Ο προταθείς από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ως νέος υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, ήταν μέχρι πρότινος ο διευθύνων σύμβουλος του πετρελαϊκού κολοσσού Exxon Mobile, στον οποίο μαζί με την Qatar Petroleum το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου ανέθεσε σήμερα τα δικαιώματα έρευνας και ανάπτυξης του τεμαχίου «10» της κυπριακής ΑΟΖ.

Ο Ρεξ Τίλερσον είχε συναντηθεί τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη με τον πρόεδρο Αναστασιάδη.
Παρατηρητές στην Λευκωσία αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εξέλιξη αυτή, η οποία έρχεται μερικές εβδομάδες πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στην Γενεύη.

Για το τεμάχιο «8» προτιμητέος αιτητής κρίθηκε η Ιταλική ΕΝΙ που έχει τα δικαιώματα και για τα τεμάχια «2», «3» και «9» από τον Β΄ γύρο αδειοδότησης.

Το τεμάχιο «6» ανατίθεται στην κοινοπραξία των ΕΝΙ – Τotal. Η Τotal είναι γαλλική εταιρεία και τα θέματα ενέργειας συζητήθηκαν την περασμένη βδομάδα μεταξύ Νίκου Αναστασιάδη – Φρανσουά Ολάντ κατά την επίσκεψη του δεευτέρου στην Λευκωσία.

Το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε ομόφωνα την εισήγηση του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Λακοτρύπη και της υπουργικής επιτροπής Υδρογονανθράκων, και των Γάλλων συμβούλων της εταιρείας BEICIP.

Μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εκπρόσωποι του υπουργείου Ενέργειας επικοινώνησαν με τους εκπροσώπους των εταιρειών και κοινοπραξιών, που διεκδίκησαν τα τρία τεμάχια και τους ενημέρωσαν για τις αποφάσεις.

Η μεγάλη μάχη δόθηκε για το τεμάχιο «10», αφού τρεις από τις προτάσεις ήταν ιδιαίτερα ισχυρές και ανταγωνιστικές μεταξύ τους, πρόκειται για τις προτάσεις της κοινοπραξίας των Exxon Mobil – Qatar Petroleum, της κοινοπραξίας ΕΝΙ – Τ Τotal και της Νορβηγικής Statoil.

Η πρόταση της Exxon Mobil – Qatar Petroleum περιείχε στοιχεία, που της έδωσαν ελαφρά πιο υψηλή τελική βαθμολογία με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια και την φόρμουλα αξιολόγησης. Τέτοια κριτήρια είναι το οικονομικό εκτόπισμα, αλλά και το μέγεθος και η μέχρι τώρα επιτυχία σε έρευνα, ανάπτυξη και εμπορία κοιτασμάτων, το ποσοστό υδρογονανθράκων, που θα διαμοιράζεται μεταξύ κράτους και εταιρειών, το πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης και το μπόνους που προσφέρεται στο κυπριακό κρατικό ταμείο με την υπογραφή του συμβολαίου ανάθεσης.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός της συμμετοχής και της Qatar Petroleum, που επιβεβαιώνει ότι στόχος είναι η δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποίησης, αφού πρόκειται για μια από τις ποιο ισχυρές κοινοπραξίες παγκόσμια στον τομέα αυτό.

Σημαντικό γεγονός είναι και η ανάθεση του τεμαχίου «6» σε μια επίσης πολύ ισχυρή κοινοπραξία, αυτή της ΕΝΙ – Τotal. Αυτό, σύμφωνα με ειδικούς, σημαίνει ότι θα καλυφθεί με επαρκείς σεισμογραφικές έρευνες και η περιοχή αυτή, στην οποία έχουν γίνει μόνο κατ’ αρχήν σεισμογραφικές έρευνες, αλλά και λόγω του ότι για μέρος του τεμαχίου προβάλλει παράνομες διεκδικήσεις η Τουρκία.

