Διαφθορά και ύφεση απειλούν την πρόεδρο της Βραζιλίας

Για την πολιτική της επιβίωση παλεύει η πρόεδρος της Βραζιλίας Βίλμα Ρούσεφ, η οποία εν μέσω σκανδάλων και διαδηλώσεων βλέπει τη δημοτικότητά της σε ελεύθερη πτώση. Ο τελευταίος γύρος διαδηλώσεων πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, όταν χιλιάδες Βραζιλιάνοι κατέβηκαν στους δρόμους διαφόρων πόλεων ζητώντας να μπει ένα τέλος στη διαφθορά και στην ασυδοσία.

Εκτός από το τεράστιο σκάνδαλο που αφορά τον κρατικό κολοσσό πετρελαίου Petrobras, τα προβλήματα της Ρούσεφ διογκώνονται λόγω της οικονομικής ύφεσης που απειλεί να υπονομεύσει την κοινωνική και οικονομική πρόοδο που σημειώθηκε στη Βραζιλία την τελευταία δεκαετία. Ο πληθωρισμός πλησιάζει το 10% και η οικονομική ύφεση βρίσκεται προ των πυλών.

Επί πολλούς μήνες οι Βραζιλιάνοι δείχνουν τον θυμό και τη δυσαρέσκειά τους με πολλούς τρόπους. Κυρίαρχη μορφή διαμαρτυρίας το «panelaco», δηλαδή η δημιουργία τεράστιου θορύβου χτυπώντας κατσαρόλες και τηγάνια.

Το κυβερνών Εργατικό Κόμμα προσπάθησε να στρέψει το «panelaco» προς όφελός του. Μεταχειρίστηκε διαφημίσεις στις οποίες προέτρεπε τους πολίτες να χρησιμοποιήσουν τα μαγειρικά σκεύη με πιο δημιουργικό τρόπο και να συμβάλουν στην ανόρθωση της χώρας. Στη διαφήμιση αυτή η πρόεδρος Ρούσεφ λέει: «Βρισκόμαστε σε μια χρονιά μετάβασης». Υπόσχεται επίσης ότι η Βραζιλία θα επιστρέψει σύντομα στην οικονομική ανάπτυξη.

Οι πολίτες δεν έχουν πειστεί. Στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Σάο Παόλο, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις. Πολλοί από τους διαδηλωτές ήταν ντυμένοι με κίτρινα και χρυσά ρούχα. Το BBC υπολόγισε ότι τουλάχιστον 100.000 άτομα με αυτή την ενδυμασία είχαν κατεβεί στον κεντρικό δρόμο Αβενίντα Παουλίστα.

«Είμαι 55 ετών και πάντα θεωρούσα αυτή τη χώρα χώρα του μέλλοντος» δήλωσε ένας διαδηλωτής. «Αλλά αυτό το μέλλον δεν έρχεται ποτέ γιατί η διαφθορά μάς κρατά πίσω».

Παρόμοιες διαδηλώσεις αλλά μικρότερες πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες μεγάλες πόλεις όπως το Ρίο ντε Τζανέιρο, η Μπραζίλια και το Μπέλο Οριζόντε. Στην τελευταία πήρε μέρος και ο ηττημένος υποψήφιος της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές του 2014 Αέσιο Νέβες, ο οποίος κάλεσε την κυρία Ρούσεφ σε παραίτηση.

Η δημοτικότητα της προέδρου έχει σημειώσει κατακόρυφη πτώση. Πριν από δύο χρόνια κυμαινόταν γύρω στο 65% ενώ σήμερα είναι λιγότερο από 10%. Ο πολιτικός αναλυτής Μαουρίσιο Σαντόρο, από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Ρίο Ντε Τζανέιρο, δήλωσε: «Η Ντίλμα έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα ελλείμματος εξουσίας που δεν γινόταν αντιληπτό όταν η οικονομία πήγαινε καλά. Αλλά σήμερα οι πολλές δυσκολίες της γίνονται εμφανείς. Δεν έχει την ικανότητα να βάλει γύρω από το τραπέζι ανθρώπους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και κινήματα και αυτό της δημιουργεί πολλά προβλήματα».

Ο Εντουάρντο Κούνια, επικεφαλής της αντιπολίτευσης στην Κάτω Βουλή του Κογκρέσου στην Μπραζίλια, είναι ένας από τους κυριότερους πονοκεφάλους της κυρίας Ρούσεφ. Ισχυρός και κοινωνικά συντηρητικός, προσπαθεί να ξεκινήσει διαδικασίες μομφής κατά της προέδρου. Η κυβέρνηση τον κατηγορεί ότι σαμποτάρει τη νομιμότητα επί τούτω προκειμένου να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στην πρόεδρο.

Αλλά ενώ οι πολιτικοί αντίπαλοι της κυρίας Ρούσεφ στο Κογκρέσο συνεχίζουν να μηχανεύονται την πτώση της, η πρόεδρος εξακολουθεί να έχει απήχηση στην εργατική τάξη. Χιλιάδες διαδήλωσαν την περασμένη εβδομάδα με το σύνθημα: «Δεν μπορεί να γίνει πραξικόπημα». Οι διαδηλωτές προέρχονταν κυρίως από γυναικείες οργανώσεις της επαρχίας. Το επιχείρημά τους είναι ότι η κυρία Ρούσεφ έχει δημοκρατική εντολή και δεν έκανε τίποτα παράνομο. Η απομάκρυνσή της με τη βία ή άλλα μέσα θα αποτελούσε πλήγμα για τη σχετικά νεαρή δημοκρατία της Βραζιλίας.

Ωστόσο οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο της Petrobras, που στη Βραζιλία αποκαλείται «Lava Jato», συνεχίζονται. Ανάμεσα στους εμπλεκομένους είναι επικεφαλής των μεγαλύτερων κατασκευαστικών εταιρειών της Βραζιλίας, ανώτερα στελέχη της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Petrobras και πιο πρόσφατα ο ταμίας του κυβερνώντος κόμματος Ζοάο Βακάρι.

Ο Μαουρίσιο Σαντόρο επισημαίνει ότι οι Βραζιλιάνοι δεν έχουν τη διάθεση να πιέσουν τη Ρούσεφ να παραιτηθεί. Αν και επικρατεί η αίσθηση ότι γνώριζε για το σκάνδαλο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να την εμπλέκουν σε βαθμό που να μπορεί να υποστηριχθεί μομφή εναντίον της.

Η κυρία Ρούσεφ αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της με επιχειρήματα και ζητεί βοήθεια από τον πολύ πιο δημοφιλή προκάτοχό της στην προεδρία Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.

Η κυρία Ρούσεφ, η οποία επανεξελέγη πριν από έναν χρόνο, πρέπει να βελτιώσει την επίδοσή της αν θέλει να εξαντλήσει την προεδρία της. Οσοι πρωταγωνιστούν στις διαδηλώσεις είναι προς το παρόν παραδοσιακοί αντίπαλοι του Εργατικού Κόμματος –οι λευκοί και η μεσαία τάξη. Αν και οι υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος νιώσουν να απειλούνται και κατεβούν στους δρόμους, τότε η κυρία Ρούσεφ πρέπει να ανησυχήσει σοβαρά.