O Τζέιμς Γουότσον ο οποίος μαζί με τον Φράνσις Κρικ αποκάλυψαν τη δομή της διπλής έλικας του DNA – το γεγονός αυτό χάρισε στους δύο επιστήμονες ένα Νομπέλ πριν από μισό αιώνα (το μοιράστηκαν με τον Μόρις Γουίλκινς) – ανέπτυξε τώρα μια ριζοσπαστική, και σύμφωνα με πολλούς αμφιλεγόμενη, θεωρία σχετικά με τη ρίζα του διαβήτη, της άνοιας, της καρδιοπάθειας και του καρκίνου.
Δημοσίευση σε έγκριτη επιθεώρηση
Ο 85χρονος επιστήμονας δημοσίευσε τη μεγάλη ιδέα του στην ιατρική επιθεώρηση «The Lancet» – ωστόσο δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ανέφεραν ότι η ιδέα αυτή δεν θα είχε δει ποτέ το φως της δημοσιότητας αν είχε εκφραστεί από κάποιον άλλον.
Ο κ. Γουότσον, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του διευθυντή στο Εργαστήριο Cold Spring Harbor στη Νέα Υόρκη το 2007 αφότου η εφημερίδα «The Times» δημοσίευσε τις απόψεις του σχετικά με το ότι οι μαύροι είναι λιγότερο έξυπνοι από τους λευκούς, έχει ήδη διοργανώσει συνέδριο αργότερα εφέτος προκειμένου να συζητηθεί η τελευταία επιστημονική υπόθεσή του.
Στο άρθρο του στο Lancet ο επιστήμονας αναφέρει πως ο διαβήτης τύπου 2 εκτιμάται επί μακρόν ότι προκαλείται από οξείδωση στον οργανισμό η οποία έχει ως αποτέλεσμα φλεγμονή που σκοτώνει τα παγκρεατικά κύτταρα. Ο ίδιος όμως πιστεύει ότι η ρίζα της φλεγμονής που οδηγεί τελικώς στη νόσο είναι διαφορετική: «Η βασική αιτία εκτιμώ ότι είναι η έλλειψη βιολογικών οξειδωτικών και όχι η περίσσεια τους» γράφει.
Η θεωρία του… τένις
Ο κ. Γουότσον που είναι φανατικός παίκτης του τένις σημειώνει ότι ανέπτυξε τη θεωρία του αφού αναρωτήθηκε για ποιον λόγο η άσκηση φαίνεται να ωφελεί τα άτομα με υψηλό σάκχαρο αίματος το οποίο αποτελεί δείκτη εμφάνισης διαβήτη. Όπως λέει, η άσκηση παράγει αντιδραστικά είδη οξυγόνου τα οποία θεωρείται ότι είναι επιβλαβή.
Άλλες μελέτες έθρεψαν αυτή την αρχική σκέψη του κ. Γουότσον, και κυρίως μια μελέτη του δρος Ματίας Μπλίερ του Πανεπιστημίου της Λειψίας. Ο δρ Μπλίερ έδειξε ότι τα αντιδραστικά είδη οξυγόνου που εκλύονται κατά την άσκηση πολεμούν την ινσουλινοαντίσταση η οποία εμφανίζεται στον διαβήτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη του, τα οφέλη αυτά εξαφανίζονται όταν κάποιος λαμβάνει αντιοξειδωτικά πριν την άσκηση.
Χρήσιμα τα οξειδωτικά μόρια;
Ο κ. Γουότσον πιστεύει ότι αντί να είναι επιβλαβή σε όλες τις περιπτώσεις, τα οξειδωτικά μόρια όπως το υπεροξείδιο του υδρογόνου, είναι σημαντικά για την υγεία του οργανισμού. Συγκεκριμένα σημειώνει ότι το υπεροξείδιο του υδρογόνου δρα σε μια κυτταρική δομή που ονομάζεται ενδοπλασματικό δίκτυο, εξασφαλίζοντας ότι οι πρωτεΐνες διατηρούν σταθερό σχήμα. Αν τα επίπεδα των οξειδωτικών μορίων είναι πολύ χαμηλά, υποστηρίζει ο επιστήμονας, οι πρωτεΐνες χάνουν τη σωστή δομή τους και προκαλούν φλεγμονή που καταστρέφει το πάγκρεας. Η ίδια διαδικασία αφορά και πολλές άλλες νόσους, κατά τον κ. Γουότσον.
Μεγάλες μελέτες έχουν ήδη δείξει πως τα συμπληρώματα αντιοξειδωτικών δεν βοηθούν στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Και η άποψη του 85χρονου Νομπελίστα είναι πως τα αντιοξειδωτικά υπό τη μορφή συμπληρωμάτων δεν προσφέρουν στον οργανισμό, αν και ο ίδιος τονίζει πως δεν είναι αρμόδιος να δώσει συμβουλές υγείας στον πληθυσμό.
«Σχεδόν κάθε γιατρός που γνωρίζω συστήνει στους ασθενείς του να γυμνάζονται. Πιστεύω ότι η άσκηση μας βοηθά να παράγουμε υγιείς, λειτουργικές πρωτεΐνες. Ωστόσο χρειάζεται να διεξαχθούν μελέτες υψηλής ποιότητας για να αποδειχθεί κάτι τέτοιο» σημειώνει ο επιστήμονας και προσθέτει: «Πρέπει να διερευνήσουμε σοβαρά τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η άσκηση βελτιώνει την υγεία».
Οι αντιδράσεις
Αλλοι επιστήμονες υποδέχθηκαν τη θεωρία του Γουότσον με ανάμεικτα συναισθήματα. Ενας καθηγητής του πεδίου της Ιατρικής του Μεταβολισμού ανέφερε ότι η ιδέα αυτή δεν είναι καν καινούργια. «Μόνο επειδή το όνομά του είναι Τζέιμς Γουότσον έχει το ελεύθερο να παρουσιάζει τις ασαφείς σκέψεις του στο Lancet».
Από την πλευρά του ο διευθυντής του Τμήματος για τις Μεταβολικές Νόσους στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ Στίβεν Ο’Ράιλι ήταν λιγότερο επικριτικός. Όπως είπε «ο Τζέιμς Γουότσον προτρέπει τους επιστήμονες να διερευνήσουν περαιτέρω το πώς η φυσική δραστηριότητα μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό. Πρέπει να κατανοήσουμε τον συγκεκριμένο μηχανισμό. Η παραγωγή των σωστών αντιδραστικών ειδών οξυγόνου στο σωστό σημείο και στη σωστή στιγμή είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και το μπλοκάρισμα αυτών των μορίων ίσως δεν είναι καλή ιδέα».
