Στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών η προβολή της ταινίας «Xenia» στο Ενα Κάποιο Βλέμμα σε έκανε να αισθάνεσαι υπερήφανος που βρισκόσουν εκεί και που ήσουν κι εσύ Ελληνας, όπως ο σκηνοθέτης της Πάνος Χ. Κούτρας. Το χειροκρότημα που ακολούθησε μετά τους τίτλους τέλους είχε την ίδια γενναιοδωρία με εκείνη του Κούτρα προς τους δυο ελληνοαλβανούς ήρωες της ταινίας του: τον Οδυσσέα (Νίκος Γκέλια) και τον Ντάνι (Κώστας Νικούλι), δυο αδέλφια ηλικίας 18 και 16 ετών αντιστοίχως που έχοντας μόλις χάσει την αλβανή μητέρα τους, περιπλανώνται στο πουθενά μιας άγριας Ελλάδας αναζητώντας τον έλληνα βιολογικό πατέρα τους. Με χαλαρότητα αλλά και χιούμορ η ταινία προσπαθεί να τους καταλάβει και να κατανοήσει τα μυριάδες θέματα που τους απασχολούν: την ταυτότητα που ποτέ δεν είχαν, τον πατέρα που ποτέ δεν γνώρισαν, το θολό μέλλον που παραμονεύει απειλητικό.
«Αυτά τα δυο παιδιά, ο Κώστας και ο Νίκος, ήταν για μένα μάθημα ζωής» μας είπε αργότερα στις Κάννες ο Πάνος Κούτρας μιλώντας για τους ηθοποιούς του. «Εκεί όπου νόμιζα ότι έκανα μια ταινία για τη δική μου νεότητα, που έχει φύγει πια για πάντα, συνειδητοποίησα πως ουσιαστικά τα δυο αυτά παιδιά με βοηθούσαν να αντιμετωπίσω την υπόλοιπη ζωή μου!». Οσοι νομίσουν ωστόσο ότι ο σκηνοθέτης κατέληξε εύκολα στα δύο πρόσωπα της ταινίας κάνουν λάθος. Ο Κούτρας ανέφερε ένα μεγάλο νούμερο παιδιών που είδε προτού καταλήξει στον Κώστα και τον Νίκο. «Ηταν αδιαπραγμάτευτος όρος μου τα δυο παιδιά να είναι το real thing της ταινίας, να είναι Αλβανοί, όπως ακριβώς γνήσια τρανσέξουαλ ήταν η Μίνα Ορφανού που έπαιξε στη «Στρέλλα». Για εμένα αυτή ήταν, αν θέλετε, η πολιτική μου πράξη». Οι δύο ηθοποιοί θα έπρεπε επίσης να είναι στην πραγματικότητα νέοι γιατί ο Κούτρας σιχαίνεται τις ταινίες στις οποίες οι ηθοποιοί υποδύονται ήρωες πολύ μικρότερους της πραγματικής ηλικίας τους.
Οικογενειακή υπόθεση


«Ημασταν μια ομάδα, μια οικογένεια» μας είπε λίγο αργότερα στην πλαζ της Κρουαζέτ ο Κώστας Νικούλι καθισμένος δίπλα στον Νίκο Γκέλια. Ηταν όμορφο να βλέπεις τα δυο παιδιά να ζουν το όνειρο του φεστιβάλ των Καννών με την πρώτη μόλις κινηματογραφική ταινία τους. Τα γυρίσματα του «Xenia» διήρκεσαν δύο μήνες κατά τη διάρκεια του περσινού καλοκαιριού. Η δουλειά ωστόσο είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Από τον Οκτώβριο του 2012 ως τον Μάιο του 2013 έκαναν εντατικές πρόβες τρεις-τέσσερις φορές την εβδομάδα γιατί έτσι όπως ο Κούτρας το είχε στο μυαλό του, τα δύο αδέλφια έπρεπε να αποκτήσουν έναν εσωτερικό κώδικα επικοινωνίας σε σημείο που να μη χρειάζεται καν να μιλήσουν για να συνεννοηθούν. «Αυτό κατακτήθηκε μέσα από τις εντατικές πρόβες. Κερδίσαμε τον αυθορμητισμό μας γιατί εμπιστευτήκαμε τον Πάνο Κούτρα και το ίδιο έκανε κι εκείνος μ’ εμάς» είπε ο Νικούλι. «Οπως παντού, έτσι και εδώ δίνεις και παίρνεις».
Το σενάριο που ο Κούτρας συνυπογράφει με τον συνεργάτη του και στη «Στρέλλα» Παναγιώτη Ευαγγελίδη είχε μια ελευθερία που έδωσε την ευκαιρία στα δύο παιδιά «να δράσουμε και να υπάρξουμε ως προσωπικότητες» όπως το έθεσε ο Νικούλι. «Αυτή νομίζω ότι είναι και η δουλειά μας, να βάλουμε τον εαυτό μας, κάτι δικό μας και να μας αρέσει αυτό που κάνουμε» συνέχισε. Και οι δύο άλλωστε θεωρούν ότι η ανεύρεση του βιολογικού πατέρα είναι περισσότερο το πρόσχημα ώστε τα αδέλφια να ξαναφτιάξουν τη σχέση μεταξύ τους. Εχουν μόνο ο ένας τον άλλο. «Αυτά τα δυο αδέλφια ξεκίνησαν τη ζωή τους δύσκολα και τη συνέχισαν δύσκολα. Είναι σαν να πηγαίνουν χέρι-χέρι χωρίς να είναι μαζί». Είπε ο Γκέλια.

