72ο Φεστιβάλ Βενετίας: Η γαλλική κιβωτός του Αλεξάντρ Σοκούροφ

Και όμως, η «Francofonia» του Αλεξάντρ Σοκούροφ κρατά την πρώτη θέση στην καθημερινή βαθμολογία που δίνουν στο περιοδικό «CIAK» 15 κριτικοί που καλύπτουν το φεστιβάλ και 15 από τους θεατές που το παρακολουθούν. Η ταινία του διανοούμενου ρώσου σκηνοθέτη –ο οποίος έχει ήδη κερδίσει έναν Χρυσό Λέοντα το 2011 για τον «Φάουστ» –παίχτηκε στην αρχή της διοργάνωσης και από τότε δεν έχει χάσει την πρωτιά στον μέσο όρο της βαθμολογίας και των δύο «στρατοπέδων». Πολύ δύσκολα μπορείς να φανταστείς τη «Francofonia» να λείπει από τα βραβεία που δίνονται το βράδυ του Σαββάτου στη Salla Grande κηρύσσοντας έτσι τη λήξη της 72ης κινηματογραφικής διοργάνωσης στη Βενετία.

Κλεισμένος στο παριζιάνικο διαμέρισμά του και περιτριγυρισμένος από βιβλία σχετικά με την Τέχνη, ο ίδιος ο Σοκούροφ μιλά μέσω skype με τον κυβερνήτη ενός εμπορικού πλοίου που μεταφέρει έργα τέχνης παλεύοντας με την κακοκαιρία και τα θηριώδη κύματα. Υπάρχει κίνδυνος ναυαγίου, μια ιδέα που δίνει στον σκηνοθέτη την αφορμή να εξετάσει το παρελθόν του Λούβρου «στήνοντας» το μυθοπλαστικό κομμάτι της ταινίας: με φόντο το 1940 παρακολουθούμε όσα ενδεχομένως προέκυψαν ανάμεσα στον γερμανό κόμη Βολφ Μέτερνιχ (Μπένγιαμιν Ούτζερατ), που επί γερμανικής Κατοχής είχε αναλάβει τη διοίκηση του Λούβρου, και τον γάλλο δημόσιο υπάλληλο Ζακ Ζαζάρ (Λουί Ντο Ντε Λενκεσένγκ) που ως τότε είχε την ευθύνη για το Λούβρο και που στην πραγματικότητα απεχθάνεται τον πρώτο. Δημιουργείται μια αμήχανη «φιλία» ανάμεσα στους δύο άνδρες η οποία μπορεί ασφαλώς να διαβαστεί ως πρωτόλειο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό το κομμάτι συμπληρώνεται από αρχειακό υλικό στο οποίο βλέπουμε και τον Αδόλφο Χίτλερ σε μία από τις επισκέψεις του στο Παρίσι.

Αλλά ο δημιουργός της αριστουργηματικής «Ρωσικής Κιβωτού», που ήταν μια βουτιά στη μαγεία του Μουσείου Ερμιτάζ μέσα από ένα μόλις μονοπλάνο διάρκειας 90 λεπτών, δεν σταματά εκεί. Ο Σοκούροφ πηγαίνει ακόμη πιο πίσω στην Ιστορία ντύνοντας τον ηθοποιό Βενσάν Νεμέτ με τη στολή του Ναπολέοντα ο οποίος περιφέρεται μέσα στο Λούβρο και τα αριστουργήματά του φωνάζοντας διαρκώς «C’ est moi!» (είμαι εγώ) ενώ δείχνει πίνακες. Εκεί η ταινία όντως θυμίζει τη «Ρωσική κιβωτό» διότι αναδεικνύει τους θησαυρούς του Λούβρου. Ο Σοκούροφ ζητεί από το κοινό απλώς να κοιτάξει τους πίνακες, να νιώσει το μεγαλείο τους και την ομορφιά τους.