Η «απόδραση» του κορυφαίου σύγχρονου έλληνα τζόκεϊ

Εμεινε στη Γαλλία κοντά τρεις μήνες: από τις αρχές Αυγούστου ως το τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Ηταν αυτό που συνήθως λέμε «άλλαξε ζωή». Εστω και για λίγο, έστω προσωρινά. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον κ. Παναγιώτη Δημητσάνη, τον κορυφαίο σύγχρονο έλληνα τζόκεϊ. Σε αρκετούς, στους πολλούς αν προτιμάτε, το όνομά του μπορεί να μη λέει τίποτα. Μιλάμε όμως για έναν άνθρωπο που ξεχωρίζει στον χώρο του και ήταν στο μεταίχμιο για να μεταναστεύσει, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι. Ισως αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στην καλοκαιρινή διαδρομή του κ. Δημητσάνη, του ηλικίας 37 ετών αναβάτη, με δύο παιδάκια τεσσάρων και έξι ετών.

Πολυνίκης

Κατ’ αρχάς, για να έχουμε εικόνα περί τίνος πρόκειται: ο κ. Παναγιώτης Δημητσάνης τα τελευταία 14 χρόνια κατέκτησε το «χρυσό μαστίγιο», τουτέστιν το βραβείο του τζόκεϊ με τις περισσότερες νίκες στον ελληνικό ιππόδρομο, 13 φορές. Μόνο την περίοδο 2004-05 κατετάγη δεύτερος, ενώ την αμέσως επόμενη χρονιά έκανε ρεκόρ νικών φτάνοντας τις 238. Συνολικά έχει περισσότερες από 2.700 πρωτιές. Και συνεχίζει, γιατί επέστρεψε μεσοβδόμαδα στην Ελλάδα προκειμένου να κάνει στα μέρη μας ιππεύσεις, έστω και στο ιπποδρόμιο του Μαρκόπουλου, που κατά πολλούς αργοσβήνει…

«Ηταν μια διαφορετική περίοδος για μένα. Χωρίς την οικογένειά μου, δίχως τα παιδιά μου. Δεν έχω μάθει έτσι, δεν μεγάλωσα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ηταν δύσκολο και συνεπώς δεν μπορούσα να μείνω άλλο στη Γαλλία. Εχω πάει και άλλες δύο φορές στο εξωτερικό, πάντα στη Γαλλία, αλλά έμεινα περίπου 10 ημέρες όταν έκλεινε για κάποιο διάστημα ο ελληνικός ιππόδρομος. Τέσσερις φορές έκανα ιππεύσεις τότε, ενώ αυτό το τρίμηνο πλησίασα τις 40, σαφώς μεγαλύτερος αριθμός» θυμάται ο κ. Δημητσάνης.

Είναι γεγονός ότι στη Γαλλία και σε μια αχανή ιπποδρομιακή αγορά οι δυσκολίες ήταν μεγαλύτερες και ο πήχης ανέβηκε. «Πήρα μια νίκη στην Ντοβίλ και μία ή δύο δεύτερες θέσεις». Το ζητούμενο είναι πώς αποφάσισε τη μίνι μετανάστευση και γιατί επέλεξε τη Γαλλία. «Από παλαιότερα μου ταίριαξε η συγκεκριμένη χώρα. Θα μπορούσα να πάω και στην Αγγλία, αλλά εκεί τα έπαθλα είναι μικρότερα. Στη Γαλλία πάντως οι δυσκολίες είναι πολλές και σε κοιτούν περίεργα αν δεν μιλάς τη γλώσσα τους. Μόνο έτσι μπορείς να συνεννοηθείς με προπονητές και ιδιοκτήτες. Ηθελα να πάω και να δω πώς θα προχωρήσει το θέμα. Δεν γνώριζα τι θα γίνει στον ελληνικό ιππόδρομο, σε μια κατάσταση μάλλον θολή και με τις αβεβαιότητες σε καθημερινή βάση».

Δύσκολη πραγματικότητα

Το ημερήσιο πρόγραμμα του κ. Παναγιώτη Δημητσάνη στη Γαλλία πόρρω απέχει από το να χαρακτηριστεί «περίπατος». Λέει: «Υπάρχουν δεκάδες ιππόδρομοι και ο αναβάτης μετακινείται με τρένα, αεροπλάνα, αυτοκίνητα. Κάθε ημέρα ήμουν στους δρόμους. Εμενα σε φιλικό σπίτι στο Σαντιγί, αλλά αν έπρεπε να μεταβώ στο Φοντενεμπλό, έκανα μια διαδρομή περίπου δύο ώρες με αυτοκίνητο. Μια φορά επιστρέψαμε από την Ντοβίλ πέντε αναβάτες μαζί μέσα σε ένα ταξί. Ή πήγα σε ιππόδρομο μέσα σε φορτηγό παρέα με άλογο. Εκανα και διαδρομή έξι ωρών, δεν ήταν τόσο εύκολα, ενώ γύρισα με το τρένο. Κάπως έτσι μετακινούνται και οι βοηθοί και ορισμένες φορές ήταν ανάγκη να πάρουμε και τα πράγματά μας μαζί».

