Υπουργοί στα μαχαίρια με διαιτητές Σαμαρά – Βενιζέλο

Νέο κύκλο διακυβέρνησης επιχειρούν να ανοίξουν οι κκ. Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος ως τις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου. Οι δυο πολιτικοί αρχηγοί έχουν συντονίσει απολύτως τις πρωτοβουλίες τους σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση με την τρόικα και τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχαν κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ενώ αύριο ο κ. Βενιζέλος συναντάται στο Παρίσι με τον γάλλο ομόλογό του Λοράν Φαμπιούς και ο κ. Σαμαράς μεταβαίνει μεθαύριο στο Στρασβούργο προκειμένου να ενημερώσει την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελληνική προεδρία στην ΕΕ.

Οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμικούς εταίρους απαιτούν πολύπλοκους χειρισμούς και οι δυο πολιτικοί αρχηγοί χρειάζονται εσωτερική ηρεμία. Το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση έμοιαζε με χαλαρή συνομοσπονδία. Υπουργοί εξήγγελλαν νόμους χωρίς να ενημερώνουν κανέναν, σφήνωναν τροπολογίες σε άσχετα νομοσχέδια, οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες της ΝΔ και του ΠαΣοΚ δοκίμαζαν τα όρια της αντοχής τους. Αλλά και εντός των υπουργείων υπήρχε διαρκής ανταλλαγή φίλιων πυρών.

Διαφορετική φιλοσοφία

Οι διαμάχες δεν είναι προσωπικές. Αποτυπώνουν τη διαφορετική φιλοσοφία των δυο κομμάτων σε κρίσιμα ζητήματα. Ενδεικτικές είναι οι ακόλουθες περιπτώσεις: Ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης βρίσκεται σε διαρκή σύγκρουση με υπουργούς που δεν θέλουν να προχωρήσουν το δεύτερο κύμα της διαθεσιμότητας στον δημόσιο τομέα. Πρόσφατα επεισόδια σημειώθηκαν με τους κκ. Μιχ. Χρυσοχοΐδη και Ι. Βρούτση. Η διαμάχη του με τον κ. Κ. Αρβανιτόπουλο διαρκεί από το καλοκαίρι, αλλά ο υπουργός Παιδείας δεν βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος ούτε με τον υφυπουργό του κ. Σ. Κεδίκογλου, ο οποίος πιέζει για την ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Τυπικές είναι οι σχέσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αθ. Τσαυτάρη με τον αναπληρωτή του κ. Μ. Χαρακόπουλο. Ομοίως και του κ. Ι. Μανιάτη με τον υφυπουργό του κ. Μ. Παπαγεωργίου, οι οποίοι έχουν διαχωρίσει πλήρως τις αρμοδιότητές τους. Διαβρωτική είναι η υπόγεια διαμάχη του υπουργού Οικονομικών κ. Ι. Στουρνάρα με τον αναπληρωτή του κ. Χρ. Σταϊκούρα που έχει αρκετές φορές διαχωρίσει τη θέση του από επιλογές του προϊσταμένου του. Ωστόσο ζητήματα όπως αυτό της τιμής των προϊόντων και ειδικά του γάλακτος, για το οποίο συγκρούονται ο κ. Τσαυτάρης και ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκης, απειλούν να ανατινάξουν την κυβέρνηση.

Μια υπόγεια αλλά ιδιαίτερα έντονη διαμάχη εκτυλίσσεται στο παρασκήνιο μεταξύ τωνυπουργείων Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης λόγω της υπόθεσης της εξαφάνισης του Χριστόδουλου Ξηρού. Το κλίμα μεταξύ των κκ. Ν. Δένδια και Χ. Αθανασίου είναι τεταμένο και ο Πρωθυπουργός που τους έχει συναντήσει μαζί δυο φορές την τελευταία εβδομάδα, ζήτησε σε αυστηρό ύφος να σταματήσει ο πόλεμος που επιβαρύνει την ατμόσφαιρα.

Το εισιτήριο των 25 ευρώ που ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά και μάλιστα χωρίς να προηγηθεί καμία συνεννόηση λίγο πριν από τα Χριστούγεννα ο υπουργός Υγείας κ. Αδ. Γεωργιάδης ξεχείλισε το ποτήρι. Επειτα από δέκα ημέρες μεγάλης αναστάτωσης των δύο κομμάτων, αλλά κυρίως της κοινωνίας, οι κκ. Σαμαράς και Βενιζέλος συναντήθηκαν στις αρχές της εβδομάδας στο Μέγαρο Μαξίμου και διεμήνυσαν στους υπουργούς ότι δεν πρόκειται να ανεχθούν άλλους αυτοσχεδιασμούς και ότι η κυβέρνηση πρέπει να λειτουργεί ως ενιαίο σύνολο.

Ο συντονισμός της κυβέρνησης συνεργασίας ήταν η αχίλλειος πτέρνα από τον καιρό της τρικομματικής κυβέρνησης. Το συντονιστικό που δημιουργήθηκε τότε με τη συμμετοχή των κκ. Δ. Σταμάτη, Ι. Μανιάτη και Δ. Χατζησωκράτη δεν συνεδρίασε ποτέ.

