Η χαρούμενη εικόνα της προέδρου της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες στην επέτειο για τα 30 χρόνια της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, την περασμένη εβδομάδα, δεν αντανακλούσε το χάος που την ίδια στιγμή επικρατούσε στους δρόμους της χώρας. Με τους αστυνομικούς να απεργούν ζητώντας αυξήσεις μισθών, οι 19 από τις 23 επαρχίες της Αργεντινής βυθίστηκαν στην ανομία, με χιλιάδες λεηλασίες καταστημάτων και τουλάχιστον 10 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Και ενώ η τάξη άρχισε να αποκαθίσταται καθώς οι κυβερνήτες των επαρχιών ενέδιδαν σταδιακά στα αιτήματα των αστυνομικών, η κατάσταση παραμένει σε μία εκρηκτική ισορροπία: με μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ζει στο όριο της φτώχειας ή κάτω από αυτό και τον πληθωρισμό να κινείται σε εξωφρενικά υψηλά ποσοστά, οι πληγές μιας χώρας που πριν από δώδεκα χρόνια κήρυσσε και επίσημα χρεοκοπία δείχνουν να μην έχουν ακόμη επουλωθεί.
Το οικονομικό μοντέλο της μετά τη χρεοκοπία Αργεντινής κάπου δείχνει να «σκαλώνει». «Μετά από μία περίοδο “κινεζικής” αύξησης του ΑΕΠ, μεταξύ του 2002 και του 2007, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας άρχισε να επιβραδύνει με σοβαρές επιπτώσεις στον τομέα της επίσημης απασχόλησης. Σήμερα η ανεπίσημη απασχόληση αγγίζει μέχρι και το 40% του συνόλου ενώ παράλληλα ο πληθωρισμός αγγίζει το 25%, κάτι που τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δεν αναγνωρίζουν» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Αριέλ Κόρεμπεργκ, καθηγητής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες. Και προσθέτει: «Το μαύρο εισόδημα τρέχει πίσω από τον πληθωρισμό. Το ποσοστό της φτώχειας άρχισε να αυξάνει αγγίζοντας το 28%, δηλαδή περίπου 11 εκατομμύρια πολίτες. Και πάλι τα επίσημα στατιστικά στοιχεία κάνουν λόγο για ποσοστό φτώχειας μόλις 5%».
Οι αστυνομικοί μπορεί να πέτυχαν αυξήσεις μέχρι και 40% (με τον κατώτατο μισθό τους γύρω στα 1.000 ευρώ), όμως οι κυβερνήτες των ήδη «στεγνών» από χρήμα επαρχιών πρέπει από κάπου να βρουν τους πόρους για αυτές. Από πού; Ο κυβερνήτης της επαρχίας της Κόρδοβα, όπου και ξεκίνησαν οι πρόσφατες αιματηρές ταραχές, έχει ήδη δηλώσει ότι θα ζητήσει ομοσπονδιακή βοήθεια.
Αν το παράδειγμά του ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες η πρόεδρος Φερνάντες θα αναγκαστεί να δανειστεί από την κεντρική τράπεζα, πρακτική που όμως γιγαντώνει τον πληθωρισμό. «Ενώ η οικονομία της Αργεντινής δεν βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση ώστε να προκαλούνται λεηλασίες σε σουπερμάρκετ και γενικευμένο χάος, η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα που προκαλείται από την κυβέρνηση, καθώς και η αυξανόμενη ανισότητα στους μισθούς, έχει δημιουργήσει μεγάλες δυσκολίες για κάποια τμήματα της εργατικής τάξης. Από το 2008 η Κριστίνα Φερνάντες δεν έχει καταφέρει να λύσει δύο βασικά προβλήματα: την προσωπική ανασφάλεια εξαιτίας της αύξησης της εγκληματικότητας και την αδυναμία των φτωχών εξαιτίας του πληθωρισμού» σχολίασε στο «Βήμα» ο Ρικάρντο Σαλβατόρε, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Τορκουάτο ντι Τέλα στο Μπουένος Αϊρες.
Οπως υποστηρίζει, η κυβέρνηση Φερνάντες στις ενδιάμεσες εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου έχασε πολλούς ψηφοφόρους, οι οποίοι προτίμησαν υποψηφίους που «έλεγαν ότι θα αντιμετωπίσουν αυτά τα δύο προβλήματα που επισήμως “δεν υφίστανται”», δηλαδή την ανασφάλεια και τον πληθωρισμό.