Σε ανάλογες καταστάσεις χρειάζεται ατζέντης. «Δεν είχα μάνατζερ. Απλά μια γνωριμία με τον προπονητή Ρομπέρ Κολέ από το παρελθόν. Αλλά οι τζόκεϊ έχουν μάνατζερ και αυτοί βοηθούν κυρίως τους Γάλλους. Ολόκληρο σύστημα. Στη Γαλλία καβαλούν και ιταλοί αναβάτες, αλλά οι Γάλλοι καλά καλά δεν γνωρίζουν πως υπάρχουμε κι εμείς. Αν έμενα αρκετά περισσότερο, θα έπρεπε να αλλάξω και την άδειά μου, να την κάνω γαλλική, και δεν θα το ήθελα».

Επιστροφή στο «σήμερα» και σε αυτό που συναντά ο κ. Δημητσάνης στο Μαρκόπουλο: «Τα πράγματα δεν πάνε καλά, είναι αλήθεια. Με τον νέο χρόνο πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση και όχι να υπάρχει κρατικός φορέας. Κάτι τέτοιο γίνεται και στο εξωτερικό με τα έπαθλα και έχουν όλοι κίνητρο διακρίσεων –αναβάτες, προπονητές, ιδιοκτήτες».

Τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα η στάνταρντ αμοιβή για κάθε ίππευση αγγίζει τα 60 ευρώ. Το ποσό αυτό μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με το βάρος του ονόματος κάθε τζόκεϊ. Στη Γαλλία οι αναβάτες παίρνουν ένα ποσοστό 6% από το χρηματικό έπαθλο του νικητή, ενώ αμείβονται και όσοι καταλαμβάνουν τη δεύτερη, την τρίτη, την τέταρτη ή και την πέμπτη θέση. Ενώ, ας σημειωθεί, εισπράττουν και χρήματα ανάλογα με το αν πάνε «εκτός έδρας», σε απομακρυσμένους ιπποδρόμους άλλων πόλεων. Αυτό μοιάζει μια έξτρα αμοιβή βασικά για τους καλύτερους και τους περιζήτητους σε αυτή τη βιομηχανία.

«Ηταν μια εμπειρία για μένα. Εκανα και πλουσιότερο το βιογραφικό μου και ποιος ξέρει τι θα συμβεί στο μέλλον…». Του λέμε πως, αν έπαιρνε συνεχείς νίκες, μπορεί και να ήταν ευκολότερη η απόφαση να συνεχίσει στο εξωτερικό και χαμογελά μάλλον με νόημα. Μπορεί να το ξανασκεφτόταν, αν και επιζητεί να βρίσκεται κοντά στην οικογένειά του.

Και βέβαια εξιστορεί και τις διαφορές στον τρόπο συμπεριφοράς αναβάτη και αλόγου πάνω στις κούρσες ή και στις προπονήσεις ακόμη: «Στη Γαλλία πάμε μαλακά στην αρχή και στο τέλος γίνεται το λεγόμενο σπριντ. Στο Μαρκόπουλο η εκκίνηση είναι δυνατή και στο φουλ, μετά πιο αργά και στο τέλος ξανά γρήγορα, ειδικά στην τελική ευθεία. Οσο για τις προπονήσεις, τι να πω; Μεγάλη διαφορά. Εδώ ανάβουν το πρωί τα φώτα του ιπποδρόμου για τις προπονήσεις. Στη Γαλλία θυμήθηκα τον Ρομπέν των Δασών. Οι προπονήσεις γίνονταν σε δάση, σε μεγάλες διαδρομές, ώστε να μην ενοχλεί το ένα άλογο το άλλο».

«Απατεώνες υπάρχουν παντού»

Δεν θα μπορούσε φυσικά σε μια κουβέντα με έλληνα τζόκεϊ να απουσιάζει η ερώτηση «πόσο καθαρός είναι ο χώρος, ο ελληνικός ιππόδρομος».

Ο κ. Παναγιώτης Δημητσάνης δεν είχε κανένα πρόβλημα να απαντήσει άμεσα και ξεκάθαρα: «Πάντα λέω πως οι ελληνικές παροιμίες από κάπου προέρχονται. Καλύτερα, λοιπόν, να σου βγει το μάτι παρά το όνομα. Μετά το ’80 άρχισε η κατρακύλα. Σταδιακά έγινε η μεγάλη ζημιά και φτάνουμε στην απαξίωση. Οπου υπάρχει τζόγος μπορεί να εμφανιστεί και απατεωνιά. Κάποιοι που έχουν στο μυαλό τους το πώς θα βγάλουν χρήματα γρήγορα-γρήγορα. Αλλά και στα αθλήματα, στο ποδόσφαιρο ας πούμε, δεν μπορεί να υπάρξουν στημένα παιχνίδια; Εκεί τα ποσά μπορεί να είναι πολύ υψηλότερα, αφού δεν συγκρίνονται με αυτά του ιπποδρόμου. Στον χώρο μου θεωρούνται σαφώς λιγότερα. Και βέβαια εδώ έχουμε και τον αστάθμητο παράγοντα που μπορεί να είναι ένα παραπάτημα αλόγου. Δεν είναι λοιπόν όλα τόσο εύκολα και δεδομένα, όσο τουλάχιστον φαίνονται. Θα πω ότι παντού μπορεί να εμφανιστούν απατεωνιές και απατεώνες».

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 31 Οκτωβρίου 2013