Δύο ασθενείς οι οποίοι πιστευόταν ότι έχουν θεραπευθεί από τον ιό HIV του AIDS εμφάνισαν υποτροπή της λοίμωξής τους. Οι δύο άνδρες έλαβαν θεραπεία παρόμοια με εκείνη που είχε λάβει ο Τίμοθι Ρέι Μπράουν, γνωστός ως «ασθενής του Βερολίνου». Οι γιατροί του Μπράουν ανέφεραν το 2009 ότι ο ασθενής τους απαλλάχθηκε από τον ιό μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών με κύτταρα που εμφάνιζαν ανθεκτικότητα στον HIV.
Μεταμόσχευση μη ανθεκτικών κυττάρων
Ωστόσο σε αντίθεση με τον Μπράουν στους δύο «ασθενείς της Βοστόνης» – «βαφτίστηκαν» έτσι εξαιτίας του ότι υπεβλήθησαν σε θεραπεία στη συγκεκριμένη πόλη της Μασαχουσέτης – μεταμοσχεύθηκαν κύτταρα τα οποία δεν εμφάνιζαν ανθεκτικότητα στον ιό του AIDS. Μετά τη μεταμόσχευση οι ασθενείς παρέμειναν απαλλαγμένοι από τον ιό επί μήνες και αφού είχαν σταματήσει τη θεραπεία με αντιρετροϊκά φάρμακα. Όπως όμως αναφέρθηκε σε συνέδριο σχετικά με τον ΗIV αυτήν την εβδομάδα στο Μαϊάμι της Φλόριδας, δυστυχώς και οι δύο «ασθενείς της Βοστόνης» είδαν τη λοίμωξή τους να επανακάμπτει.
«Είναι απογοητευτικό» ανέφερε η ιολόγος Ντέμπορα Περσό από το Παιδιατρικό Κέντρο Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη η οποία μαζί με την ομάδα της ανέφεραν τον περασμένο Μάρτιο ότι πιθανότατα θεράπευσαν ένα βρέφος από τον HIV μέσω έγκαιρης χορήγησης αντιρετροϊκής θεραπείας.
Αλλοι ερευνητές πάντως σημείωσαν ότι η εξέλιξη των «ασθενών της Βοστόνης» δεν ήταν εντελώς αναπάντεχη καθώς αμφότεροι δεν έλαβαν ακριβώς την ίδια θεραπεία με τον Μπράουν.
Επίδραση στις μελλοντικές κλινικές δοκιμές
Σε κάθε περίπτωση, τα νέα αυτά αποτελέσματα είναι πολύ σημαντικά για τους ερευνητές που αναζητούν μια οριστική θεραπεία για τον HIV, σύμφωνα με τον Στίβεν Ντικς, ο οποίος ασχολείται ερευνητικά με τον ιό στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο. «Η αποτυχία θεραπείας των δύο ασθενών θα επηρεάσει σίγουρα τη διεξαγωγή μελλοντικών κλινικών δοκιμών».
Για παράδειγμα, παρ’ότι τα πιο ισχυρά και ακριβή διαθέσιμα τεστ έδειξαν ότι οι δύο ασθενείς είχαν απαλλαχθεί από τον HIV μετά τη μεταμόσχευση, τώρα φαίνεται ότι τελικά δεν είχαν απαλλαχθεί από τον ιό. «Είναι σαφές ότι η επανεμφάνιση της λοίμωξης μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή, ακόμη και μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας. Οι ασθενείς είναι απαραίτητο να παρακολουθούνται πολύ προσεκτικά για πιο μεγάλες περιόδους σε σύγκριση με το παρελθόν» σημείωσε ο δρ Ντικς.
