Τα δάνεια του Μεγάρου είναι δάνεια του Δημοσίου

Πολύς λόγος γίνεται στα ΜΜΕ για τα «δάνεια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών» (στο εξής: ΜΜΑ), για τα χρήματα δηλαδή (250 εκατ. ευρώ) που φέρεται ότι δανείστηκε ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (στο εξής: ΟΜΜΑ) και αδυνατεί να εξυπηρετήσει, ώστε το Ελληνικό Δημόσιο αναγκάζεται να πληρώνει τις δόσεις, ως εγγυητής των δανείων αυτών. Είτε επίσημη είτε ανεπίσημη, η πληροφόρηση που γίνεται οφείλεται, κατά τη γνώμη μας, είτε σε άρνηση ενημέρωσης για τη νομική και πραγματική κατάσταση είτε σε ηθελημένη απόκρυψή της.

Το έτος 1981 υπεγράφη σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του Σωματείου «Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής» (στο εξής: ΣΦΜ) και του κοινωφελούς Ιδρύματος Σταματίου Δεκόζη-Βούρου (στο εξής: ΙΣΔΒ), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 10 του Ν. 1198/1981 και είναι έκτοτε νόμος του κράτους, με τον οποίο μάλιστα εξασφαλίζεται αυξημένη προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των συμβαλλομένων. Με τη σύμβαση αυτή ιδρύθηκε το αυτοτελές νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και ιδρυματικού χαρακτήρα, ο ΟΜΜΑ, με σκοπό την αποπεράτωση και τον εξοπλισμό του ημιτελούς, τότε, ΜΜΑ, οι εργασίες για τον σχεδιασμό και την ανέγερση του οποίου είχαν χρηματοδοτηθεί ως τότε αποκλειστικά και μόνο από τον ΣΦΜ. Με τη σύμβαση αυτή ο ΣΦΜ ανέλαβε την υποχρέωση να παραχωρήσει στον νεοϊδρυθέντα οργανισμό το ημιτελές μέγαρο, το οποίο τού ανήκε κατά πλήρη κυριότητα, και σημαντικής αξίας ακίνητά του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, το ΙΣΔΒ ανέλαβε την υποχρέωση να παραχωρεί ετησίως το 40% των εισοδημάτων του για τα λειτουργικά έξοδα του Μεγάρου και το Ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε τις υποχρεώσεις αφενός μεν να επιμεληθεί και να χρηματοδοτήσει την πλήρη ολοκλήρωση και αποπεράτωση του κτιρίου και του εξοπλισμού του και αφετέρου να επιχορηγεί κάθε χρόνο τον ΟΜΜΑ για την αντιμετώπιση των λειτουργικών του δαπανών.

Οι εργασίες για την αποπεράτωση του έργου, με φορέα εκτέλεσής του τον ΟΜΜΑ, άρχισαν το έτος 1985 και τελείωσαν το έτος 1991, με πιστή εφαρμογή της συμβάσεως εκ μέρους όλων των μερών. Το έτος 1993, με κρατική πρωτοβουλία, αποφασίστηκε η επέκταση του ΜΜΑ για τη δημιουργία συνεδριακού κέντρου και γκαράζ. Προς τούτο παραχωρήθηκε από το κράτος στον ΟΜΜΑ ο απαραίτητος δημόσιος χώρος. Οι εργασίες άρχισαν το 1997 και εν μέσω διαφόρων τεχνικών και νομικών περιπετειών τελείωσαν το έτος 2008-2009, με αποκλειστική χρηματοδότηση του Δημοσίου, όπως προβλεπόταν από σχετικές Πράξεις. Το έτος 2003 η κυβέρνηση αποφάσισε την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των εργασιών ανέγερσης του ΜΜΑ, το οποίο ενέταξε στα χρηματοδοτούμενα διά δανεισμού έργα δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως είχε άλλωστε δικαίωμα από τη σύμβαση/νόμο. Στην οδηγία του Δημοσίου προς τον ΟΜΜΑ να προβεί σε σύναψη δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το ΔΣ του ΟΜΜΑ έστειλε στην κυβέρνηση έγγραφο στο οποίο τόνιζε ότι αποδεχόταν το δάνειο από την ΕΤΕπ αλλά ότι δεν θα έκανε καμία εκταμίευση χωρίς προηγούμενη ανάληψη των ευθυνών αποπληρωμής εκ μέρους του ελληνικού κράτους.

