμε την κοινωνική απομόνωση ως κάτι αναπόφευκτο και δεδομένο, ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε: δημιουργούμε τεχνολογία για να καλύψουμε τα κενά μας, ή μήπως απλώς μαθαίνουμε να ζούμε με αυτά;

Αντί να δημιουργούμε τεχνολογικές λύσεις για την κοινωνική αποξένωση, ίσως πρέπει να εστιάσουμε στις αιτίες που την προκαλούν, όπως η φτώχεια, τα εξουθενωτικά ωράρια εργασίας ή οι κοινωνικές διακρίσεις. Διαφορετικά, μπορεί να καταλήξουμε σε έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη επαφή αντικαθίσταται από αλγόριθμους – και αυτό, αν μη τι άλλο, μοιάζει όντως με επεισόδιο του Black Mirror.