Μεταμόσχευση για αντιμετώπιση λεμφώματος
Οι «ασθενείς της Βοστόνης» υπεβλήθησαν σε μεταμόσχευση κυττάρων μυελού των οστών δότη με στόχο τη θεραπεία λεμφώματος – μιας μορφής καρκίνου του αίματος – από το οποίο έπασχαν. Ο ένας από τους δύο υπεβλήθη στη διαδικασία το 2008 και ο δεύτερος το 2010. Και οι δύο συνέχισαν να λαμβάνουν αντιρετροϊκά φάρμακα και οκτώ μήνες μετά τη μεταμόσχευση οι γιατροί δεν μπορούσαν να ανιχνεύσουν τον HIV στο αίμα τους. Την περασμένη άνοιξη οι ασθενείς σταμάτησαν τη λήψη αντιρετροϊκής θεραπείας και φαινόταν ότι συνέχιζαν να παραμένουν απαλλαγμένοι από τον ιό.
Οι γιατροί τους, ειδικοί στον HIV Τίμοθι Χένριχ και Ντάνιελ Κουρίτζκες από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστόνη ανακοίνωσαν σε συνέδριο στις 3 Ιουλίου ότι ήταν πιθανό οι δύο άνδρες να έχουν θεραπευθεί από τον ιό. Πάντως, μετά την ανακοίνωση, υπήρχε σκεπτικισμός από άλλους επιστήμονες οι οποίοι τόνιζαν ότι ήταν πολύ δύσκολο να έχει εξαφανιστεί ο ιός από τον οργανισμό των ασθενών με δεδομένο ότι τα κύτταρα που τους μεταμοσχεύθηκαν δεν ήταν ανθεκτικά σε αυτόν.
Από την πλευρά τους οι Χένριχ και Κουρίτζκες εκτιμούσαν ότι οι δύο άνδρες θεραπεύθηκαν μέσω ενός φαινομένου που ονομάζεται αντίδραση μοσχεύματος κατά ξενιστή – πρόκειται για μια κοινή επιπλοκή στις μεταμοσχεύσεις κατά την οποία τα μεταμοσχευμένα κύτταρα επιτίθενται στα ανοσοκύτταρα του λήπτη. Οι ερευνητές πίστευαν ότι με αυτή τη διαδικασία τα μεταμοσχευμένα κύτταρα εξόντωσαν όλα τα εναπομείναντα μολυσμένα με HIV κύτταρα των δύο ασθενών.
Επανεμφάνιση της λοίμωξης
Όταν έκαναν την ανακοίνωση τον περασμένο Ιούλιο οι δύο ερευνητές είχαν τονίσει πως ήταν πολύ νωρίς ώστε να μιλήσουν για οριστική θεραπεία και η συγκρατημένη στάση τους αποδείχθηκε σωστή μόλις έναν μήνα αργότερα. Ανίχνευσαν τον HIV σε έναν από τους ασθενείς στις 12 Αυγούστου, 12 εβδομάδες μετά τη διακοπή της αντιρετροϊκής θεραπείας. Στον δεύτερο ασθενή ο ιός έκανε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να επανεμφανιστεί, ωστόσο επέστρεψε τον περασμένο μήνα, 32 εβδομάδες μετά τη διακοπή της αντιρετροϊκής θεραπείας.
Και οι δύο άνδρες λαμβάνουν ξανά αντιρετροϊκά φάρμακα και είναι καλά στην υγεία τους, δήλωσε στο Μαϊάμι ο δρ Χένριχ. Προσέθεσε ότι πιθανότατα ο ιός συνέχιζε να μένει «κρυμμένος» κάπου στο σώμα των ασθενών όλο αυτό το διάστημα, γεγονός που ανεβάζει τον πήχη για όλους τους ερευνητές που αναζητούν θεραπεία για τον HIV.
«Μέσα από αυτήν την έρευνα διαπιστώσαμε ότι το ρεζερβουάρ του HIV είναι πιο βαθύ και επίμονο από ό,τι φανταζόμασταν καθώς και ότι τα υπάρχοντα εργαλεία για την ανίχνευση του ιού δεν είναι επαρκή ώστε να μας πληροφορήσουν αν η μακροπρόθεσμη ύφεση είναι πιθανή μετά τη διακοπή της αντιρετροϊκής θεραπείας» κατέληξε ο δρ Χένριχ.
