Τα δύο πρόσωπα του Κώστα Ζουράρι

4 Νοεμβρίου 1998: ο Κώστας Ζουράρις αποχωρεί αργά το βράδυ από ουζερί μαζί με την καλή του φίλη Πόπη Μοσκώφ. Ξαφνικά, στο ύψος του Χημείου, δέχεται αήθη επίθεση νεαρών οι οποίοι τον χτυπούν. Την επόμενη ημέρα, με περιπαικτική διάθεση, δήλωνε: «Πιθανότατα τις έφαγα από κάποιους που βαρέθηκαν να αισθάνονται μπερδεμένοι από τον λόγο μου». Ετσι, όχι μόνο επιβεβαίωσε το χιούμορ του, αλλά προχώρησε και σε μια εύστοχη αυτοκριτική, απολύτως άσχετη με την ανήθικη επίθεση, αλλά εντελώς σχετική με τον δημόσιο λόγο του. Αυτόν τον περίφημο λόγο όπου οι γλωσσοπλαστικές ικανότητες παντρεύονται με θρησκευτικές αναφορές και τσιτάτα αρχαίων Ελλήνων, συνθέτοντας ένα ετερόκλητο ιδεολογικό μενού.

Γεννημένος το 1940, υιός του διάσημου ιατρού σεξολόγου Γεωργίου Ζουράρι, σπούδασε Νομικά στην Ελλάδα και συνέχισε με Πολιτειολογία στη Γαλλία. Επί πολλά χρόνια δραστηριοποιούνταν πολιτικά μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού και συμμετείχε στον κύκλο των ελλήνων διανοουμένων του Παρισιού. Οπως αναγράφεται στο βιογραφικό του, από το 1969 διδάσκει εκεί πολιτικές επιστήμες σε πανεπιστήμιο. Οι κακεντρεχείς, ωστόσο, αμφισβητούν την προσφώνηση «καθηγητής» που συνοδεύει συνήθως το όνομά του.

Κινούμενος αρχικά στην ευρύτερη περιοχή του ΚΚΕ εσωτερικού κατέληξε να θεωρείται ένας από τους πατέρες του ιδεολογικού ρεύματος της νεο-ορθοδοξίας. «Διαλέγω να είμαι με τον Θουκυδίδη και τον Χρυσόστομο και όχι με τον Μαρξ, διότι διαλέγω τη νηφάλιο μέθη της αμφιβολίας και όχι την υπνηλία της βεβαιότητας» γράφει, μάλιστα, χαρακτηριστικά στο βιβλίο του «Γελάς Ελλάς Αποφράς». Εντύπωση, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι αυτές οι ιδιαίτερες απόψεις του δεν στάθηκαν εμπόδιο στο να τεθεί υποψήφιος με το ΚΚΕ τόσο στις ευρωεκλογές του 1999 όσο και στις εθνικές εκλογές του 2000. Προφανώς, η Αλέκα Παπαρήγα είχε πέσει θύμα της γοητείας των νεολογισμών του κ. Ζουράρι, με τη λέξη «ευρωλιγούρηδες» να δίνει τον πολιτικό τόνο της εποχής. Βεβαίως, υπήρχαν και αντιδράσεις. Ο Μήτσος Κωστόπουλος δεν είχε διστάσει να κάνει λόγο για «τρόφιμους διαφόρων παραθρησκευτικών οργανώσεων».

Τελικώς το ΚΚΕ απώλεσε τον κ. Ζουράρι. Εχοντας κατορθώσει να μην εκλεγεί ούτε στις ευρωεκλογές αλλά ούτε και στις εθνικές εκλογές, αντιλήφθηκε –κάπως καθυστερημένα ομολογουμένως -, ότι το ΚΚΕ δεν ήταν στον χαρακτήρα του. «Ή θα πρέπει να αυτοδιαλυθεί ή θα περιθωριοποιηθεί. Εγώ θα προτιμούσα το πρώτο» είπε. Ετσι, ελεύθερος τα τελευταία χρόνια, ο άνθρωπος που μπορεί να μιλήσει επιστημονικώς για τον Θουκυδίδη, την Κατερίνα Στανίση, αλλά και για το μακιγιάζ της Ζέτας Μακρυπούλια, κινείται εις το πυρ το δεξιότερον.

Παραδοξολόγος

«Γεννήθηκα κομμουνιστής όπως άλλοι γεννιούνται κωφάλαλοι» έχει πει. Η βαρύγδουπη, λίγο λυρική, λίγο γραφική και σίγουρα όχι πολιτικώς ορθή δήλωσή του προφανώς γεννά απορία, καθώς οι πολιτικές τοποθετήσεις του τελευταία όχι μόνο Αριστερά δεν θυμίζουν, απεναντίας, αποπνέουν εθνικιστική ναφθαλίνη. Ποιος μπορεί, άλλωστε, να ξεχάσει τον παθιασμένο αγώνα του υπέρ της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, τις επιθέσεις εναντίον της Μαρίας Ρεπούση ή τις διαδηλώσεις για το Σκοπιανό στη Θεσσαλονίκη το 2008 (τις δεύτερες μεγαλύτερες μετά το 1992); Μάλιστα, στη μεγάλη συγκέντρωση στο Παλαί ντε Σπορ με κεντρικούς ομιλητές τον Μητροπολίτη Ανθιμο, τον Στέλιο Παπαθεμελή, αλλά και τον Παναγιώτη Ψωμιάδη, ο Ζουράρις από το βήμα έκανε λόγο για το «ολιγαρχικό τετρακομματικό σύστημα του ψευδοκράτους των Αθηνών» κλέβοντας την παράσταση.

Στα highlights της πολιτικής του σταδιοδρομίας συγκαταλέγεται και το Πανελλήνιο Μακεδονικό Μέτωπο, στο οποίο τέθηκε επικεφαλής μαζί με τον συντηρητικότατο Στέλιο Παπαθεμελή στις ευρωεκλογές του 2009. Ο συμπαθής, λοιπόν, Κώστας Ζουράρις, βάζοντας στο μίξερ τις ιδεολογίες, καταφέρνει και εκτός εποχής να είναι, αλλά και εντελώς light, συνδυάζοντας μάλιστα όλα τα παραπάνω και με τη δίκη της 17ης Νοέμβρη, στην οποία εμφανίστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης του Αλέξανδρου Γιωτόπουλου.

Πάντως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι βαθύς γνώστης της τέχνης της πρόκλησης. Σχολιαστής των «ηθών της πολιτείας», διεκδικεί την απόλυτη αλήθεια, μη φοβούμενος να υποπέσει σε σοβαρά ατοπήματα. Ενώ, λοιπόν, οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί στη Σερβία ήταν μια «τρισβάρβαρη δυτική κτηνωδία των κτηνομόρφων που δύουν», για την 11η Σεπτεμβρίου δεν υπήρξε το ίδιο ανθρωπιστής, καθώς δεν καταδίκασε την επίθεση. Συγκλονιστικός, άλλωστε, ήταν και ο αγώνας του ώστε το Βραχάσι να μη συνενωθεί με τον Δήμο Νεάπολης, ένας αγώνας που τον οδήγησε μέχρι και σε απεργία πείνας.

Τον τελευταίο καιρό είχε βρει καταφύγιο στη Σπίθα του Μίκη Θεοδωράκη. Πολλοί θυμούνται την αντιμαχία του με τον Γιάννη Μπουτάρη, τον οποίο και αποκάλεσε «παρακράτος του ΠαΣοΚ», όταν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης αρνήθηκε να παραχωρήσει την πλατεία Αριστοτέλους για ομιλία στον Μίκη.

Σήμερα ο Κώστας Ζουράρις, στα 74 του, επανέρχεται δριμύτερος με νέο κόμμα, το οποίο ονομάζει υπερήφανα «Πυρίκαυστος Ελλάδα». «Στόχος μας είναι η κατάληψη της εξουσίας. Το λιγότερο από αυτό θα είναι γελοίο» φέρεται να έχει πει. Συμφωνούμε. Ούτως ή άλλως ο καθηγητής δεν άφησε ποτέ την πραγματικότητα να αμφισβητήσει τα λόγια του.

Αδέκαστη