Μπόρις Τζόνσον – Μάργκαρετ Θάτσερ: Τα κοινά σημεία δύο ηχηρών παραιτήσεων

O μέχρι και αυτήν τη στιγμή πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, ύστερα από ένα τσουνάμι παραιτήσεων υπουργών και υψηλόβαθμων στελεχών του Συντηρητικού Κόμματος, δήλωσε πως παραιτείται από την αρχηγία των Τόρηδων και βρίσκεται ουσιαστικά με το ένα πόδι και εκτός της πρωθυπουργίας.

Η διαφαινόμενη αποχώρησή του Μπόρις Τζόνσον από την πρωθυπουργία σε αρκετά σημεία της θυμίζει την αποχώρηση της «Σιδηράς Κυρίας», Μάργκαρετ Θάτσερ, από την θέση της πρωθυπουργού, τον Νοέμβριο του 1990.

Και τότε όπως και τώρα το πρωθυπουργικό κάστρο έπεφτε από μέσα.

Η Θάτσερ τότε, όπως και ο Τζόνσον σήμερα είδε το κόμμα της να της γυρνά την πλάτη και να της αφαιρεί την αναγκαία στήριξη.

Την αρχή του τέλους της πρωθυπουργίας της Θάτσερ είχε κάνει ο Μάικλ Χέζελταϊν, που είχε αποχωρήσει από τη θέση του υπουργού Άμυνας και είχε προκαλέσει τη Θάτσερ, να αποδείξει ότι συνεχίζει να χαίρει της στήριξης των Συντηρητικών βουλευτών μέσω εκλογών για την αρχηγία του κόμματος.

Μέσα σε όλα είχε προηγηθεί και η παραίτηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θάτσερ, σερ Τζέφρι Χάου.

Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 15ης Νοεμβρίου  1990:

«Η ανακοίνωση της διεκδίκησης της ηγεσίας των Τόρις και της πρωθυπουργίας από τον Χέζελταϊν, αποτελεί τη σοβαρότερη απειλή, για την 65χρονη “σιδηρά κυρία”, που παραμένει στην εξουσία επί 11 χρόνια. (…)

Ο Χέζελταϊν, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης, αμφισβήτησε ανοικτά τη Θάτσερ.

«Έχω τώρα περισσότερες πιθανότητες από την κ. Θάτσερ, να ηγηθώ του Συντηρητικού Κόμματος και να το οδηγήσω σε μια τέταρτη νίκη, απέναντι στους Εργατικούς».

Οι εκλογές έγιναν στις 20 Νοεμβρίου και σύμφωνα με το σύστημα των Τόρις για να αναδειχθεί κάποιος από τους υποψήφιους αρχηγός του κόμματος θα έπρεπε είτε στον α’ είτε στον β’ γύρο «να συγκεντρώσει το 50% των ψήφων των παρόντων βουλευτών, συν 15% περισσότερο από τον αντίπαλό του».

Η αποτυχία

Η Θάτσερ, αν και συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους, δεν κατόρθωσε να εκλεγεί αρχηγός του κόμματός της από την πρώτη αναμέτρηση, γεγονός που χαρακτηρίστηκε ως μεγάλη αποτυχία της πρωθυπουργού. Όλο και περισσότερα στελέχη των Τόρις εξέφραζαν όλο και πιο έντονα τη δυσπιστία τους απέναντι στην άλλοτε πανίσχυρη και αδιαμφισβήτητη αρχηγό τους.

Σαν να μην έφτανε αυτό,  το Εργατικό Κόμμα είχε ήδη καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Θάτσερ.

Η ίδια, πάντως, δήλωνε: «Είμαι, φυσικά, πολύ ευχαριστημένη που πήρα περισσότερες από τις μισές ψήφους και απογοητευμένη, επειδή δεν ήταν αρκετές για να κερδίσω από την πρώτη ψηφοφορία. Θα συνεχίσω να διεκδικώ την ηγεσία και στη δεύτερη ψηφοφορία».

Η «Κυρία 55%»

Τα πράγματα όμως δεν θα εξελίσσονταν ακριβώς έτσι. Η Θάτσερ έχανε και τους πιο πιστούς και ισχυρούς υποστηρικτές της.

Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ», της 22ας Νοεμβρίου 1990:

«Η Μάργκαρετ Θάτσερ δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι θα ερχόταν η μέρα που η “Φαϊνάνσιαλ Τάιμς”, ένας απ’ τους θερμότερους υποστηρικτές της, θα έγραφε στο κύριο άρθρο της:

“Παρόλο που λίγα λεπτά μετά τη γνωστοποίηση του αποτελέσματος η κ. Θάτσερ ανακοίνωσε ότι θα λάβει μέρος με αγωνιστικότητα και στη δεύτερη ψηφοφορία, υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσον η απόφαση αυτή εξυπηρετεί κατά τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα του κόμματος, της κυβέρνησης και της χώρας».

Ενδεικτικό της πίεσης που άρχισε να δέχεται η Θάτσερ ύστερα από τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου ήταν ότι «της αφαιρέθηκε ο τίτλος της Σιδηράς Κυρίας, για να αντικατασταθεί από τον “Kυρία 55 τοις εκατό”, όση δηλαδή είναι η υποστήριξή της στο κόμμα».

Η παραίτηση

Τελικά την ίδια ημέρα, 22 Νοεμβρίου 1990 η «τραυματισμένη Κυρία» υπέκυψε στα πολιτικά τραύματά της και υπέβαλε την παραίτησή της.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου: «Η πρωθυπουργός, η εντιμότατη Μάραγκαρετ Θάτσερ, μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας, πληροφόρησε τη βασίλισσα ότι δεν προτίθεται να λάβει μέρος στο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος και πρόκειται να παραιτηθεί μόλις εκλεγεί νέος ηγέτης».

Στη δήλωση παραίτησής της Θάτσερ ανέφερε πως «η ενότητα του κόμματος και η προοπτική της νίκης στις γενικές εκλογές θα εξυπηρετηθούν καλύτερα αν αποσυρθώ».

Μένει να δούμε με ποια λόγια θα «ντύσει» τη δική του αποχώρηση ο Μπόρις Τζόνσον που, τουλάχιστον προς το παρόν, παρά τις πανταχόθεν πιέσεις για άμεση παραίτηση από την πρωθυπουργία, δηλώνει ότι θα παραμείνει στο «τιμόνι» της Βρετανίας μέχρι την εκλογή νέου αρχηγού των Συντηρητικών, το φθινόπωρο.