Ενώ η Άνγκελα Μέρκελ επιδιώκει μια συμφωνία με την Τουρκία, η Αυστρία και οι βαλκάνιοι γείτονές της στα νότια έχουν πάρει τα πράγματα στα χέρια τους. Σε ολόκληρη την περιοχή υψώνονται τείχη, η Ελλάδα έχει πρόβλημα και η ΕΕ δεν μπορεί να καταλάβει τι να κάνει, γράφει το Spiegel.
Στην Ειδομένη, 12.000 άνθρωποι περιμένουν να ανοίξουν τα σύνορα. Σ’ εκείνο το σημείο αρχίζει η Ευρώπη-φρούριο. Το σύνορο αυτό έχει γίνει το νέο νότιο σύνορο της Ευρώπης, με την Ελλάδα να λειτουργεί σαν θάλαμος αναμονής προς την Ευρώπη και τον κίνδυνο για μια ανθρωπιστική καταστροφή να ελλοχεύει. Περισσότεροι από 32.000 πρόσφυγες και μετανάστες είναι σήμερα εγκλωβισμένοι στη χώρα και οι ελληνικές αρχές λένε ότι μπορεί γρήγορα να αυξηθούν στους 70.000. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναμένουν ως και 200.000 πρόσφυγες.
Η Μέρκελ επιθυμεί να δει την Τουρκία να ανακόπτει την προσφυγική ροή.
Η Ειδομένη έχει γίνει το σύμβολο του σημερινού πολιτικού χάους στην Ευρώπη και της κατάρρευσης της ευρωπαϊκής προσφυγικής πολιτικής. Η Μέρκελ προειδοποιεί για τον κίνδυνο αποσύνθεσης της Ευρώπης «σε μικρότερα κράτη» που δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο καθώς και για τον κίνδυνο της επιστροφής των συνοριακών ελέγχων σε όλη την ΕΕ.
Αν υπήρχε συμφωνία ανάμεσα στους Ευρωπαίους, δεν θα αποτελούσε πρόβλημα η φιλοξενία 2-3 εκατ. προσφύγων στην ΕΕ των 500 εκατ.
Οι πρόσφυγες όμως συναντούν μια Ευρώπη ήδη σε κόπωση, με ασυμφωνία και αποδυναμωμένη από τα χρόνια της κρίσης της ευρωζώνης, τις συχνές διαφωνίες μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, την ανησυχία για την ειδική μεταχείριση που απαιτεί η Βρετανία και την απειλή από την επιθετική στάση της Ρωσίας στα ανατολικά.
Όσο άσχημες και αν είναι οι εικόνες που έρχονται από την Ελλάδα _ και μπορεί να γίνουν χειρότερες τις επόμενες μέρες _ δεν ενοχλούν πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: στέλνουν το μήνυμα «μην έρθετε» σε όσους σκέπτονται να κάνουν το ταξίδι.
Η ελληνική κυβέρνηση αγνοούσε την προσφυγική κρίση για όσο καιρό μπορούσε, αφήνοντας τους πρόσφυγες απλώς να περνούν από τη χώρα. Η Αθήνα γνώριζε ότι σύντομα θα εγκλωβίζονταν. Και αυτό συμβαίνει σήμερα.
Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας εκφράζει την ελπίδα ότι το σχέδιο που θα συμφωνηθεί με την Τουρκία θα πετύχει. «Είναι η τελευταία μας ελπίδα», λέει.
Οι δραματικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων ξεκίνησαν στο Σπίτφιλντ, στα σύνορα Αυστρίας –Σλοβενίας. Σήμερα, μόνο 80 αιτήσεις ασύλου γίνονται δεκτές τη μέρα ενώ επιτρέπεται η διέλευση και σε άλλα 3.200 άτομα αν σκοπεύουν να περάσουν στη Γερμανία. Επιβάλλοντας τέτοια όρια, η Αυστρία ξεκίνησε το ντόμινο στον «βαλκανικό διάδρομο».
Μέχρι πρότινος, στην Αυστρία περνούσαν 8.000 πρόσφυγες τη μέρα. Σήμερα, εκεί γίνεται πιο εμφανής η σύγκρουση των πολιτισμών: οι πρόσφυγες φοβούνται την Ευρώπη-φρούριο και η Ευρώπη φοβάται τους πρόσφυγες.
