Θετικό ρόλο στην θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας φαίνεται να παίζει η βιταμίνη D, αφού μπλοκάρει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να μην «μεταναστεύουν» πλέον στο κεντρικό σύστημα, επιδεινώνοντας τη νόσο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο «Proceedings of the National Academy of Sciences».
Οι υποψίες
Η μελέτη του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς που έγινε σε πειραματόζωα επιβεβαιώνει παλαιότερες μελέτες που είχαν δείξει ότι η βιταμίνη D μπορεί είτε να προλάβει, είτε να μετριάσει τα συμπτώματα της νευροεκφυλιστικής πάθησης. Οι πρώτες υποψίες των επιστημόνων ότι η συγκεκριμένη βιταμίνη μπορεί να έχει ευεργετικό ρόλο, προέκυψαν όταν παρατηρήθηκε πως η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι συνηθέστερη στις χώρες με μικρή ηλιοφάνεια, καθώς ο ήλιος αποτελεί φυσική πηγή της D. Όσο μακρύτερα από τον Ισημερινό και τους τροπικούς είναι μια χώρα, τόσα περισσότερα περιστατικά πολλαπλής σκλήρυνσης εμφανίζονται στον πληθυσμό της.
Η πάθηση
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, που προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα νευρικά κύτταρα, καταστρέφοντας την μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημά τους, το οποίο βοηθά να μεταδίδονται σωστά τα ηλεκτρικά – νευρικά σήματα που ελέγχουν τις κινήσεις, την ομιλία και άλλες σωματικές λειτουργίες.
Η καταστροφή αυτή έχει ως αποτέλεσμα την εκδήλωση διαφόρων συμπτωμάτων -ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης- από μουδιάσματα στα άκρα και σωματική εξασθένηση έως απώλεια της όρασης και παράλυση. Η πάθηση πλήττει συνήθως ανθρώπους 20 έως 50 ετών, με συχνότητα σχεδόν τριπλάσια στις γυναίκες, από ό,τι τους άνδρες.
Τα πειράματα
Οι ερευνητές με επικεφαλής την καθηγήτρια Νευρολογίας Αν Γκόκε της Ιατρικής Σχολής του αμερικανικού πανεπιστημίου, έκαναν πειράματα με ποντίκια που είχαν πάθηση παρεμφερή με την πολλαπλή σκλήρυνση και στα οποία δόθηκαν μεγάλες δόσεις βιταμίνης D.
Όπως διαπιστώθηκε, αυτό προστάτεψε τα τρωκτικά από την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου. Τα πειραματόζωα συνέχιζαν να έχουν μεγάλες ποσότητες ανοσοποιητικών Τ-κυττάρων στο αίμα τους, αλλά η παρουσία των τελευταίων ήταν μικρότερη στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, δρώντας προστατευτικά.
Όπως εξηγεί η Δρ Γκόκε, «η βιταμίνη D ‘ωθεί’ τα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία στρέφονται ενάντια στα νευρικά κύτταρα του ίδιου του οργανισμού, να παραμένουν στην κυκλοφορία του αίματος, αντί να καταλήγουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα».
Ήδη διάφορες κλινικές δοκιμές με διατροφικά συμπληρώματα βιταμίνης D βρίσκονται σε εξέλιξη σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, για να ελεγχθεί η δράση τους σε βάθος χρόνου. Προς το παρόν, κανείς δεν είναι σίγουρος αν η βιταμίνη πράγματι θα παρεμποδίσει ή θα επιβραδύνει την πρόοδο της νόσου στους ανθρώπους.
Η Δρ Γκόκε πάντως είναι αισιόδοξη επισημαίνοντας ότι «αν είμαστε σωστοί και μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον φυσικό προστατευτικό μηχανισμό της Μητέρας Φύσης, τότε μια προσέγγιση σαν αυτήν μπορεί να αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματική και πιο ασφαλής σε σχέση με τα υπάρχοντα φάρμακα για την πολλαπλή σκλήρυνση».
Όμως, παράλληλα, παραδέχεται ότι, όπως φάνηκε από τα πειραματόζωα, η προστατευτική ανοσοκατασταλτική δράση εξαφανίζεται σχεδόν αμέσως μόλις σταματά η χορήγηση της βιταμίνης D, με συνέπεια τα συμπτώματα της νόσου να επανεμφανίζονται πολύ γρήγορα. Από την άλλη, όμως ο συνεργάτης της καθηγητής Νευρολογίας Πίτερ Καλαμπρέζι του ίδιου πανεπιστημίου επισημαίνει ότι, «μπορεί να είναι μια ασφαλής θεραπεία, όμως παρόλα αυτά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τη βιταμίνη D, επειδή δεν είναι απλώς μια βιταμίνη, αλλά στην πραγματικότητα μία ορμόνη».
