Καθώς πλέον το μοντέλο της τυφλής χρηματοδότησης από τις τράπεζες μόνο με τη δικαιολογία της διατήρησης στη ζωή μιας μη ανταγωνιστικής επιχείρησης έχει τελειώσει, η διοίκηση του χρηματιστηρίου της Αθήνας προχωρεί στη δημιουργία μιας νέας αγοράς εταιρικών ομολόγων στην Εναλλακτική Αγορά (ΕΝ.Α.), προκειμένου να αποτελέσει μια επιπλέον εναλλακτική επιλογή χρηματοδότησης για τις ελληνικές εταιρείες.

Πρόκειται στην ουσία για τη δημιουργία μιας Εναλλακτικής Αγοράς Σταθερού Εισοδήματος, όπως αυτή που έλαβε χώρα πρόσφατα στην Ισπανία. Στην αγορά αυτή, η οποία είναι ανεπίσημη (unofficial) και συνεπώς οι απαιτήσεις εισόδου είναι πιο ευέλικτες και οι διαδικασίες ταχύτερες, διακινούνται εταιρικά ομόλογα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν καλές προοπτικές ανάπτυξης και ανάλογη διαβάθμιση της πιστοληπτικής τους ικανότητας.
Το πλαίσιο

Καθώς οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναζητήσουν κεφάλαια και από άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία και να μην περιμένουν μόνο από τον τραπεζικό δανεισμό, το χρηματιστήριο της Αθήνας προσφέρει πλέον τη δυνατότητα έκδοσης ομολογιακών δανείων ελληνικού ή αλλοδαπού δικαίου, όλων των κατηγοριών (κοινά, μετατρέψιμα, ανταλλάξιμα κ.ά.), και ένταξης των ομολογιών αυτών προς διαπραγμάτευση στην ΕΝ.Α., με βάση το υφιστάμενο ολοκληρωμένο κανονιστικό πλαίσιο της Εναλλακτικής Αγοράς Εταιρικών Ομολόγων.
Οι ομολογίες

Η δυνατότητα έκδοσης και διαπραγμάτευσης εταιρικών ομολόγων στην ΕΝ.Α. απευθύνεται σε εταιρείες που έχουν ήδη εντάξει τις μετοχές τους προς διαπραγμάτευση σε μία από τις δύο κατηγορίες της Εναλλακτικής Αγοράς, ΕΝΑ ΣΤΕΠ (Στήριξης Επιχειρηματικότητας για μικρομεσαίες ή νεοσύστατες επιχειρήσεις) και ΕΝΑ Plus (εισηγμένες εταιρείες ήδη στην εν λόγω αγορά). Επίσης αφορά εταιρείες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στην Κύρια Αγορά του ΧΑ και εταιρείες που επιθυμούν μόνο την ένταξη και τη διαπραγμάτευση των ομολογιών τους στην ΕΝ.Α., χωρίς την αντίστοιχη ένταξη και των μετοχών τους.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση έκδοσης ομολογιών μετατρέψιμων ή ανταλλάξιμων ή με παραστατικά δικαιωμάτων προς κτήση άλλων κινητών αξιών οι ομολογίες αυτές εντάσσονται στην ΕΝ.Α. μόνο αν οι κινητές αξίες στις οποίες αναφέρονται διακινούνται ήδη στην ΕΝ.Α ή στην Κύρια Αγορά ή εντάσσονται ταυτόχρονα με τις ομολογίες.
Οι εταιρείες μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια με την έκδοση ομολογιών που θα διατεθούν στο επενδυτικό κοινό, πρώτον, με ιδιωτική τοποθέτηση σε περιορισμένο κύκλο προσώπων, δεύτερον, με χρήση του μηχανισμού άντλησης κεφαλαίων ΗΒΙΠ (Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών) για εκδόσεις ως 5 εκατ. ευρώ, μέσω του δικτύου μελών του ΧΑ και, τρίτον, με δημόσια προσφορά στο ευρύ επενδυτικό κοινό όπου απαιτείται ανάδοχος, σύνταξη ενημερωτικού δελτίου και έγκρισή του από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, καθώς και άδεια διενέργειας δημόσιας προσφοράς από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Ευελιξία

Τα ομολογιακά δάνεια καλύπτονται είτε από ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές είτε από μια τράπεζα είτε από μια κοινοπραξία τραπεζών που συνεργάζονται μεταξύ τους για την παροχή του δανείου, κυρίως σε μεγάλης αξίας χρηματοδοτήσεις, οπότε και αποκαλούνται κοινοπρακτικά δάνεια (Syndicated loans). Με βάση το θεσμικό πλαίσιο που ολοκλήρωσαν οι αρχές του Χρηματιστηρίου, η διαδικασία ένταξης και διαπραγμάτευσης εταιρικών ομολόγων στην ΕΝ.Α. είναι ιδιαίτερα ευέλικτη και πραγματοποιείται σε σύντομο χρονικό διάστημα δεδομένου ότι δεν υφίσταται ελάχιστο ύψος έκδοσης. Στις περιπτώσεις άντλησης κεφαλαίων με ιδιωτική τοποθέτηση ή εκδόσεων ως 5 εκατ. ευρώ με τη χρήση του ΗΒΙΠ (Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών) απαιτείται μόνο η έκδοση πληροφοριακού σημειώματος, ενώ δεν απαιτείται ελάχιστη διασπορά των ομολογιών. Επιπλέον ισχύει η νέα ανταγωνιστική τιμολογιακή πολιτική που προβλέπει την ένταξη, παραμονή και διαπραγμάτευση εταιρικών ομολογιών με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος.

