Οδύσσεια διπλά επικίνδυνη για τους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες σκιαγραφεί μελέτη του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), που δίνει μία μικρή εικόνα του τι υφίσταται η πιο αδύναμη ομάδα μεταξύ των προσφύγων και μεταναστών κάνοντας το ταξίδι στην Ευρώπη: Ξυλοδαρμοί, σεξουαλική εκμετάλλευση, ακόμη και απαγωγές από τζιχαντιστές συμπληρώνουν τα ψυχικά τραύματα από την απώλεια συγγενών και θανάτου μπροστά στα μάτια τους κατά τη μετάβαση προς το άγνωστο.

Η υπόθεση των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι όχι μόνο μία από τις τραγικότερες διαστάσεις της προσφυγικής κρίσης, αλλά και μία από τις δυσκολότερες να ερευνηθούν. Ψάχνοντας στοιχεία, η HRW πήρε συνεντεύξεις από 50 ανηλίκους που είχαν καταφέρει να φτάσουν στη Σουηδία, περιγράφοντας τι είχαν περάσει ξεκινώντας από τις χώρες καταγωγής τους.

H μελέτη της HRW μπορεί να φαίνεται σχετικά περιορισμένη, όμως αρκεί για να δώσει μία ένδειξη των κινδύνων στους οποίους είναι εκτεθειμένοι ασυνόδευτοι ανήλικοι -που είτε ξεκίνησαν μόνοι τους είτε έχασαν τους συγγενείς τους κατά το ταξίδι.

Οι κίνδυνοι ξεκινούν ήδη πριν τη φυγή: Ο 16χρονος σήμερα Αμπέντ Ντ. από το Αφγανιστάν, όπως αναφέρει η μελέτη της HRW, πήγε στην αστυνομία αφού ο θείος του προσπάθησε να τον βάλει στους Ταλιμπάν μετά το θάνατο των γονιών του -και κατέληξε στο κρατητήριο. Έφυγε από τη χώρα για να μην «καταταγεί» στην οργάνωση.

Η μετάβαση δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη, σε κανέναν από τους «διαδρόμους» προς την Ευρώπη.

Ο 13χρονος Αμπρούν Ν. από Σομαλία αφηγήθηκε στους ερευνητές πώς φυλακίστηκε στη Λιβύη και οι φύλακες τον χτυπούσαν με μεταλλικές ράβδους, ενώ ο εννιάχρονος Ρασούλ Ντ. από το Αφγανιστάν είδε άλλους να πνίγονται στη Μεσόγειο.

Ο 16χρονος Καράμ Μπ. από τη Συρία έμεινε για πέντε μήνες στα χέρια της ISIS και τον ανάγκαζαν να παρακολουθεί εκτελέσεις κρατουμένων. Η 16χρονη Νάντια Τζ. από το Αφγανιστάν κατέληξε μόνη της στην Τουρκία θέλοντας να περάσει το Αιγαίο και υπέστη αρκετές φορές βιασμό, για ημέρες, από τον διακινητή που θα την περνούσε απέναντι.

Ακόμη περισσότερο από ό,τι οτιδήποτε άπτεται αριθμητικών στοιχείων στο προσφυγικό, ο συνολικός αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι σχεδόν αδύνατο να εκτιμηθεί. Ενδεικτικά, από όσους καταλήγουν στη Σουηδία και ζητούν άσυλο ως ανήλικοι -μόνο αυτή η ομάδα ξεπερνά τις 35.000, σύμφωνα με την HRW- οι μισοί περίπου είναι κάτω των 15 ετών. Οι περισσότεροι προέρχονται από Αφγανιστάν, Συρία, Σομαλία, Ερυθραία, Ιράκ και Αιθιοπία.