Δίαυλοι επικοινωνίας

Λέγεται ότι οι υπουργοί δεν δέχθηκαν ποτέ τέτοιο «καπέλωμα». Εχοντας αυτή την εμπειρία κατά νου οι κκ. Σαμαράς και Βενιζέλος αποφάσισαν ότι στο εξής κανένα θέμαδεν θα ανακοινώνεται ως κυβερνητική απόφασηαν προηγουμένως δεν έχουν ενημερωθεί και δεν το έχουν εγκρίνει οι ίδιοι.

Επειδή όμως είναι πλέον απαραίτητο να γίνονται προσυνεννοήσεις για όλα τα ζητήματα, μικρά και μεγάλα, θα δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δυο κομμάτων και των υπουργών. Είναι ενδεικτικό ότι την Παρασκευή αντιπροσωπεία του ΠαΣοΚ, αποτελούμενη από τους κκ. Χρ. Πρωτόπαπα, Γ. Κουτρουμάνη, Π. Ρήγα και τον υπεύθυνο της ΚΟ για θέματα Εργασίας Ι. Κουτσούκο, συνεδρίασαν επί τέσσερις ώρες με τον κ. Βρούτση. Στη σύσκεψη αυτή προετοιμάστηκαν τα θέματα του κοινωνικού πακέτου που συζητήθηκαν στη χθεσινή σύσκεψη των κκ. Σαμαρά και Βενιζέλου, καθώς και κάποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Εργασίας.

Στη βασική ομάδα από την πλευρά του ΠαΣοΚ θα συμμετέχει και ο εκπρόσωπος Τύπου κ. Οδ. Κωνσταντινόπουλος, ενώ από τη ΝΔ θα αναλάβουν τις συνεννοήσεις οι κκ. Δ. Σταμάτης, Χρ. Λαζαρίδης, Π. Μπαλτάκος και ο κ. Μ. Βορίδης.

Ο Πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης συμφωνούν ότι πρέπει να διαφυλαχθεί η ενότητα του κυβερνητικού σχήματος και να μην τροφοδοτείται η αντιπαράθεση μεταξύ ΝΔ και ΠαΣοΚ.

Από την άλλη πλευρά, γίνεται φανερό ότι ενώ για πολλούς μήνες το ΠαΣοΚ θεωρείτο ο αδύναμος κρίκος της κυβέρνησης, αυτή την ώρα η εφαρμογή του Μνημονίου πλήττει κυρίως και για πρώτη φορά τόσο έντονα τη ΝΔ. Το κλίμα στη «γαλάζια» ΚΟ είναι πολύ βαρύ και τα μηνύματα που μετέφεραν οι βουλευτές από τις εκλογικές τους περιφέρειες τις ημέρες των εορτών δείχνουν ότι η ΝΔ χάνει τα ερείσματά της στην κομματική της βάση.

Η δυσφορία των πολιτών από το πελατειακό κράτος των τεσσάρων δεκαετιών της μεταπολίτευσης αποκτά πλέον ονοματεπώνυμα μετά τις αποκαλύψεις για τις μίζες στα εξοπλιστικά προγράμματα, για οργανισμούς όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που διαχειρίστηκαν δημόσιο χρήμα και για προκλητικές συμπεριφορές, όπως αυτή του κ. Μ. Λιάπη.

Οι προτεραιότητες

Ο μόνος τρόπος για να αναχαιτίσει η δικομματική κυβέρνηση την ενδεχόμενη απονομιμοποίησή της στις ευρωεκλογές είναι αφενός να θέσει ως άμεση προτεραιότητα το θέμα της ανεργίας και αφετέρου να μην εμποδιστεί η ενίσχυση του ΠαΣοΚ και της Κεντροαριστεράς.

Στο πρώτο θέμα, που αποτελεί το μείζον πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, ο κ. Σαμαράς αποδέχθηκε την πρόταση του κ. Βενιζέλου να δημιουργηθεί εθνική επιτροπή για την αντιμετώπιση της ανεργίας με συντονιστές τους ίδιους. Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει επιπλέον κονδύλια για την αντιμετώπιση της ανεργίας.

Ο κ. Βενιζέλος έχει ήδη στρέψει το τιμόνι και το ΠαΣοΚ έχει κάνει ηχηρές παρεμβάσεις σε σειρά κοινωνικών ζητημάτων, από τον ενιαίο φόρο ακινήτων ως το εισιτήριο των 25 ευρώ και τους πλειστηριασμούς. Για τους πλειστηριασμούς ζητήθηκε η συνδρομή του προέδρου της Εθνικής Τράπεζας κ. Γ. Ζαννιά, ο οποίος διατηρεί άριστες σχέσεις με ανθρώπους-«κλειδιά» στην τρόικα, προκειμένου να λειανθούν οι αντιθέσεις και να βρεθεί δίκαιη λύση για τους πολίτες. Επιπλέον, ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ αφήνει αιχμές για τον ρόλο του ΔΝΤ, αλλά και για τη νομιμοποίηση της ίδιας της τρόικας.