Νοσοκομείο του Σάτον: Το πιο γαλήνιο μέρος στο κέντρο του Λονδίνου

Στο πολύβουο κέντρο του Λονδίνου βρίσκεται ένας αλλόκοτος τόπος, άγνωστος στους περισσότερους κατοίκους του. Πρόκειται για ένα κτίριο που στεγάζει το πτωχοκομείο και το σχολείο μιας αδελφότητας καθολικών μοναχών και είναι γνωστό ως Νοσοκομείο του Σάτον στο Μοναστήρι.

Το ίδρυμα δημιουργήθηκε πριν από 400 χρόνια από έναν εύπορο έμπορο πυρομαχικών, ιδιοκτήτη ανθρακωρυχείων και τοκογλύφο, τον Τόμας Σάτον. Λίγο προτού πεθάνει ο Σάτον αποφάσισε να μετατρέψει το εντυπωσιακό του σπίτι, το οποίο ήταν καθολικό μοναστήρι που χτίστηκε το 1371, σε ίδρυμα, δωρίζοντας μεγάλο μέρος της περιουσίας του. Στον περίβολο βρίσκεται σήμερα ο περίτεχνα διακοσμημένος τάφος του.

Το ίδρυμα βρίσκεται κοντά στην αγορά του Σμίθφιλντ. Περιλαμβάνει αυλές με μεσαιωνικό ύφος, παρεκκλήσι, μοναστήρι και κήπους με πολλά όμορφα φυτά και λουλούδια. Επικρατεί γαλήνη, η ένταση και ο θόρυβος μοιάζουν να βρίσκονται πολύ μακριά. Η βασίλισσα Ελισάβετ Α’ έζησε μερικές ημέρες στο ίδρυμα το 1558, προτού ενθρονιστεί.

Αν και το σχολείο του ιδρύματος έκλεισε το 1872, λειτουργεί ακόμη ως πτωχοκομείο-γηροκομείο για περίπου 40 άνδρες, οι οποίοι αποκαλούνται μεταξύ τους «αδελφοί» και συγκροτούν μια χαλαρή μοναστηριακή κοινότητα. Για να γίνουν δεκτοί, πρέπει να είναι πάνω από 60, ανύπαντροι, με καλή υγεία και να έχουν ανάγκη από οικονομική υποστήριξη και συντροφιά. Δίνεται προτεραιότητα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, με βάση αυτά τα κριτήρια. Είναι αξιοσημείωτο πως αν και πρόκειται για μια χριστιανική αδελφότητα, ο θρησκευτικός χαρακτήρας δεν είναι κυρίαρχος. Επιδεικνύεται ανεκτικότητα σχετικά με την παρουσία στις λειτουργίες. Δίνεται μεγάλη σημασία στη συμβίωση στο πλαίσιο μιας κοινότητας. Και κάποιοι από τους λιγοστούς επισκέπτες μιλούν εντυπωσιασμένοι για «το πιο γαλήνιο μέρος στο Λονδίνο».

«Μοναστηριακή ατμόσφαιρα και τάξη»

Ο δημοσιογράφος του BBC Τομ Χόντγκινσον πέρασε πρόσφατα μία ημέρα εκεί. «Κυριαρχούν μοναστηριακή ατμόσφαιρα και τάξη» γράφει. «Το πρόγραμμα εδώ δίνει ρυθμό στην ημέρα. Ενα από τα πιο συχνά προβλήματα που έβλεπα ως ενοριακός ιερέας ήταν η μοναξιά. Αυτό δεν υφίσταται εδώ» δήλωσε ο 83χρονος πρώην ιερέας Μπρουκ Κίνγκσμιλ-Λαν.

Η ημέρα ξεκινά στις 08.00 με πρωινή προσευχή, στην οποία όμως δεν η παρουσία δεν είναι υποχρεωτική. Στη συνέχεια παίρνουν πρωινό. Μετά έχουν ελεύθερο χρόνο, καθαρίζουν τα κελιά τους, πηγαίνουν περίπατο, επισκέπτονται τον γιατρό ή εργάζονται στον κήπο. Γευματίζουν γύρω στη 1 το μεσημέρι στη μεγάλη αίθουσα φορώντας μη επίσημη ενδυμασία. Πριν από το γεύμα διαβάζεται μια ευλογία και ευχαριστούν τον Σάτον. Το αλκοόλ δεν απαγορεύεται και μερικοί μοναχοί συνοδεύουν το γεύμα τους με λίγη μπίρα.

Τους ρώτησε αν κάποιος ασκεί αμειβόμενη εργασία. Του απάντησαν πως υπάρχει ένας που το κάνει, πως κάτι τέτοιο δεν απαγορεύεται και δεν είναι ενάντια στους κανόνες. Οι μοναχοί τού επισήμαναν ότι δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη συμβίωση των ανθρώπων και ότι ο μόνος κανόνας προς τους μοναχούς είναι πως πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά μεταξύ τους.

Είναι αξιοσημείωτο πως έχουν μια ιλαρή στάση προς τον θάνατο και δείχνουν να μην τον φοβούνται. Είναι ενδεικτικό ότι πολλά σημεία στο κτίσμα έχουν ονόματα που σχετίζονται με τον θάνατο, π.χ. ο διάδρομος με τα κελιά όπου ζουν οι μακροβιότεροι λέγεται «διάδρομος του θανάτου» (death row), όπως ο αντίστοιχος διάδρομος των μελλοθανάτων στις αμερικανικές φυλακές. Ενας από τους αδελφούς, ο Ντάντλεϊ Γκριν, δήλωσε: «Οταν ένας αδελφός πεθαίνει, μας λείπει. Αλλά είναι παρηγορητικό το ότι ξέρουμε πως έλαβε τη φροντίδα που έπρεπε όσο ζούσε εδώ».

Μετά το γεύμα υπάρχει πάλι ελεύθερος χρόνος και οι μοναχοί ασχολούνται με δραστηριότητες που τους ευχαριστούν, όπως τα μαθήματα τραγουδιού ή η επιστολογραφία. Στις 5.30 μ.μ. γίνεται η απογευματινή προσευχή και στις 6.30 μ.μ. ένα ανεπίσημο δείπνο. Στη συνέχεια οι μοναχοί βλέπουν τηλεόραση, παίζουν μπριτζ ή διοργανώνουν ποιητική βραδιά ή πηγαίνουν έξω σε συναυλίες ή παμπ. Ο χώρος είναι ανοιχτός στο κοινό για σύντομες ξεναγήσεις ολιγάριθμων επισκεπτών. Ωστόσο δεν είναι γνωστός ούτε στους ίδιους τους Λονδρέζους. Υπάρχουν σχέδια για άνοιγμα ενός μουσείου το φθινόπωρο του 2016 που θα είναι αφιερωμένο στην ιστορία του κτίσματος, καθώς και για τη δημιουργία εγκαταστάσεων ώστε να φιλοξενούνται άλλοι δέκα μοναχοί.