Την όχι και τόσο ξεχασμένη ιστορία της Μόριας, του κέντρου προσφύγων που υπήρξε το μεγαλύτερο στην Ευρώπη μέχρι την πυρπόληση του, το 2020, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το μίνι ντοκιμαντέρ του Guardian που έχει τον τίτλο “Ghosts of Moria: living in the ashes of Europe’s largest migrant camp” (Τα φαντάσματα της Μόριας: ζώντας στις στάχτες του μεγαλύτερου στρατοπέδου προσφύγων της Ευρώπης).
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δε θα ξαναϋπάρξει νέα Μόρια
Συγκεκριμένα, το ντοκιμαντέρ ακολουθεί δύο Σύριους πρόσφυγες, τον Αϊχάμ και τον Χαλίλ , οι οποίοι μετά την καταστροφή του στρατοπέδου της Μόριας επέλεξαν να μείνουν παράνομα στον χώρο, προσπαθώντας να επιβιώσουν μαζεύοντας τα εναπομείναντα μέταλλα και πουλώντας τα σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.
Οι δύο πρωταγωνιστές, μιλώντας στην κάμερα, αφηγούνται παραστατικά τα όσα έζησαν πριν δραπετεύσουν από τη Συρία, μεταφέροντας στους θεατές ένα κομμάτι από τη φρίκη του πολέμου.
Πέραν της φρίκης όμως, η οποία τους ώθησε να ξενιτευτούν, στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τον Αϊχάμ και τον Χαλίλ να συζητούν με νοσταλγική διάθεση για όσα άφησαν πίσω στην πατρίδα τους, αναπολώντας μέρη, ανθρώπους και γεύσεις και να μοιράζονται τα όνειρά τους για το μέλλον.
Η προσπάθεια τους για να αποφύγουν την αστυνομία, έτσι ώστε να μην εκδιωχθούν από τον χώρο του εγκαταλελειμμένου, πλέον, κέντρου υποδοχής μεταναστών αλλά και ο ανταγωνισμός τους στη συλλογή παλιοσίδερων με τους ντόπιους Ρομά, αποτελούν τα μεγάλα καθημερινά τους άγχη. Οι ντόπιοι σιδεράδες τους εκμεταλλεύονται, αγοράζοντας τα σίδερα σε πολύ χαμηλές τιμές συγκριτικά με αυτές που προσφέρουν στους υπόλοιπους συλλέκτες, τις οποίες οι δύο Σύριοι πρόσφυγες αναγκάζονται να δεχθούν υπό τον κίνδυνο να μην μπορέσουν να εξασφαλίσουν ούτε ένα πιάτο φαγητό.
Τα πλάνα από το πρώην κέντρο υποδοχής μεταναστών μας μεταφέρουν σκηνές απίστευτης εγκατάλειψης, την ώρα που οι δύο πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια, σε μία Συρία πολύ διαφορετική από τη σημερινή.
Στην τελευταία πράξη του, το ντοκιμαντέρ που σκηνοθέτησε ο Μάικλ Γκράβεσεν και ο Φλοριάν Ελαμπντί, μας πηγαίνει πέντε μήνες μπροστά στον χρόνο, όταν πλέον δεν υπάρχει άλλο σίδερο προς εκμετάλλευση στη Μόρια. Ο Αϊχάμ αναγκάζεται να πάει στο νέο κέντρο υποδοχής, αυτό του Καρά Τεπέ, καθώς δεν μπορεί να φύγει από το νησί, την ίδια ώρα που η αίτηση ασύλου του Χαλίλ απορρίπτεται, με τον ίδιο να μεταφέρεται στο κέντρο κράτησης μεταναστών της Αμυγδαλέζας, περιμένοντας να εκδικαστεί η έφεση που άσκησε εναντίον της απόφασης.
Το ντοκιμαντέρ κλείνει με μια συνομιλία, μέσω βιντεοκλήσης, των δύο φίλων που πλέον βρίσκονται μακριά, δείχνοντας μας πως ακόμα και κάτω υπό αυτές τις συνθήκες ή ακόμα και εξαιτίας αυτών, μπορεί να σφυρηλατηθεί μία πραγματική φιλία.
