Την εμπειρία της από τη βραδιά του πραξικοπήματος στην Κωνσταντινούπολη διηγείται στους «New York Times» η Καγιά Γκεντς, τουρκάλα συγγραφέας και δοκιμιογράφος.
«Καθώς περπατούσα μπροστά από το στρατιωτικό μουσείο στην περιοχή Harbiye της Κωνσταντινούπολης την Παρασκευή το βράδυ, περίμενα ένα ήσυχο τέλος σε μια πολυάσχολη εβδομάδα. Κατευθυνόμουν προς ένα γειτονικό καφενείο όπου σχεδίαζα να πιω ένα φλιτζάνι ζεστό κακάο και να διαβάσω ένα λογοτεχνικό περιοδικό. Το μουσείο ήταν παράξενα σιωπηλό, αλλά δεν έδωσα μεγάλη σημασία.

Ηταν μετά τις 10 το βράδυ στο καφενείο όταν κάποιος είπε ότι, λίγο πριν, στρατιώτες είχαν κλείσει την πρόσβαση στη Γέφυρα του Βοσπόρου και στη Γέφυρα Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, που συνδέουν την ευρωπαϊκή και την ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης. Ούτε σε αυτό έδωσα μεγάλη σημασία συνδέοντάς το με την αγωνία για άλλη μία τρομοκρατική επίθεση. Οι στρατιώτες ήταν πιθανώς εκεί για να προστατεύσουν τους κατοίκους της πόλης.

Μόνο όταν είδα, στο τηλέφωνό μου, βίντεο από τις μάχες μεταξύ αστυνομικών και στρατιωτών κοντά στα γραφεία του προέδρου σκέφτηκα: στρατιωτικό πραξικόπημα. Είπα στον σερβιτόρο να βάλει το κακάο μου σε ένα χάρτινο ποτήρι και κατευθύνθηκα προς το Πάρκο Γκεζί, το επίκεντρο των μεγάλων διαδηλώσεων, το καλοκαίρι του 2013. Αλλά το βράδυ της Παρασκευής ήταν δροσερό και σιωπηλό, γεμάτο με σιλουέτες άλλων περιπατητών. Το Πάρκο φαινόταν να αγνοεί την πολιτική» γράφει η Γκεντς.

«Μπήκα στο Cihangir, στη γειτονιά μου, και συναντήθηκα στο δρόμο με κάποιους φίλους που συζητούσαν μισο-μεθυσμένοι για το «darbe» (πραξικόπημα). Τότε μια φίλη με πήρε τηλέφωνο να μου πει ότι πρέπει να αγοράσω προμήθειες, ειδικά ζυμαρικά, νερό και ψωμί. «Η αγορά είναι ακόμα ανοιχτή» ψιθύρισε. «Αυτή μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία. Πήγαινε τώρα.

Γύρισα στο διαμέρισμά μου με τις προμήθειες. Η Αμίρα, μια φίλη επιμελήτρια, η οποία εργάζεται σε μια κοντινή γκαλερί σύγχρονης τέχνης, μου χτύπησε το κουδούνι και ανέβηκε επάνω. Τα ταξί δεν έπαιρναν επιβάτες, μου είπε, και δεν μπορούσε να γυρίσει στο σπίτι της, στην ασιατική πλευρά της Πόλης. Αρχίσαμε να παρακολουθούμε τον δρόμο μέσα από το παράθυρο. Πέντε λεπτά αργότερα, περίπου 50 νεαροί άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι, κοιτάζοντας πίσω από τους ώμους τους. Τι συνέβαινε; Θυμήθηκα το χάος στη Νίκαια της Γαλλίας, την προηγούμενη ημέρα.

Στο καθιστικό, παρακολουθήσαμε μια παρουσιάστρια στο CNN Turk να χρησιμοποιεί το FaceTime για να πάρει συνέντευξη από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον πρώην πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ. Φάνηκαν θυμωμένοι, και όμως με κάποιον τρόπο κατάφεραν να μιλήσουν ψύχραιμα.

Ανοίξαμε με την Αμίρα ένα μπουκάλι λευκό κρασί για να ηρεμήσουμε και είδαμε στην τηλεόραση τα πιο θεαματικά γεγονότα της βραδιάς. Στρατιωτικά ελικόπτερα άρχισαν να βομβαρδίζουν το Κοινοβούλιο στην Αγκυρα, ενώ το CNN Turk μετέδιδε πλάνα από βουλευτές στο εσωτερικό. Τότε οι στρατιώτες εισέβαλαν στο στούντιο του CNN Turk, εμφανίστηκαν στον αέρα και διέκοψαν την εκπομπή.

Σύμφωνα με το Facebook, κόσμος στο Tophane, μια κοντινή γειτονιά, βάδιζε προς τη Γέφυρα του Βοσπόρου ή κατευθυνόταν με αυτοκίνητα προς το αεροδρόμιο. Η Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας της Τουρκίας έστελνε μηνύματα στο Twitter προτρέποντας τους κατοίκους της πόλης να βγουν στους δρόμους και να γεμίσουν τις πλατείες –παράξενο αίτημα από την αστυνομία. Τότε ήταν που ο Ερντογάν έστειλε το δικό του γραπτό μήνυμα σε εκατομμύρια Τούρκους, καλώντας τους να συσπειρωθούν και να κάνουν πορείες.

Μη γνωρίζοντας τι άλλο να κάνω, πήγα για ύπνο. Ηταν ήδη ώρα για την πρωινή προσευχή από το τζαμί Cihangir. Ο ιμάμης ζητούσε από τους ανθρώπους να σταθούν στο πλευρό της κυβέρνησης. Ακουσα τον ήχο από αεροπλάνα που πετούσαν χαμηλά. Μετά έγινε σιωπή, και αποκοιμήθηκα.

Οταν ξύπνησα, στις επτά το πρωί, πουλιά κελαηδούσαν στα δέντρα. Μόλις μισή μέρα αφότου είχα ακούσει την είδηση για την απόπειρα πραξικοπήματος, πήγα μια βόλτα στο Στενό του Βοσπόρου, με ένα περιοδικό στο χέρι, και ενώθηκα με τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης, που μιλούσαν για τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας –στα οποία σκοτώθηκαν εκατοντάδες άνθρωποι –σαν να ήταν απλά μέρος μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Στο βάθος ήταν η θάλασσα, ένας καυτός ήλιος και δύο γέφυρες που εκτείνονται σε δύο ηπείρους, όπου λίγες ώρες πριν τα τανκς είχαν ανοίξει πυρ».

HeliosPlus