«Εκμεταλλευόμενοι το μήνυμα της κάλπης, αστυνομικοί αποφάσισαν να παζαρέψουν τους μισθούς τους με έναν ανορθόδοξο τρόπο. Κλείστηκαν στα αστυνομικά τμήματα Και είναι λυπηρό να ανακαλύπτουμε ότι η κοινωνική ειρήνη και η δημόσια τάξη εξαρτώνται κυρίως από τις ενέργειες των πιο κακοπληρωμένων δημοσίων υπαλλήλων, των αστυνομικών. Και ότι από τη στιγμή που τα τείχη των διεκδικήσεων πέφτουν, φτωχοί και εγκληματίες βγαίνουν μαζί στους δρόμους λεηλατώντας καταστήματα» καταλήγει ο καθηγητής Σαλβατόρε.

Αντιφάσεις

Στρατιά 11 εκατ. φτωχών

Τον Δεκέμβριο του 2001, έπειτα από καταστρεπτικές νεοφιλελεύθερες συνταγές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Αργεντινή κήρυξε χρεοκοπία με χρέος σχεδόν 100 δισ. ευρώ. Ταραχές ξέσπασαν σε ολόκληρη τη χώρα. Σήμερα, ύστερα από ένα διάστημα ανόδου της οικονομίας (μέχρι το 2007) η εικόνα είναι αποκαρδιωτική: ο πληθωρισμός τρέχει με τουλάχιστον 25%, οι εξαγωγές και η κατανάλωση έχουν μειωθεί, δεν δημιουργούνται πια νέες θέσεις εργασίας, η φτώχεια είναι καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους.
Πλούσια χώρα, πένητες κάτοικοι
Η Αργεντινή είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής μετά τη Βραζιλία και το Μεξικό. Είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους, διαθέτει μορφωμένο εργατικό δυναμικό και έναν ισχυρό εξαγωγικό αγροτικό τομέα και βιομηχανία. Μετά τη χρεοκοπία και την υποτίμηση του πέσος έγινε θελκτικός προορισμός για τους ξένους επενδυτές.
Λογιστικά μαγειρέματα
Οι κυβερνώντες ανακοινώνουν… «Αrgentinian Statistics»

«Η κυβέρνηση της Αργεντινής παρουσιάζει ψεύτικα στατιστικά στοιχεία γύρω από την οικονομία, τα εισοδήματα και τη φτώχεια» λέει στο «Βήμα» ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τορκουάτο ντι Τέλα Ρικάρντο Σαλβατόρε.

Τι πήγε στραβά με την οικονομία της Αργεντινής έπειτα από μια δεκαετία ανάπτυξης;
«Μετά την κρίση του 2001-2002, ξεκίνησε το 2003 η ανάκαμψη της οικονομίας, η οποία μεγάλωνε κατά 5% και 7% μέχρι το 2007. Εκείνα τα χρόνια χαρακτηρίζονταν από μέτριο πληθωρισμό, πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου και συντηρητικές δημόσιες δαπάνες. Μετά το 2007 η οικονομία συνέχισε να μεγαλώνει αλλά με μικρότερους ρυθμούς. Το 2009 και το 2011 βίωσε δύο μεγάλες επιβραδύνσεις εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης για προϊόντα της Αργεντινής από τη Βραζιλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Τι πήγε λάθος; Ενας συνδυασμός παραγόντων. Μία αυξανόμενη αβεβαιότητα εξαιτίας ενός πολύ επεμβατικού κράτους, ο μεγάλος πληθωρισμός και μία συναλλαγματική ισοτιμία που γινόταν ολοένα λιγότερο ανταγωνιστική για τους επενδυτές. Επιπροσθέτως, η μεσαία τάξη σταμάτησε να αποταμιεύει ως αποτέλεσμα του υψηλού πληθωρισμού και των πολιτικών εύκολου χρήματος της κυβέρνησης».
Απέτυχε η κυβέρνηση να μειώσει τη φτώχεια;
«Από το 2003 ώς το 2007 η γοργή οικονομική ανάπτυξη μείωσε τα ποσοστά και της φτώχειας και της ανεργίας. Ομως μετά το 2008, η κυβέρνηση άρχισε να μαγειρεύει τα στατιστικά στοιχεία. Και εκεί ξεκίνησαν οι δύο διαφορετικές διαγνώσεις: αυτή των ιδιωτικών εκτιμήσεων –οι ρεαλιστικές –και οι φανταστικές, προπαγανδιστικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης. Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τις ιδιωτικές, ανεξάρτητες εκτιμήσεις ως προς το μέγεθος του πληθωρισμού, της οικονομικής δραστηριότητας και της φτώχειας. Από το 2009, η οικονομία μας δεν δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, ενώ ο πληθωρισμός του 25% έχει διαβρώσει τους προϋπολογισμούς των οικογενειών της εργατικής τάξης και το ποσοστό της φτώχειας παραμένει στο 26%-28%».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