Γεννημένοι ηθοποιοί


Οι Γκέλια και Νικούλι ποτέ δεν είχαν δουλέψει επαγγελματικά στο παρελθόν –άλλος ένας λόγος για τον οποίο δίνει κανείς συγχαρητήρια στον Κούτρα ο οποίος τους μεταμόρφωσε κυριολεκτικά σε επαγγελματίες. Οταν ξεκίνησαν τις πρόβες, ο Γκέλια, που γεννήθηκε το 1992 στα Τίρανα της Αλβανίας, από όπου έφυγε όταν ήταν έξι χρόνων, ήταν ήδη στο πρώτο έτος της Δραματικής Σχολής, αποφασισμένος να γίνει ηθοποιός. Ο Νικούλι από την άλλη πλευρά, που γεννήθηκε το 1994 στο Παλαιό Φάληρο, τελείωνε το Λύκειο όταν το κάστινγκ του «Xenia» είχε αρχίσει. «Θεωρώ πατρίδα μου το Παλαιό Φάληρο» είπε. «Ούτε καν την Αθήνα».
Σε μια πολύ χαρακτηριστική σκηνή της ταινίας, η οποία εκτυλίσσεται στη Λάρισα, τα αδέλφια έρχονται σε σύγκρουση όχι με Ελληνες, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά με Αλβανούς. Αναρωτιέμαι αν αυτή η σκηνή υπήρξε αποτέλεσμα ενός υπερβάλλοντος συναισθηματισμού από πλευράς Κούτρα ή αν όντως στηρίζεται σε πραγματικές καταστάσεις. «Σε αντίθεση με έναν τσακωμό ανάμεσα σε Ελληνες, ένας τσακωμός ανάμεσα σε Αλβανούς δεν είναι καθόλου αστείο πράγμα» απάντησε ο Γκέλια. «Στην Αλβανία είδα να γίνεται τσακωμός μόνο και μόνο επειδή κάποιος άκουσε έναν Αλβανό να μιλά με ελληνική προφορά. Το θέμα βέβαια που ουσιαστικά θίγει η ταινία είναι το πού θέλεις εσύ να ανήκεις. Γιατί όταν δεν ανήκεις πουθενά, ταυτόχρονα ανήκεις παντού».
Οι δύο ηθοποιοί παραδέχονται ότι έχουν νιώσει να βρίσκονται στη θέση των ηρώων που υποδύονται στην «Xenia». «Εχουμε κοινά βιώματα» είπε ο Γκέλια. «Το θέμα του ρατσισμού, σίγουρα. Το πρόβλημα με τα χαρτιά (της παραμονής στην Ελλάδα) προσωπικά το βιώνω καθημερινά και είναι ένας φαύλος κύκλος που δεν κλείνει ποτέ». Και όμως το αντιμετωπίζει πια με χαμόγελο «γιατί αν κλάψεις δεν καταλήγεις πουθενά». Συμφωνεί και ο μικρότερος, ο Κώστας. «Η ζωή έχει χιούμορ και το χιούμορ σού επιτρέπει να μην είσαι αδρανής»!

Ο Στάνκογλου «χρυσαυγίτης»
Ανάλογα μεγάλες σε διάρκεια συζητήσεις είχε ο Κούτρας και με τους επαγγελματίες ηθοποιούς, τη Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, τον Αγγελο Παπαδημητρίου και φυσικά τον Γιάννη Στάνκογλου (στη φωτογραφία σε σκηνή από την ταινία), ο οποίος έχει τον ρόλο-κλειδί της ταινίας. Σε μια πραγματικά αποκαλυπτική στιγμή, ο Στάνκογλου παίζει έναν ήρωα εντελώς διαφορετικό από όσους έχει υποδυθεί στον κινηματογράφο· έναν χρυσαυγίτη της επαρχίας. «Εχω κάνει σκληρά πράγματα» μας είπε ο ηθοποιός, «αλλά τόσο hardcore και με τέτοια ιδεολογία ποτέ. Αυτό το απότομο που έχουν κάποιοι άνθρωποι που όταν ζορίζονται δεν μπορούν να εκφραστούν μού ήταν πολύ δύσκολο να το βγάλω και συν τοις άλλοις ο ήρωας με απωθούσε αφού ιδεολογικά είμαι εντελώς αντίθετος. Ασχέτως από το αν όλοι μας, πιστεύω, γνωρίζουμε πια κάποιον που είναι έτσι. Αν το έβγαλα τελικά το οφείλω στον Πάνο που για εμένα είναι ένας πολύ βαθύς σκηνοθέτης, ένας δημιουργός με ταυτότητα» είπε ο ηθοποιός, στον οποίο αξίζει τουλάχιστον μια υποψηφιότητα στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