Λίστα αιτημάτων για τον Ντόναλντ Τραμπ έχει ετοιμάσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον χαρακτήρα του «κατεπείγοντος», έτοιμος για νέο «παζάρι» με τον αμερικανό ηγέτη που θεωρεί ότι κατόρθωσε να «αποκωδικοποιήσει» κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο και με τον οποίο διατηρεί ακόμη ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας. Από τη λίστα της Άγκυρας , σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, απουσιάζει η Ελλάδα, αλλά υπάρχει η Κύπρος.

Τα τέσσερα αιτήματα

Στην κορυφή βρίσκεται η Συρία και η άρση της αμερικανικής υποστήριξης προς τις Κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) αλλά και η αποχή των αμερικανικών στρατευμάτων από τις εκεί συγκρούσεις. Αναμένεται ο τούρκος πρόεδρος να ασκήσει πιέσεις για άμεσα αποτελέσματα, παρότι παράλληλα «τρέχει» τη διαδικασία πολιτικής ομαλοποίησης με τον κουρδικό παράγοντα, μέσω του αφοπλισμού του ΡΚΚ.

Δεύτερο τουρκικό αίτημα είναι η πλήρης άρση των αμερικανικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν για τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-400 που προμηθεύτηκε η Άγκυρα, σταθερό σημείο των αμερικανο-τουρκικών τριβών.

Τρίτο αίτημα αποτελεί η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των  F-35 από το οποίο αποβλήθηκε λόγω των S-400. Εναλλακτικά, η Άγκυρα ζητάει την επιστροφή  των 1, 5 δισ. ευρώ που κατέβαλε για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα.

Το τελευταίο αίτημα του Ερντογάν προς τον Τραμπ αφορά στην άρση του εμπάργκο όπλων προς το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου.

Τι σηματοδοτούν τα αιτήματα Ερντογάν

«Τα τρία πρώτα αιτήματα είναι μέρος της ατζέντας της εθνικής ασφαλείας των διμερών αμερικανο-τουρκικών σχέσεων. Την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 την συζητούσε και η κυβέρνηση Μπάιντεν, με την προϋπόθεση της επίλυσης της διαφοράς για τους S-400.

Επομένως, θα ήταν λογικό η κυβέρνηση Τραμπ και η κυβέρνηση Ερντογάν να συζητήσουν τη συνδεσιμότητα μεταξύ των F-35 και των S-400 , προκειμένου να επιλυθεί η διαφορά και αν την τερματίσουν», αναφέρει στο Βήμα ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Μπράιζα.

«Αναφορικά με την Συρία, προφανώς και οι μονάδες YPG είναι στην κορφή των αμερικανοτουρκικών σχέσεων εδώ και πολύ καιρό», προσθέτει. «Υπάρχει η πιθανότητα το ΡΚΚ, οργάνωση “μήτρα” των μονάδων YPG, να διασπαστεί, με τους οπαδούς του Αμπντουλάχ Οτσαλάν να συμφωνούν να καταθέσουν τα όπλα, προωθώντας την ειρήνη με την Τουρκία. Εν συνεχεία, τα εναπομείναντα, μη αφοπλισμένα μέλη του PKK και τα μέλη του YPG πιθανώς να δεσμευτούν για τη συμμαχία τους στα κεντρικά γραφεία του PKK, στο βουνό Καντίλ στο Ιράκ.

Αυτό θα δημιουργούσε την ευκαιρία και την πρόκληση στην Τουρκία και στις ΗΠΑ να διαχειριστούν από κοινού τις υπολειπόμενες δυνάμεις των YPG, στη Συρία, που αρνούνται τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό και την ενσωμάτωσή τους στον Συριακό Εθνικό Στρατό. Ωστόσο, εκτιμώ ότι αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο οι ΗΠΑ και η Τουρκία θα μπορούσαν να συνεργαστούν και να διαπραγματευτούν θετικά».

Η άρση του εμπάργκο όπλων προς το ψευδοκράτος και οι S-400

Η άρση του εμπάργκο όπλων προς το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος, τέλος, «δεν συμπεριλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή και δεν θα δούμε εξέλιξη», λέει ο κ. Μπράιζα.

«Το ζήτημα των S-400 είναι ιδιαίτερα περιπεπλεγμένο και δεν θα είναι εύκολο να ικανοποιηθεί το τουρκικό αίτημα, παρόλο που θεωρώ ότι αποτελεί μεγαλύτερη προτεραιότητα της αμερικανικής, παρά της τουρκικής, ατζέντας. Δεν υπάρχει ένδειξη  για τη λύση που θα προωθηθεί. Γενικά, όμως, δεν είμαι ιδιαιτέρως  αισιόδοξος. Ο ίδιος ο Τραμπ μπορεί να είναι ευνοϊκός έναντι της Τουρκίας, αλλά γνωρίζουμε ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις στο Κογκρέσο»», λέει στο Βήμα ο τούρκος πολιτικός επιστήμονας Ταρίκ Μπασμπούογλου.

Προσθέτει ότι τα αιτήματα για τους S-400 και τα F-35 είναι «απολύτως αλληλένδετα. Η κυβέρνηση Τραμπ θα κρατήσει πάντως ανοικτή την πόρτα των διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα και θα επεξεργαστεί μια εναλλακτική που δεν θα θεωρηθεί επιθετική κίνηση κατά της Ρωσίας. Μια λύση θα μπορούσε να είναι η αποστολή των S-400 σε μια χώρα που θα αναλάβει ρόλο μεσολαβητή. Δεν θεωρώ πάντως ότι η Τουρκία θα τους μεταφέρει στη Συρία ή σε κάποια συνοριακή ουδέτερη ζώνη στη Συρία».

Το αίτημα που σχετίζεται με τις κουρδικές μονάδες  YPG «είναι εξίσου  σύνθετο, παρότι βρίσκονται σε εξέλιξη οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το ΡΚΚ ενώ παράλληλα, η Άγκυρα πιέζει τις κουρδικές δυνάμεις να διασυνδεθούν με τη Δαμασκό. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί. Τα σήματα που λαμβάνουμε από τη συριακή πλευρά είναι αντιφατικά», συνεχίζει ο τούρκος αναλυτής, υπενθυμίζοντας ότι «ο Τραμπ ήθελε να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία, αλλά το Κογκρέσο τον ανέκοψε».

«Το πολιτικό κατεστημένο αλλά και το αμερικανικό Πεντάγωνο παραμένουν ιδιαιτέρως ανήσυχοι για τους κρατούμενους του ISIS στην κουρδική βορειοανατολική Συρία. Γι’ αυτό τον λόγο η στάση των ΗΠΑ έναντι της Συρίας είναι απρόβλεπτη. Η αμερικανική ανταπόκριση στην συνολικότερη ατζέντα αιτημάτων της Τουρκίας είναι αβέβαιη και για τον πρόσθετο παράγοντα ότι ο ίδιος ο Τραμπ είναι ένας απρόβλεπτος ηγέτης».