Η REE, η διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου της Ισπανίας, ανακοίνωσε ότι η προκαταρκτική εκτίμηση για τα αίτια του χθεσινού μπλακ άουτ που έπληξε κυρίως την Ισπανία και την Πορτογαλία αποκλείει την κυβερνοεπίθεση και διαβεβαιώνει ότι δεν ανιχνεύθηκε «καμία διείσδυση» στα συστήματα ελέγχου.
«Με βάση τις αναλύσεις που μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε μέχρι στιγμής, έχουμε αποκλείσει κάποιο επεισόδιο κυβερνοασφάλειας στις εγκαταστάσεις του ηλεκτρικού δικτύου», διαβεβαίωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο διευθυντής Επιχειρήσεων Συστήματος της REE, ο Εδουάρδο Πριέτο, και πρόσθεσε ότι το ηλεκτρικό σύστημα είναι πλέον σταθερό και λειτουργεί κανονικά.
Μετά τη REE, και η πορτογαλική κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.
Το δικαστήριο της Ισπανίας ερευνά το σενάριο κυβερνοεπίθεσης
Ωστόσο, όπως μεταδίδει η EL PAIS, το Εθνικό Δικαστήριο ξεκίνησε διερεύνηση για το εάν η διακοπή ρεύματος «ήταν αποτέλεσμα δολιοφθοράς μέσω υπολογιστή».
Ο Χοσέ Λουίς Καλάμα, ανακριτής του Εθνικού Δικαστηρίου, άνοιξε υπόθεση για να εξετάσει εάν η διακοπή ρεύματος της Δευτέρας στο ισπανικό δίκτυο ηλεκτροδότησης «ενδέχεται να ήταν πράξη κυβερνοεπίθεσης κατά κρίσιμων υποδομών της Ισπανίας». Σύμφωνα με το δικαστήριο, αν αυτό επιβεβαιωθεί, «τότε εμπίπτει στο πεδίο των τρομοκρατικών εγκλημάτων».
Με δικαστική απόφαση, ο δικαστής διέταξε την έναρξη της έρευνας, ζητώντας από το Εθνικό Κρυπτολογικό Κέντρο και την εταιρεία Red Eléctrica να συντάξουν ξεχωριστές εκθέσεις, εντός δέκα ημερών, προκειμένου να «αναφέρουν τα αίτια που οδήγησαν στη διακοπή ρεύματος». Παράλληλα, ζήτησε από τη Διεύθυνση Πληροφοριών της Αστυνομίας να καταθέσει προκαταρκτική αναφορά για τα γεγονότα που έλαβαν χώρα, επίσης εντός προθεσμίας δέκα ημερών.
«Πρόβλημα στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας»
«Στην Πορτογαλία, δεν έχουμε καμία πληροφορία περί κυβερνοεπίθεσης ή εχθρικής ενέργειας μέχρι στιγμής. Αυτό είναι η προκαταρκτική εκτίμηση διαφόρων υπηρεσιών», δήλωσε ο υπουργός Προεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου και εκπρόσωπος της κυβέρνησης Αντόνιο Λεϊτάο Αμάρο εξηγώντας σε συνέντευξή του στο CNN Portugal ότι «επρόκειτο για πρόβλημα στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας», πρόβλημα που εντοπίσθηκε στην Ισπανία.
Το ηλεκτρικό σύστημα επλήγη από δραματική πτώση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη νοτιοδυτική Ισπανία που προκάλεσε αστάθεια στο σύστημα η οποία οδήγησε στην αποσύνδεσή του από το γαλλικό δίκτυο, δήλωσε ο Εδουάρδο Πριέτο προσθέτοντας ότι είναι πολύ πιθανόν ότι η παραγωγή που επλήγη να ήταν ηλιακή, αλλά είναι νωρίς για να επιβεβαιωθεί αυτό.
Μία από τις εξηγήσεις βασίζεται στη μεγάλη έκταση της βλάβης που ξεκίνησε, σύμφωνα με τη REE από μία «ισχυρή ταλάντωση των ροών ισχύος στο ηλεκτρικό δίκτυο, που συνοδεύθηκε από πολύ σημαντική απώλεια παραγωγής, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται «τελείως εξαιρετικού χαρακτήρα».
«Η απώλεια αυτή παραγωγής ξεπέρασε τη διακύμανση αναφοράς για την οποία έχουν σχεδιαστεί αυτά τα συστήματα και προκάλεσε αποσύνδεση του ηλεκτρικού συστήματος της Ιβηρικής από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση με την κατάρρευση του ισπανικού δικτύου μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα και, στη συνέχεια, του πορτογαλικού δικτύου», σύμφωνα με τη REE.
Γιατί άργησε να επιστρέψει το ρεύμα
Οι ηλεκτρικοί σταθμοί, κυρίως οι πυρηνικοί, διέκοψαν τη λειτουργία τους: χρειάσθηκε προοδευτική επαναλειτουργία των γραμμών μετάδοσης και συγχρονισμός των μονάδων παραγωγής, πράγμα «χρονοβόρο και τεχνικά δύσκολο», εξηγεί ο Pratheeksha Ramdas, αναλυτής της Rystad Energy.
