Η ενεργοποίηση ενός ηφαιστείου στη Χιλή το 2011 επέτρεψε για πρώτη φορά στους ηφαιστειολόγους να μελετήσουν από κοντά ένα σπάνιο ποτάμι «οψιδιανής λάβας», το οποίο δεν έχει σταματήσει να κυλά ακόμα και ενάμισι έτος μετά την έκρηξη που το δημιούργησε.
Οι περισσότερες ροές λάβας περιέχουν βασάλτη και μοιάζουν με πυρωμένα ποτάμια που κυλούν με σχετικά μεγάλη ταχύτητα.
Λάβα-γυαλί
Η πολύ πιο σπάνια ροή λάβας στο ηφαίστειο του Πουιέουε-Κορδόν Κάουγιε αποτελείται κυρίως από λιωμένα πετρώματα που όταν στερεοποιούνται σχηματίζουν τον λεγόμενο οψιδιανό λίθο -ένα είδος γυαλιού πλούσιο σε πυρίτιο, το οποίο τελικά σπάει σε λεπτές και εξαιρετικά αιχμηρές φέτες.
Ο οψιδιανός λίθος είναι μάλιστα γνωστός από τα προϊστορικά χρόνια καθώς χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή μαχαιριών και αιχμών για βέλη. Ακόμα και σήμερα, το ηφαιστειακό αυτό γυαλί χρησιμοποιείται στα χειρουργεία λόγω των άκρως αιχμηρών άκρων του.
Παρόλο όμως που ο οψιδιανός λίθος είναι συνηθισμένο πέτρωμα, οι ροές ηφαιστειακής λάβας είναι σχετικά σπάνιες.
Αργοκίνητα ποτάμια
Διεθνής ερευνητική ομάδα επισκέφθηκε το ηφαίστειο Κορδόν Κάουγιε μετά την έκρηξη που ξεκίνησε το 2011 και σταμάτησε τον Απρίλιο του 2012. Οι ερευνητές παρατήρησαν αργοκίνητα, παχύρρευστα ποτάμια λάβας με πάχος ως και 40 μέτρα, τα οποία συνέχιζαν να κυλούν στις πλαγιές του ηφαιστείου περισσότερο από έναν χρόνο μετά την έκρηξη.
Με την πρώτη ματιά η ροή οψιδιανής λάβας μοιάζει με κατολίσθηση μαύρων βράχων που αχνίζουν. Κάτω όμως από τον στερεοποιημένο φλοιό κρύβονται ημίρρευστα πετρώματα σε θερμοκρασία 900 βαθμών Κελσίου, τα οποία σποραδικά διαπερνούν το φλοιό και ξεχύνονται στην επιφάνεια.
«Διαπιστώσαμε ότι η λάβα συνέχιζε να ρέει έπειτα από έναν χρόνο και προχωρά με ρυθμό ενός ως τριών μέτρων την ημέρα» αναφέρει ο Χιου Τάφεν του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Νature Communications».
Λάβα με δυσπεψία
«Παρόλο που κινείται αργά, θα μπορούσε να επιταχυνθεί ή να καταρρεύσει αν έφτανε σε μια απότομη πλαγιά. Επιπλέον, τα αέρια που βρίσκονται παγιδευμένα μέσα στη λάβα μπορούν να εκραγούν απροειδοποίητα, μπορούμε επομένως να πούμε ότι πρόκειται για λάβα με δυσπεψία» προσθέτει.
Η μελέτη βελτιώνει τις γνώσεις των ηφαιστειολόγων για την κίνηση των ροών λάβας και θα μπορούσε έτσι να αποδειχθεί χρήσιμη για την προστασία των κατοίκων από ηφαιστειακές εκρήξεις.
