Φανταστείτε οι δήμοι, οι περιφέρειες και τα υπουργεία να έδιναν ελεύθερα τα δεδομένα που συγκεντρώνουν από διάφορες υπηρεσίες τους και τον πλούτο των ψηφιακών εφαρμογών που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν, βοηθώντας την καθημερινότητα των πολιτών.

Η χώρα μας έχει κάνει κάποια μικρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως μέσα από την δημιουργία του προγράμματος «Διαύγεια», όμως αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετό. Την ερχόμενη Τρίτη στην Αθήνα θα παρουσιαστεί το πρώτο open data census των ελληνικών πόλεων, που εκπόνησε το Open Knowledge Foundation Greece.
Ο ιδρυτής του Ελληνικού παραρτήματος και πρόεδρος του Δ. Σ., κ. Χαράλαμπος Μπράτσας, ο οποίος διδάσκει στο MSc της Επιστήμης του Διαδικτύου στο ΑΠΘ και συμμετέχει ως ερευνητής στο εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής, μίλησε στην ηλεκτρονική έκδοση του «Βήματος» τόσο για το εγχείρημα όσο και για την χρησιμότητα των ανοιχτών δεδομένων, το πεδίο εφαρμογής των οποίων είναι αχανές.
Σύμφωνα με τον κ. Μπράτσα, υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν, αφού η διάθεση των δεδομένων μπορεί να κάνει τη ζωή πολλών συμπολιτών μας ευκολότερη.
Ένα παράδειγμα: Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται από υπηρεσίες που συσχετίζονται με το περιβάλλον, μπορούν να βοηθήσουν στην δημιουργία άπειρων εφαρμογών για ευπαθείς ομάδες και όχι μόνο. «Μπορούν να συνδυαστούν και με άλλα περιβαλλοντικά ή μετεωρολογικά δεδομένα ή ακόμη και με «παγίδες» γύρης. Έτσι, συνδυαστικά, θα μπορούν να προειδοποιήσουν όσους κινδυνεύουν και να αποτρέψουν ένα αλλεργικό επεισόδιο» εξηγεί.
Άλλο παράδειγμα: Η χρήση συγκοινωνιακών δεδομένων μπορεί να βοηθήσει τις συνδυασμένες μεταφορές και να υποστηρίξει ψηφιακές εφαρμογές περιήγησης της πόλης. «Και είναι κάτι που δεν χρειάζεται καν να το φτιάξει ο εκάστοτε συγκοινωνιακός φορέας, αφού εάν δώσει ελεύθερα τα δεδομένα, θα έρθουν εταιρίες και προγραμματιστές για να αναπτύξουν εφαρμογές» συνεχίζει.
Άλλη ιδέα: Η συνδυαστική χρήση δεδομένων από το υπουργείο Παιδείας που έχουν αφορούν την απόδοση των μαθητών, data από την αγορά για τις τιμές ζώνης των ακινήτων, στοιχεία για την εγκληματικότητα από την αστυνομία και μετρήσεις για την περιβαλλοντική επιβάρυνση της εν λόγω περιοχής. Συνδυαστικά, εάν ήταν διαθέσιμα αυτά τα στοιχεία, συνεχίζει ο κ. Μπράτσας, θα μπορούσαν να δώσουν χρήσιμους δείκτες για τον κοινωνικό αποκλεισμό και την αστική υποβάθμιση.
Τέταρτο σημείο: Το κρίσιμο κομμάτι των ανοιχτών δεδομένων είναι η διαφάνεια, διότι ο πολίτης γνωρίζει που πηγαίνουν τα χρήματά του, τονίζει.
Μόνο «Διαύγεια»… προς στιγμήν
Όπως αναφέρει, τα πρώτα στοιχεία του open data census των ελληνικών πόλεων δείχνει ότι η «Διαύγεια» παραμένει ο μεγαλύτερος πάροχος κρατικών data.
Όπως λέει ο κ. Μπράτσας, υπάρχουν ακόμη κάποια μειονεκτήματα στη λειτουργίας του προγράμματος, που μπορούν να βελτιωθούν. Ένα, όπως λέει, είναι ότι τα μεταδεδομένα δεν είναι αξιόπιστα, η κατηγοριοποίηση δεν είναι τόσο ξεκάθαρη, ενώ τα data δεν είναι μηχαναγνώσιμα και δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η άδεια χρήσης, που συχνά μπορεί να μην είναι ξεκάθαρη.
«Παρόλ’ αυτά, η «Διαύγεια» είναι το καλύτερο παράδειγμα των ανοιχτών δεδομένων στην Ελλάδα» εξηγεί. Όπως λέει, υπάρχουν κάποιοι δήμοι που έχουν αρχίσει να δίνουν ελεύθερα data, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Λαμία.
Το μεγάλο πρόβλημα ανοικτότητας δεδομένων υπάρχει στις μεταφορές, όπου σχεδόν κανένας φορέας δεν δίνει real time data. Στο περιβάλλον, το ΥΠΕΚΑ δεν δίνει δεδομένα, αλλά μόνο κάποιες μετρήσεις ρύπωνσε μορφή HTML ή δελτίων, συνεχίζει.
Παράλληλα, τα δεδομένα από τους ελέγχους τροφίμων που κάνει ο ΕΦΕΤ βρίσκονται μέσα σε εκθέσεις δραστηριοτήτων. Όπως λέει ο κ. Μπράτσας, και τα αιτήματα των πολιτών προς τις υπηρεσίες θα έπρεπε να είναι ανοιχτά, όμως λίγοι δήμοι παρέχουν τέτοια δεδομένα.
Ακόμη, τα στατιστικά στοιχεία της εγκληματικότητας παρέχονται από την αστυνομία μέχρι σε επίπεδο γενικής αστυνομική διεύθυνσης και όχι σε επίπεδο περιοχής, παρόλο που αυτά υπάρχουν. Παράλληλα, μόνο τα θανατηφόρα τροχαία εμφανίζονται με στίγμα στον χάρτη.
Η πλήρης έκθεση θα παρουσιαστεί σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιήσει το Ίδρυμα ανοιχτής γνώσης στην Ελλάδα στο Royal Olympic Hotel στις 19.00 στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Δεδομένων 2014, που πραγματοποιείται στην Αθήνα.
Το Ίδρυμα ανοιχτής γνώσης, ή αλλιώς Open Knowledge Foundation (http://okfn.org), ένας παγκόσμιος οργανισμός με ηγετικό ρόλο στον τομέα της Ανοικτής Γνώσης και των Ανοικτών Δεδομένων, έχει μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή λογισμικού με χρήση Ανοικτών Δεδομένων.
Στο μεταξύ, το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας OKF Greece, τοΕργαστήριο Εφαρμογών Πληροφορικής στα ΜΜΕτου Τμήματος δημοσιογραφίας & ΜΜΕ και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στηνΕπιστήμη του Διαδικτύουτου Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ, έχουν δημοσιεύσει την Ελληνική έκδοση του Εγχειριδίου Δημοσιογραφίας Δεδομένων.
Πρόσφατα, έγινε και η πρώτη εκδήλωση για την Δημοσιογραφία Δεδομένων στο Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΜ-Θ. Σύντομα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της της διάλεξης, που είχε δώσει ο κ. Μπράτσας, καθώς διεξάγεται έρευνα σε πάνω απο 60 δημοσιογράφους που συμμετείχαν στο σεμινάριο για τη σημασία και την εκπαίδευση που χρειάζονται για να ασκήσουν αυτού του είδους την δημοσιογραφία.