Κανένα ίχνος του ιού HIV που προκαλεί το AIDS δεν ανιχνεύεται πλέον σε τρίχρονη ασθενή που γεννήθηκε οροθετική, και στην οποία χορηγήθηκε αντιρετροϊκή αγωγή μέχρι την ηλικία των 18 μηνών, σύμφωνα με δημοσίευση αμερικανών ερευνητών. Η νέα εξέλιξη δημιουργεί βάσιμες ελπίδες θεραπείας των οροθετικών νεογνών που υποβάλλονται άμεσα σε αγωγή.

Το κοριτσάκι γεννήθηκε στο Μισισίπι από μητέρα μολυσμένη με τον ιό HIV του AIDS και οι γιατροί ξεκίνησαν να του χορηγούν συνδυασμό αντιρετροϊκών φαρμάκων 30 ώρες μετά τη γέννησή του. Αναλύσεις που διεξήχθησαν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες έδειξαν σταδιακή μείωση του ιικού φορτίου στο αίμα του, έως ότου τα επίπεδα του ιού κατέστησαν μη ανιχνεύσιμα 29 ημέρες μετά τη γέννηση.Ωστόσο η αντιρετροϊκή θεραπεία συνεχίστηκε μέχρι την ηλικία των 18 μηνών του παιδιού. Δέκα μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας καινούργια επανειλημμένα τεστ δεν έδειξαν καμία παρουσία του ιού στον οργανισμό της μικρής.

Πρόκειται για την πρώτη περίπτωση λειτουργικής θεραπείας βρέφους, το οποίο μολύνθηκε από την οροθετική μητέρα του. Σύμφωνα με τους ειδικούς το «κλειδί» της επιτυχίας της θεραπείας είναι το ότι αυτή χορηγήθηκε εντός 30 ωρών από τον τοκετό, δηλαδή πολύ νωρίτερα από το σύνηθες για τα νεογνά που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό του HIV.

Σημειώνεται ότι η περίπτωση της μικρής είχε πρωτοπαρουσιαστεί τον περασμένο Μάρτιο κατά τη διάρκεια συνεδρίου στην Ατλάντα, ωστόσο η δημοσίευση που γίνεται τώρα στην επιθεώρηση προσφέρει περισσότερες λεπτομέρειες και επιβεβαιώνει την καλή πορεία της ασθενούς.

Σύμμαχος η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου «Τζονς Χόπκινς» στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ στο άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «New England Journal of Medicine», η έγκαιρη χορήγηση της αγωγής στο παιδί μπλόκαρε τον σχηματισμό δεξαμενών του ιού στον οργανισμό του.

«Τα εν υπνώσει μολυσμένα κύτταρα επαναδραστηριοποιούν την λοίμωξη στην πλειονότητα των οροθετικών ατόμων μερικές εβδομάδες μετά την διακοπή των αντιρετροϊκών φαρμάκων. Οι παρατηρήσεις μας υποδηλώνουν ότι η ύφεση αυτή δεν είναι τυχαία, αλλά πιθανόν είναι το αποτέλεσμα της πολύ έγκαιρης αντιρετροϊκής αγωγής, η οποία εμπόδισε τον ιό HIV να ‘εγκατασταθεί’ στα ανοσοκύτταρα του παιδιού», εξηγεί η δρ Ντέμπορα Πέρσοντ, ιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο «Τζονς Χόπκινς».

Κλινική μελέτη το 2014

Η εν λόγω περίπτωση «εμφανούς θεραπείας» δίνει το έναυσμα για την έναρξη μιας κλινικής μελέτης το 2014, η οποία έχει στόχο να ελέγξει την αποτελεσματικότητα της πρώιμης έναρξης της αντιρετροϊκής αγωγής σε οροθετικά νεογνά.
Εφόσον η θεραπεία αποδειχθεί αποτελεσματική, αναμένεται να δημιουργήσει νέο θεραπευτικό καθεστώς για τα 260.000 παιδιά που μολύνονται από τη μητέρα τους κάθε χρόνο, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, παρά τη σημαντική πρόοδο που εμποδίζει την μετάδοση του ιού στο 98% των περιπτώσεων, με τη χορήγηση αντιρετροϊκής αγωγής κατά την κύηση.

Ο «ασθενής του Βερολίνου»

Αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός από την περίπτωση της τρίχρονης ασθενούς από το Μισισίπι, η μόνη άλλη περίπτωση που επιστημονικά έχει χαρακτηριστεί ως ίαση ασθενούς από το AIDS είναι εκείνη του αμερικανού Τίμοθι Μπράουν, του λεγόμενου «ασθενή του Βερολίνου». Η θεραπεία του κατέστη εφικτή μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών από δότη που έφερε σπάνια γενετική μετάλλαξη, η οποία εμποδίζει τον ιό να εισχωρήσει στα ανοσοκύτταρα. Η μεταμόσχευση έγινε για τη θεραπεία λευχαιμίας την οποία είχε εκδηλώσει ο ασθενής.

Οι επιστήμονες πάντως σπεύδουν να τονίσουν ότι η συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί στην πλειονότητα των 33 εκατομμυρίων οροθετικών, σήμερα. Πάντως, υπάρχει και η περίπτωση των 4 οροθετικών ασθενών στη Γαλλία, που σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα, έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή εντός 8-10 εβδομάδων από τη λοίμωξη για τρία χρόνια και επτά χρόνια μετά, ελέγχουν απολυτως την ασθένεια, χωρίς περαιτέρω θεραπεία.

Αν και η καταστολή του ιικού φορτίου του ιού HIV, χωρίς θεραπεία είναι σπάνια, υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό 0,5% των ασθενών που το ανοσοποιητικό τους σύστημα εμποδίζει την αναπαραγωγή του ιού και τον καθιστά κλινικά μη ανιχνεύσιμο. Η δρ Πέρσοντ δεν θεωρεί ότι το τρίχρονο κοριτσάκι είναι μια τέτοια περίπτωση, γεγονός που επιβεβαιώνει την εν δυνάμει δραστικότητα της έγκαιρης αντιρετροϊκής αγωγής.

Πάντως, η επιστημονική κοινότητα γενικά παρουσιάζεται επιφυλακτική απέναντι στην είδηση της θεραπείας του ιού HIV προτάσσοντας την ανάγκη μακροπρόθεσμης παρακολούθησης των ασθενών που θεωρούνται σήμερα απαλλαγμένοι της νόσου.