Από τα μέχρι τώρα στοιχεία, τα συνολικά μπόνους που προτείνονται συνολικά για τα τρία τεμάχια, κυμαίνονται μεταξύ 95 εκατ. ευρώ και 100 εκατ. ευρώ, τα οποία μπορεί να τροποποιηθούν ελαφρά στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τα τελικά συμβόλαια του κάθε τεμαχίου. Πρόκειται για μια ισχυρή ένεση προς το κρατικό ταμείο, αφού ακόμα δεν έχει συσταθεί το Ταμείο Υδρογονανθράκων.

Σε δηλώσεις στους δημοσιογράφους ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης, είπε ότι «στο πλαίσιο του τρίτου γύρου αδειοδότησης, έρευνας υδρογονανθράκων, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα λαμβάνοντας υπόψη τη δική μου εισήγηση, που ήταν βασισμένη στην εισήγηση της τεχνοκρατικής συμβουλευτικής επιτροπής, να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση με τους εξής αιτητές:

– για το τεμάχιο 6 με την κοινοπραξία ΕΝΙ – Τotal,
– για το τεμάχιο 8 με την εταιρεία ΕΝΙ,
– για το τεμάχιο 10 με την κοινοπραξία Exxon Mobil – Qatar Petroleum.

Επίσης, το Υπουργικό Συμβούλιο όρισε διαπραγματευτική ομάδα, της οποίας θα ηγούμαι με τους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας και στην οποία θα συμμετάσχει αριθμός τεχνοκρατών και εξωτερικών συμβούλων για να προχωρήσουμε στην διαπραγμάτευση.

Στην περίπτωση που η διαπραγμάτευση είναι επιτυχής και νοουμένου ότι θα ληφθεί έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο, θα προχωρήσουμε σε υπογραφές των συμβολαίων αναλογικού καταμερισμού. Σε αντίθετη περίπτωση θα προχωρήσουμε με τον πρώτο επιλαχόντα στα τεμάχια όπου υπάρχει».

Σε ερώτηση για το τεμάχιο 10 είπε ότι το γεγονός ότι είχαμε πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις τόσο από τεχνικής όσο και οικονομικής άποψης για το συγκεκριμένο τεμάχιο μας αφήνει αισιόδοξους για τις προοπτικές του.

«Βεβαίως με βάση και τις τεχνικές προτάσεις που έχουμε λάβει θα πρέπει να γίνουν γεωτρήσεις για να αποδειχθεί και το ενεργειακό δυναμικό του κάθε τεμαχίου, αλλά το γεγονός ότι έχουμε λάβει αυτού του είδους τις προτάσεις για επενδύσεις σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον για τον τομέα των υδρογονανθράκων μας αφήνει συγκρατημένα αισιόδοξους», σημείωσε.

Σε ερώτηση, πότε θα γίνουν οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις, ο υπουργός είπε ότι «έχουμε ουσιαστικά το κάθε συμβόλαιο έρευνας αναλογικού καταμερισμού είναι χρονικής διάρκειας επτά ετών η οποία χωρίζεται σε τρεις περιόδους. Η πρώτη είναι τρία χρόνια, η δεύτερη δύο χρόνια και η τρίτη είναι δύο χρόνια». Πρόσθεσε ότι αυτό θα είναι ένα από τα θέματα της διαπραγμάτευσης.

Σε άλλη ερώτηση, αν ενδεχόμενες εξελίξεις στο Κυπριακό επηρεάζουν τα ενεργειακά θέματα, ο υπουργός δήλωσε ότι η κυβέρνηση προχωρά με βάση τον προγραμματισμό της, διότι, σημείωσε, «η βασική μας προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι περαιτέρω ερευνητικό πρόγραμμα και αν είναι δυνατόν περαιτέρω ανακαλύψεις, κάτι που θα μας βοηθήσει να αξιολογήσουμε καλύτερο το ενεργειακό δυναμικό».

Από κει και πέρα, είπε, άλλο η στρατηγική μας για την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου στην κυπριακή ΑΟΖ, άλλο οι διαδικασίες για το Κυπριακό.