Άλλη εξήγηση για τη βραδύτητα της αποκατάστασης είναι η φύση του δικτύου της Ιβηρικής Χερσονήσου, δηλαδή χαμηλής συνδεσιμότητας με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση: για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης η Ισπανία χρειάσθηκε μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος από τη Γαλλία και σε μικρή κλίμακα από το Μαρόκο.
Τέλος, η περιορισμένη ικανότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας, σήμερα στο 1,8 Gigawatt/heure περίπου, «περιορίζει την ικανότητά της να αμβλύνει τις διακυμάνσεις και επιβραδύνει την απαιτούμενη ταχεία αποκατάσταση έπειτα από εκτεταμένες βλάβες», σύμφωνα με τον Pratheeksha Ramdas.
«Δεν θα επιτρέψουμε να ξανασυμβεί»
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση συγκρότησε επιτροπή διερεύνησης για τα αίτια του μπλακ άουτ.
«Θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι αυτό δε θα συμβεί ξανά», δήλωσε ο Σάντσεθ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, σημειώνοντας ότι θα θέσει «προ των ευθυνών τους» τους «ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης» στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Της επιτροπής διερεύνησης θα ηγηθεί το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο Σάντσεθ απέκλεισε το ενδεχόμενο πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές να προκάλεσε το μπλακάουτ.
Ο ίδιος τόνισε ότι τεχνικοί προσπαθούν ακόμη να βρουν τα ακριβή αίτια της κατάρρευσης του δικτύου και τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του συστήματος.
Παράλληλα, ο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι ισπανικές αρχές κυβερνοασφάλειας διεξάγουν ξεχωριστή έρευνα για την πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης.
Σάντσεθ: Το μπλακάουτ δε συνδέεται με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ αντέκρουσε το επιχείρημα που διατυπώθηκε ότι το μπλακάουτ συνδέεται με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας στην Ισπανία, απορρίπτοντας τις επικρίσεις που προήλθαν κυρίως από το ακροδεξιό κόμμα Vox.
Με το χθεσινό μπλακάουτ οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής «αποσυνδέθηκαν» από το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, όπως και άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, επομένως «η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας δεν ήταν πλέον ισχυρή», τόνισε ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός σε συνέντευξη Τύπου.
«Όσοι συνδέουν αυτό το περιστατικό με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας είτε ψεύδονται εν γνώσει τους, είτε δείχνουν την άγνοια τους», επέμεινε.
Το ισπανικό Συμβούλιο Πυρηνικής Ασφάλειας (CSN) ανακοίνωσε χθες ότι από το κολοσσιαίο μπλακάουτ οι αντιδραστήρες των πυρηνικών σταθμών (Almaraz II, Ascó I και II, Vandellós II) έκλεισαν αυτόματα -σύμφωνα με τον σχεδιασμό τους,- με το CSN να διαβεβαιώνει ότι «το συμβάν δεν είχε καμία επίπτωση στους εργαζόμενους, το κοινό ή το περιβάλλον».
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η διαδικασία επαναλειτουργίας των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, συνεχίζεται, με τη σύνδεσή τους με το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας να αναμένεται στη διάρκεια της ημέρας.
Αυτό καταδεικνύει ότι «με μεγαλύτερη εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια, η αποκατάσταση δεν θα ήταν τόσο γρήγορη όσο αυτή που είδαμε», δήλωσε ο πρωθυπουργός.
«Οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, αντί για λύση, αποτελούν πρόβλημα» επειδή «χρειάστηκε να ανακατευθύνουμε μεγάλες ποσότητες ενέργειας σε αυτούς για να διατηρήσουμε τους αντιδραστήρες τους σταθερούς», συνέχισε.
Μετά το μαζικό μπλακάουτ που έπληξε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο χθες, αρκετές φωνές εκφράστηκαν επικριτικά για τη φύση του ισπανικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, όπου το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας έχει μειωθεί απότομα τα τελευταία χρόνια υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Εσείς προκαλέσατε το μπλακάουτ με τις επιζήμιες ενεργειακές πολιτικές σας», δήλωσε στο X ο πρόεδρος του Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, ο οποίος υποστηρίζει εδώ και χρόνια την αύξηση της πυρηνικής ενέργειας, επικρίνοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Το γεγονός ότι το σύστημα στην Ιβηρική λειτουργούσε κυρίως με αιολική και ηλιακή ενέργεια το μεσημέρι της Δευτέρας δεν βοήθησε», τόνισε σε σημείωμά του ο Λίον Χέρθ, καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.
Μια αστάθεια που επισημάνθηκε επίσης από την Πραθίκσα Ράμντας, αναλύτρια της Rystad Energy, για την οποία «οι έντονες διακυμάνσεις στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να αποσταθεροποιήσουν το δίκτυο».
Στο απόγειο της μανίας για ατομική ενέργεια τη δεκαετία του 1980, η Ισπανία διέθετε οκτώ πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίοι παρείχαν το 38% της ηλεκτρικής της ενέργειας.
Σήμερα, η χώρα διαθέτει μόνο πέντε, με επτά αντιδραστήρες να αντιπροσωπεύουν το 20% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύγκριση με το 40% που αντιστοιχεί στην ηλιακή και αιολική ενέργεια.
Και αυτό το ποσοστό αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το 2027-2028, με το προγραμματισμένο κλείσιμο των δύο αντιδραστήρων Αλμαράς, στη δυτική επαρχία Εστρεμαδούρα.