Κατηγορίες και υπηρεσίες
  • Στο χρηματιστήριο της Αθήνας θα μπορούν να ενταχθούν εταιρικά ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν ανώνυμες εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα τα οποία διακρίνονται σε κοινά ομολογιακά δάνεια, ομολογιακά δάνεια με μετατρέψιμες ομολογίες, ομολογιακά δάνεια με ανταλλάξιμες ομολογίες και ομολογιακά δάνεια με δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη.
  • Εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη στους όρους έκδοσης κάθε δανείου μπορεί να προβλέπονται ειδικές ρήτρες όπως η δυνατότητα του εκδότη να εξοφλήσει πρόωρα το ομολογιακό δάνειο σε προκαθορισμένη τιμή (callable bond), η σταδιακή αποπληρωμή του κεφαλαίου με τακτικές τοκοχρεολυτικές δόσεις (amortised bond) και η δυνατότητα του ομολογιούχου να ζητήσει πρόωρη εξαργύρωση των ομολογιών σε προκαθορισμένη τιμή (putable bond), η ένταξη των ομολογιών στο ΧΑ, ενώ η διαπραγμάτευσή τους συνοδεύεται από τις υπηρεσίες εκκαθάρισης, χρηματικού διακανονισμού και ενημέρωσης του αρχείου ομολογιούχων σε καθημερινή βάση.
  • Το εύρος των υπηρεσιών σε όλους τους εκδότες περιλαμβάνει επίσης αυτοματοποιημένες ολοκληρωμένες υπηρεσίες υποστήριξης εταιρικών πράξεων και πληρωμών, όπως πληρωμή τοκομεριδίων, αποπληρωμή δανείου, μερική πρόωρη αποπληρωμή δανείου, ολική πρόωρη αποπληρωμή δανείου, προτάσεις ανταλλαγής (exchange offers), υποστήριξη Γ.Σ. Ομολογιούχων, παροχή αρχείου, μετατροπή μετατρέψιμων ομολογιών σε εισηγμένες μετοχές, διαδικασία ανταλλαγής ομολογιών με εισηγμένες μετοχές κ.ά.

Πλεονεκτήματα για μικρομεσαίους και επενδυτές
Δυνατότητα διάρθρωσης του δανείου ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εταιρείας αλλά και τις ταμειακές ροές
Στη δύσκολη συγκυρία που διέρχεται η χώρα, όπως υποστηρίζεται ευρέως, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναζητήσουν κεφάλαια και από άλλα χρηµατοοικονοµικά εργαλεία και να µην περιµένουν µόνο από τον τραπεζικό δανεισµό. Η δυνατότητα έκδοσης νέων µετοχών µέσω του χρηµατιστηρίου εταιρικών οµολόγων για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις αποτελεί µία διέξοδος, ενώ µε βάση τα υφιστάµενα προβλήµατα ρευστότητας προτείνεται η στροφή σε οµολογιακές εκδόσεις και από τις µεγάλες επιχειρήσεις. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τις εισηγµένες αναφέρεται πως θα πρέπει να αντιµετωπίσουν τη δυσκολία τραπεζικής χρηµατοδότησης και µε αυξήσεις µετοχικού κεφαλαίου, ειδικά τώρα που το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για ελληνικούς τίτλους έχει αυξηθεί.
Ειδικότερα για τα εταιρικά ομόλογα τα πλεονεκτήματα για τις εκδότριες εταιρείες εντοπίζονται μεταξύ άλλων στην εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης, στην εξασφάλιση μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου κεφαλαίου, στη δυνατότητα διάρθρωσης του δανείου με τρόπο που να εξυπηρετεί τις ταμειακές ροές και τις χρηματοδοτικές ανάγκες της εταιρείας, στη δυνατότητα πρόσβασης σε έλληνες και ξένους επενδυτές μέσω του ΧΑ.
Παράλληλα, δεν ενσωματώνουν μετοχική σχέση με την εταιρεία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα μη αποπληρωμής του δανείου με μετρητά (π.χ. μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια) καθώς και ευελιξία στην έκδοσή του. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου είτε πρόωρης (callable bond) είτε σταδιακής με τακτικές τοκοχρεολυτικές δόσεις (amortised bond), εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη στους όρους έκδοσης του ομολογιακού δανείου, ενώ οι χρεώσεις για την εισαγωγή των ομολογιών, την τήρηση αρχείων ομολογιούχων και την εξυπηρέτηση εταιρικών πράξεων είναι ανταγωνιστικές.
Παράλληλα, τα πλεονεκτήματα για τους επενδυτές, εντοπίζονται στην εναλλακτική μορφή επένδυσης για διασπορά χαρτοφυλακίου, στη διεύρυνση επενδυτικών επιλογών, στην εξασφάλιση υψηλότερης απόδοσης (επιτοκίου) σε σχέση με τις τραπεζικές καταθέσεις, καθώς και στην είσπραξη ταμειακής ροής σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Επίσης, υπάρχει προκαθορισμένος μέγιστος χρόνος συμμετοχής έως τη λήξη του ομολόγου, η δυνατότητα αγοράς/πώλησης των ομολόγων σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή στη δευτερογενή αγορά του ΧΑ, η συμμετοχή σε αγορά με συγκεκριμένους κανόνες διαφάνειας, η δυνατότητα πρόωρης εξαγοράς των ομολογιών σε προκαθορισμένη τιμή εφόσον προβλέπεται στους όρους του δανείου (putable bond), η ευκολία στην παρακολούθηση του προσωπικού χαρτοφυλακίου μέσω της εμφάνισης των τίτλων στη μερίδα που τηρεί κάθε επενδυτής στο ΣΤΑ, καθώς και η ασφάλεια από την τήρηση των ομολόγων σε άυλη μορφή στα ηλεκτρονικά αρχεία του Ελληνικού Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