Η κυβέρνηση με έγγραφο που υπέγραφαν οι υπουργοί Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης και Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλος γνωστοποίησε στον ΟΜΜΑ ότι «η σύναψη εγγυημένου από το Δημόσιο δανείου με την ΕΤΕπ για την ολοκλήρωση του ΜΜΑ είναι ένα από τα χρησιμοποιούμενα στην πράξη σχήματα χρηματοδότησης μεγάλων τεχνικών έργων κρατικού ενδιαφέροντος. Η σύναψη του ως άνω δανείου, σε συνδυασμό με την παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, διασφαλίζει πλήρως την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του έργου από το Δημόσιο. Συνεπώς το Δημόσιο θα καλύψει χρηματοδοτικά τον ΟΜΜΑ σε περίπτωση αδυναμίας του να εκπληρώσει τις δανειακές του υποχρεώσεις και θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην υπάρξουν νομικές ή άλλες συνέπειες για τον οργανισμό και τα μέλη της διοίκησής του».

Αντίστοιχη τακτική και ίδια αλληλογραφία μεταξύ ΟΜΜΑ και του υπουργού Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφη ακολουθήθηκε και για τη σύναψη του ετέρου δανείου των 95 εκατ. ευρώ από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Από τα παραπάνω, χωρίς αμφιβολία προκύπτει ότι το Ελληνικό Δημόσιο, αποκλειστικά και μόνο, έχει συμβατική δέσμευση και συνεπώς υποχρέωση να εξυπηρετεί τα δάνεια που «ανέλαβε». Τούτο διότι το ποσό των δανείων αυτών ελήφθη με οδηγίες του Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1198/1981, και διατέθηκε εξ ολοκλήρου για την αποπεράτωση και τον εξοπλισμό του ΜΜΑ, ήτοι ενός μεγάλου τεχνικού έργου κρατικού ενδιαφέροντος. Εχει επίσης το Δημόσιο νομική υποχρέωση να καλύπτει τις λειτουργικές δαπάνες του Μεγάρου (δεν αναφέρομαι μόνο στις δαπάνες του καλλιτεχνικού προγράμματος), η αποστέρηση των οποίων, εκτός του ότι είναι παράνομη, αντισυμβατική και αλυσιτελής, έχει ως συνέπεια την αδυναμία πληρωμής του προσωπικού, των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και των στοιχειωδών αναγκών για την καθαριότητα, την ασφάλεια και –κυρίως –για τη συντήρηση του κτιρίου και των ευαίσθητων εγκαταστάσεών του, για την ανέγερση και τον εξοπλισμό του οποίου το ίδιο το κράτος έχει διαθέσει σημαντικά χρηματικά ποσά και υπολογίζει στη λειτουργία και δραστηριότητά του. Ο ΣΦΜ, ο ιδρυτής και ποικιλοτρόπως υποστηρικτής του ΜΜΑ, στη βάση ότι ο ΟΜΜΑ δεν πήρε ποτέ την πρωτοβουλία να λάβει ο ίδιος δάνεια για να καλύψει κρατικές υποχρεώσεις, με δεδομένο έκτοτε ότι ουδέποτε θα ήταν σε θέση να τις εξυπηρετήσει, δεν αγνοεί τον συνδυασμό των συγκυριών της εποχής που ζούμε και έχει αποδεχθεί όλες τις λύσεις που έχουν προταθεί, με τον σκοπό και την ελπίδα ότι θα σταματήσει πρώτα η απαξίωση και μετά η καταστροφή ενός έργου μεγάλης εθνικής, καλλιτεχνικής, εκπαιδευτικής, επιστημονικής και κοινωνικής σημασίας.