Χίτλερ και Αγκαθα Κρίστι

Philip Kerr
Μοιραία Πράγα
Μετάφραση Δημήτρης Αθηνάκης.
Εκδόσεις Κέδρος, 2013,
σελ. 504, τιμή 16,60 ευρώ

Μετά την περίφημη Τριλογία του Βερολίνου (τα τρία μυθιστορήματα με τους τίτλους Οι βιολέτες του Μάρτη, Ο χλωμός εγκληματίας και Γερμανικό ρέκβιεμ εκδόθηκαν το 1989, το 1990 και το 1991, αντιστοίχως), με ήρωα τον μη ναζιστή αστυνομικό Μπέρνι Γκούντερ, ο οποίος εξιχνιάζει εγκλήματα στην προπολεμική Γερμανία του Χίτλερ, μα και τη μεταπολεμική, όταν ο ναζισμός είχε ηττηθεί κατά κράτος, ο Σκωτσέζος Φίλιπ Κερ επανέρχεται δυναμικά. Αυτή τη φορά ο ήρωάς του δρα στο Βερολίνο και στην Πράγα, την εποχή που ο Χίτλερ έθετε σε εφαρμογή τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του για την κατάκτηση της Ευρώπης.

Βρισκόμαστε στον Ιούνιο του 1942, όταν ο 43ετής Γκούντερ, φορώντας τη στολή της Υπηρεσίας Ασφαλείας των Ες Ες, επιστρέφει στη γενέτειρά του, το Βερολίνο, προερχόμενος από την Πράγα, όπου δολοφονήθηκε από βρετανούς αλεξιπτωτιστές-τρομοκράτες, σύμφωνα με τις γερμανικές εφημερίδες, ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, προστάτης του Ράιχ στη Βοημία και στη Μοραβία. Τότε, θυμάται την τρομερή περιπέτεια που έζησε μερικούς μήνες πριν, μια ιστορία που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1941, όταν τα ναζιστικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν δυσκολίες κατά την προέλασή τους στη Σοβιετική Ενωση.

Ενα βράδυ, σε ώρα συσκότισης, σώζει μια γυναίκα, την Αριάνε, από τα χέρια ενός βιαστή και στη συνέχεια αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός ολλανδού εργάτη από έναν τσέχο κατάσκοπο. Λίγο αργότερα, ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, μια σκοτεινή φυσιογνωμία των ναζί, αδυσώπητος διώκτης των Εβραίων και τον ομοφυλοφίλων, τον καλεί στην Πράγα. Οταν βρίσκεται νεκρός σε ένα δωμάτιο κλειδωμένο από μέσα, ένας λοχαγός των Ες Ες, υπασπιστής του Χάιντριχ, ο Γκούντερ, διατάσσεται να διαλευκάνει τη δολοφονία, η οποία θυμίζει ένα γνωστό μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι.

Η ιστορία που αφηγείται ο Φίλιπ Κερ δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τα δημοφιλή αστυνομικά αναγνώσματα που έχουν τέρψει εκατομμύρια αναγνώστες ανά τον κόσμο. Υπάρχει δράση, σκοτεινοί ήρωες, ανατροπές, πολλοί ύποπτοι, μοιραίες γυναίκες και επιπλέον πρωταγωνιστούν οι υψηλόβαθμοι ναζί που κυριαρχούν στη Γερμανία και στην Τσεχία, σκορπώντας τον φόβο και τον τρόμο. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου πλανώνται η μορφή και το πνεύμα του Χίτλερ –όπως πλανάται και το πνεύμα της Αγκαθα Κρίστι που ενέπνευσε τον δολοφόνο -, καθώς οι ναζί επιδίδονται σε έναν ανηλεή αγώνα αφανισμού των εχθρών τους, μα και εξόντωσης κάθε συμπατριώτη τους που θεωρούν εμπόδιο στις βλέψεις και τις φιλοδοξίες τους.

Πατώντας γερά στην Ιστορία, ο συγγραφέας θέλει να μιλήσει για τον πόλεμο που εξαπέλυσε ο Χίτλερ, προσπαθεί να φωτίσει τις αθέατες πλευρές του ναζιστικού φαινομένου και επιχειρεί να καταγγείλει τους γερμανούς εθνικοσοσιαλιστές και τα εγκλήματά τους και όχι να γράψει ένα μυθιστόρημα μυστηρίου. Χρησιμοποιώντας ιστορικά εγχειρίδια και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν εκείνη την ταραγμένη εποχή στη Γερμανία, κατορθώνει να αναπλάσει τη ζωή στο Βερολίνο που θυμίζει πολύ τη ζωή στην κατοχική Αθήνα, γνωστή σε μας από ανάλογα βιβλία. Ο Φίλιπ Κερ, που έχει γράψει και παιδικά βιβλία, χάρη στα μυθιστορήματα με ήρωα τον Γκούντερ πήρε μια αξιοζήλευτη θέση ανάμεσα στους σημαντικότερους ευρωπαίους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας.