Πώς θέλουμε να είναι η Ελλάδα το 2020; Ποιοι κλάδοι θα τραβήξουν το «κάρο» της ανάπτυξης; Πώς θα συνδεθούν όλα αυτά με το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020; Τον γρίφο της επόμενης μέρας μετά το σoκ που υπέστη η χώρα προσπαθεί να λύσει το υπουργείο Ανάπτυξης με βάση το νέο ΕΣΠΑ. «Οδηγό» αποτελεί η μελέτη του ΙΟΒΕ για το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής».
«Θεωρούμε ότι στις παρούσες συνθήκες δεν αρκεί η απορρόφηση των πόρων, αλλά πρέπει επιπλέον να διασφαλιστεί ότι και το τελευταίο ευρώ θα επενδυθεί στους τομείς που θα εξασφαλίσουν το μέγιστο όφελος για τη χώρα» λέει στο «Βήμα» ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης. «Γι’ αυτό, το νέο πρόγραμμα δίνει έμφαση σε συγκεκριμένους τομείς, οι οποίοι διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήματα και μπορεί να μας οδηγήσουν ταχύτερα στην ανάπτυξη».
Οι τομείς στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα στο νέο ΕΣΠΑ είναι οι εξής: τουρισμός, αγροτοδιατροφικός τομέας, logistics, περιβαλλοντική βιομηχανία, Υγεία, τουρισμός υγείας, ενέργεια, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, δημιουργικές βιομηχανίες (αφορούν τομείς όπως είναι το ελληνικό design και οι επιχειρήσεις στον χώρο του πολιτισμού).
Στην έρευνα του ΙΟΒΕ –και στην παλαιότερη εργασία της McKinsey –βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό η διαμόρφωση των προτάσεων της κυβέρνησης για τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, η οποία εστάλη για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η μελέτη του ΙΟΒΕ διακρίνει 30 πεδία επενδυτικών ευκαιριών στους τομείς της ενέργειας, της ποντοπόρου ναυτιλίας, της Υγείας, της περιβαλλοντικής βιομηχανίας και της πληροφορικής.
Το ΙΟΒΕ σημειώνει ανά τομέα τα εξής:
α) Περιβαλλοντική βιομηχανία. Στην έκθεση γίνεται αναφορά στον «ευρύτερο τομέα της ανακύκλωσης, όπου οι ελληνικές επιχειρήσεις επιδεικνύουν ήδη πολύ καλές επιδόσεις τα τελευταία χρόνια και όπου διαμορφώνεται ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πλαίσιο επενδύσεων άμεσης και υψηλής απόδοσης». Ωστόσο επισημαίνονται διοικητικές παρεμβάσεις. Παράλληλα τονίζεται η ανάγκη διεύρυνσης των εφαρμογών και των χρήσεων των ανακυκλούμενων υλικών (π.χ. στην τσιμεντοβιομηχανία). Στον ίδιο τομέα εντάσσονται οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας (π.χ. βιομάζα), η διαχείριση του νερού, με βασικές αρχές την εξοικονόμηση και ανακύκλωση, η παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών για τη διαχείριση των αποβλήτων στον γεωργικό τομέα και η αναδυόμενη αγορά των υλικών «πράσινης δόμησης».
β) Υγεία. Η έκθεση εστιάζει στην παραγωγή γενόσημου φαρμάκου και επισημαίνεται η λήξη μεγάλου αριθμού πατεντών τα επόμενα χρόνια. «Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει κέντρο παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη λόγω των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που παρουσιάζει, όπως:
–πιστοποίηση και διασφάλιση των παραγωγικών διαδικασιών,
–εξασφάλιση χαμηλότερου συνολικού κόστος παραγωγής και διάθεσης σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά και σε σχέση με χώρες εκτός ΕΕ.
Επομένως προκύπτει ότι η παραγωγή γενόσημου φαρμάκου στην Ελλάδα είναι αρκετά ανταγωνιστική λόγω της καλής σχέσης κόστους-ποιότητας την οποία εξασφαλίζει, αλλά και η αναμενόμενη αύξηση της χρήσης φθηνότερων φαρμάκων υπό το πρίσμα της ανάγκης για περιστολή των δαπανών υγείας, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, δημιουργεί προοπτικές ανάπτυξης στην παραγωγή γενόσημων φαρμάκων». Τονίζονται επίσης οι δυνατότητες για την παραγωγή νέου ελληνικού φαρμάκου, την εξαγωγή διαγνωστικών υπηρεσιών με την εκτέλεση εργαστηριακών εξετάσεων για λογαριασμό ιατρικών κέντρων και νοσοκομείων του εξωτερικού, σε ανταγωνιστικές τιμές.
Παράλληλα γίνεται μνεία στην «ανάπτυξη εναλλακτικού, ιατρικού τουρισμού. Με τη συνεργασία και τη δικτύωση ιδιωτικών θεραπευτηρίων, διαγνωστικών κλινικών, ασφαλιστικών εταιριών και τουριστικών πρακτορείων, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες σε ασθενείς από χώρες του εξωτερικού».
γ) Ενέργεια. Το ΙΟΒΕ αναφέρεται κατ’ αρχάς στην αξιοποίηση των εγχώριων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στις μεταφορές και σε άλλες παραγωγικές διαδικασίες. «Η χώρα διαθέτει πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό, ενώ υπάρχουν σημαντικές ανεκμετάλλευτες δυνατότητες στην αξιοποίηση βιομάζας, βιοαερίου, βιοκαυσίμων, γεωθερμίας και υδρομηχανικής ενέργειας (ειδικά σε κοίτες ποταμών run-of-river hydro)». Παράλληλα γίνεται λόγος για τη δυνατότητα αξιοποίησης του υπόλοιπου ενεργειακού ορυκτού πλούτου που ενδεχομένως διαθέτει η Ελλάδα, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνεται στην εξοικονόμηση ενέργειας.
δ) Ποντοπόρος ναυτιλία. Το ΙΟΒΕ τονίζει ότι η δημιουργία ενός διεθνούς αναπτυγμένου ναυτιλιακού κέντρου στον Πειραιά θα μπορούσε να αναδείξει περαιτέρω τον εθνικό και διεθνή ρόλο της ναυτιλίας, και θα μετέτρεπε την περιοχή σε πυρήνα ναυτικής επιχειρηματικότητας με αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα για την ελληνική οικονομία αλλά και για τον ίδιο τον κλάδο. Στέκεται επίσης στη δυνατότητα προσέλκυσης σε πρώτη φάση εργασιών μικροεπισκευής και συντήρησης αλλά μεσοπρόθεσμα και κατασκευής πλοίων από έλληνες αλλά και ξένους πλοιοκτήτες. «Βασική προϋπόθεση για να ευοδωθούν οι θετικές προοπτικές είναι η ανάπτυξη της μάλλον παραμελημένης ναυτικής εκπαίδευσης ώστε να προσελκύσει περισσότερους και υψηλότερου επιπέδου σπουδαστές σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα, οδηγώντας σε περιορισμό του φαινομένου της “λειψανδρίας” σε έλληνες ναυτικούς και σε περιορισμό της ανεργίας των νέων».
ε) Πληροφορική και επικοινωνίες. Ενας κλάδος στον οποίο διαπρέπουν διεθνώς έλληνες επιχειρηματίες της νεότερης γενιάς. Ως τομείς με προοπτικές το ΙΟΒΕ ξεχωρίζει μεταξύ άλλων τις εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και e-commerce, τις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης, το cloud computing και τα «έξυπνα» δίκτυα και τις εφαρμογές στον χώρο της Υγείας, των μεταφορών (smart logistics) και της εξοικονόμησης ενέργειας.
Πακέτο 36 δισ. ευρώ
Πέρα από τους πόρους της λεγόμενης συνοχής, «η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει και κοινοτικά κονδύλια για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, τη μείωση της ανεργίας των νέων και την προστασία των εξωτερικών της συνόρων», όπως βεβαιώνει ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κομισιόν στην Αθήνα κ. Πάνος Καρβούνης (φωτογραφία) . «Το συνολικό “πακέτο” ενίσχυσης θα ανέλθει σε περίπου 36 δισ. ευρώ» λέει. Η τελική έγκριση αναμένεται στο τέλος Φεβρουαρίου 2014.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ



