Τα αποτελέσματα μιας νέας γενετικής μελέτης μαρτυρούν ότι οι σκύλοι έχουν… ευρωπαϊκή ταυτότητα – με άλλα λόγια οι λύκοι από τους οποίους προήλθαν εξημερώθηκαν επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Κανένας δεν αμφισβητεί ότι ο «καλύτερος φίλος του ανθρώπου» αποτελεί εξελικτικό απόγονο του γκρι λύκου, ωστόσο επί μακρόν οι επιστήμονες βρίσκονταν σε διαμάχη σχετικά με τον χρόνο και τον τόπο της εξημέρωσης των λύκων.

Πριν από τουλάχιστον 18.000 χρόνια η εξημέρωση

Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» βασίστηκε σε γενετική ανάλυση δειγμάτων σύγχρονων και αρχαίων σκύλων αλλά και λύκων και δείχνει ευρωπαϊκή καταγωγή των σκύλων η οποία χρονολογείται πριν από τουλάχιστον 18.000 χρόνια.

Από προηγούμενες γενετικές μελέτες είχε προκύψει ότι οι σύγχρονοι σκύλοι – σε όλα τα… σχήματα και μεγέθη – προήλθαν από τους λύκους οι οποίοι ήλθαν σε επαφή με τις ανθρώπινες κοινωνίες στη Μέση Ανατολή ή στην Ανατολική Ασία πριν από περίπου 15.000 έτη. Το πρόβλημα όμως με αυτή τη θεωρία ήταν ότι δεν φαινόταν να συνάδει με τα ευρήματα των παλαιοντολόγων οι οποίοι έχουν ανακαλύψει απολιθώματα ζώων που μοιάζουν με σκύλους τα οποία χρονολογούνται πριν από 30.000 χρόνια ή και περισσότερο.

Τώρα ο δρ Ολαν Θάλμαν από το Πανεπιστήμιο του Τούρκου στη Φινλανδία και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι δείχνουν έναν νέο επιστημονικό δρόμο σε ό,τι αφορά την εξημέρωση των λύκων.

Οστά σκύλου που ανακαλύφθηκαν στο Ιλινόι των ΗΠΑ. Το απολίθωμα που ήταν μεταξύ των δειγμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στη νέα μελέτη χρονολογείται πριν από 8.500 έτη (Credit:Del Baston, Center for American Archaeology/Science)

Ευρωπαϊκή συγγένεια

Η μεγάλη γενετική ανάλυση που διεξήγαγαν σε δείγματα σύγχρονων και αρχαίων σκύλων και λύκων αποκάλυψε ότι οι σύγχρονοι σκύλοι έχουν συγγένεια με τους αρχαίους ή σύγχρονους ευρωπαϊκούς λύκους, όχι όμως και με λύκους εκτός Ευρώπης.

Με δεδομένο μάλιστα ότι τα δείγματα των αρχαίων σκύλων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση χρονολογούνται πριν από περισσότερα από 18.000 χρόνια, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι η εξημέρωση έγινε πολύ νωρίτερα από ό,τι πίστευαν ως σήμερα οι επιστήμονες.

Αν τα καινούργια αποτελέσματα αποδειχθούν σωστά, αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι άρχισαν να διαχωρίζονται από τους λύκους όταν οι άνθρωποι βρίσκονταν ακόμη στη φάση του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη.

Ακολουθώντας τους κυνηγούς

Είναι πιθανό κάποιοι λύκοι να ακολουθούσαν τους κυνηγούς, αρχικώς από απόσταση, προκειμένου να τραφούν από τα απομεινάρια μεγάλων ζώων που οι κυνηγοί άφηναν πίσω τους. Τελικώς όμως οι λύκοι ενσωματώθηκαν σε αυτές τις ομάδες καθώς εξοικειώθηκαν με τον άνθρωπο.

Σε αναμονή οριστικής απάντησης

Πάντως και τα καινούργια ευρήματα, αν και άκρως ενδιαφέροντα, δεν φαίνεται να δίνουν την οριστική απάντηση στο ζήτημα. Και αυτό διότι υπάρχουν διάφορα προβλήματα: καταρχάς οι πληθυσμοί των σκύλων έχουν αναμειχθεί σε μεγάλο βαθμό με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που περιπλέκει το «γενετικό σήμα» που μελετούν οι επιστήμονες. Κατά δεύτερον, έχει αποδειχθεί ότι κάποιοι σκύλοι έχουν ξαναζευγαρώσει με άγριους λύκους. Ετσι για να δοθεί η τελειωτική απάντηση στο θέμα θα απαιτηθεί περισσότερη ανάλυση, πιθανότατα του πυρηνικού DNA των αρχαίων ζώων.

Μέχρι σήμερα τόσο η νέα μελέτη στο «Science» όσο και οι προηγούμενες έχουν βασιστεί στο μιτοχονδριακό DNA, το οποίο αποτελεί χρήσιμο γενετικό υλικό αλλά δεν δίνει τη συνολική γενετική εικόνα για έναν οργανσιμό. Το πυρηνικό DNA μπορεί να προσφέρει στους ειδικούς πολύ περισσότερες πληροφορίες, ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να εξαχθεί, κυρίως σε πολύ αρχαία οστά ή σε απολιθώματα.