Ο αυστριακός καγκελάριος Βέρνερ Φάινμαν, από το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Αυστρίας, πιέζεται από τον 29χρονο υπουργό Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτς, μέλος του συντηρητικού εταίρου του Φάινμαν στην κυβέρνηση, ο οποίος είναι πολύ δημοφιλής καθώς και από το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε που έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις.
Κατά κεφαλήν, η Αυστρία δέχθηκε περισσότερους αιτούντες άσυλο πέρσι απ’ όσους η Γερμανία. Αυτό σημαίνει ότι η κριτική από την Αυστρία έχει πολύ περισσότερο βάρος απ’ όσο όταν προέρχεται από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Στις περισσότερες πρώην κομμουνιστικές χώρες, οι ψηφοφόροι είναι ξενοφοβικοί και πιστεύουν ευρέως ότι οι πρόσφυγες θα φέρουν επιδημίες, τρομοκρατία και τον νόμο της σαρία. Πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι πιστεύουν ότι η προσφυγική ροή οφείλεται στο επεκτατικό ισλάμ που θέλει να κατακτήσει την χριστιανική Δύση.
Ο πρόεδρος της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν δήλωσε: «Οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες φέρνουν τη σαρία στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες που διαπράττουν απιστία θα λιθοβολούνται, οι κλέφτες θα ακρωτηριάζονται στο χέρι και τα όμορφα κορίτσια μας θα αναγκαστούν να φορέσουν μπούρκα».
Τείχη έχουν κατασκευαστεί στα σύνορα Τουρκίας –Βουλγαρίας, Ουγγαρίας –Σερβίας και Ελλάδας –ΠΓΔΜακεδονίας. Η Ευρώπη ρισκάρει το μέλλον της κλείνοντας στα σύνορά της. Θα πληγεί όχι μόνο η οικονομική της δύναμη αλλά και η παγκόσμια πολιτική επιρροή της. Καμία μεμονωμένη ευρωπαϊκή χώρα, ούτε καν η Γερμανία, δεν έχει δυνατή φωνή. Οι ΗΠΑ και η Κίνα ενδιαφέρονται για την ΕΕ ως σύνολο. Το μέγεθος είναι καθοριστικό. Αν η Ευρώπη δεν παρουσιάζεται ενιαία, θα περιθωριοποιηθεί.
Από τα μέσα Μαΐου ως τα μέσα Ιουλίου είναι μια αποφασιστική περίοδος για τον χώρο Σένγκεν. Τότε θα εκπνεύσουν οι συνοριακοί έλεγχοι που επιβλήθηκαν προσωρινά λόγω «εξαιρετικών περιστάσεων», όπως προβλέπει η συνθήκη Σένγκεν. Αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να ελέγξει τα εξωτερικά της σύνορα ως τότε _ το οποίο μοιάζει ότι δεν θα καταφέρει _ τότε οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι μπορεί να επεκταθούν κατά δύο χρόνια.
Τι επόμενες εβδομάδας, η Κομισιόν θα αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες στο προσφυγικό. Ανάμεσά τους η τροποποίηση του Κανονισμού του Δουβλίνου: η Κομισιόν θα προτείνει οι αιτούντες άσυλο να κατανέμονται σε όλη την ΕΕ για όσο διαρκεί η εξέταση της αίτησής τους. Επίσης, θα ζητήσει μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου.
Τέλος, η Frontex θα αναβαθμιστεί σε πραγματική υπηρεσία προστασίας συνόρων. Αυτό τουλάχιστον προτείνει η ολλανδική προεδρία της ΕΕ. Η Ελλάδα θα επιθυμούσε περισσότερη υποστήριξη στην προστασία των συνόρων της. Αλλά, όπως και η Πολωνία, η Ελλάδα θεωρεί σημαντική παραβίαση της κυριαρχίας της την πρόταση να αναπτύσσεται η ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή σε ένα κράτος-μέλος ακόμη και παρά τις αντιρρήσεις του μέλους αυτού.
