«Απεταξάμην το σεξ» λένε οι νέοι στην Ιαπωνία

Τι γίνεται σε μια χώρα όταν οι νέοι σταματάνε να κάνουν σεξ; Οταν μία στις δύο γυναίκες και ένας στους τέσσερις άνδρες κάτω των 30 λένε ότι «δεν ενδιαφέρονται» ή ακόμη και ότι «περιφρονούν τη σεξουαλική επαφή»; Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ιαπωνία. Και σε τέτοιον βαθμό που τα ΜΜΕ μιλάνε για το «σύνδρομο της σεξουαλικής αποχής» και οι ψυχολόγοι για μια ανησυχητική φυγή μακριά από την ανθρώπινη οικειότητα.

Είναι γεγονός: οι νέοι Ιάπωνες έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για ερωτικές σχέσεις, γάμο και παιδιά. Οι γυναίκες δίνουν προτεραιότητα στην καριέρα, σε μια χώρα με λίγη ισότητα για τα δύο φύλα στη δουλειά. Μόλις κάνουν το πρώτο παιδί είναι σχεδόν βέβαιον ότι θα πρέπει να παραιτηθούν: οι πολλές ώρες στη δουλειά και η άκαμπτη νοοτροπία της εργοδοσίας δεν αφήνουν περιθώρια για οικογένεια και καριέρα.

Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για πολλούς νέους άνδρες, που δεν τους φτάνουν τα χρήματα για να ανοίξουν δικό τους σπίτι. Ζουν συχνά ως τα 35-40 μαζί με τους γονείς τους. Τα ΜΜΕ έχουν μια λέξη και γι’ αυτούς: parasaito shingurus (άγαμοι-παράσιτα).

Για την κυβέρνηση το σύνδρομο της σεξουαλικής αποχής είναι μέρος μιας επικείμενης εθνικής καταστροφής. Η Ιαπωνία έχει ήδη ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στον κόσμο. Ο πληθυσμός των 126 εκατομμυρίων συρρικνώνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία και αναμένεται να έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο το 2060.

Ολα τα ρεκόρ έχει σπάσει και ο αριθμός των νέων ανθρώπων που ζουν μόνοι, όχι μόνο άγαμοι αλλά και άνευ ερωτικού συντρόφου. Ερευνα του 2011 διαπίστωσε ότι το 61% των άγαμων ανδρών και το 49% των γυναικών ηλικίας 18-34 ετών δεν είχαν κανενός είδους ρομαντική σχέση. Αλλη μελέτη αποκάλυψε ότι ένας στους τρεις Ιάπωνες κάτω των 30 ετών δεν έχει βγει ούτε ένα ραντεβού στη ζωή του.

Λιγότερα μωρά γεννήθηκαν στην Ιαπωνία το 2012 σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο έτος στο παρελθόν. Το 2012 κατέχει άλλη μία θλιβερή πρωτιά: ήταν η χρονιά που πουλήθηκαν περισσότερες πάνες για την ακράτεια των ηλικιωμένων παρά για τα μωρά.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η δημογραφική κρίση είναι τόσο σοβαρή που η Ιαπωνία «απειλείται με εξαφάνιση».

Το βέβαιον είναι ότι η χώρα διανύει μια μεγάλη κοινωνική μετάβαση έπειτα από 20 χρόνια οικονομικής στασιμότητας και τα ήθη αλλάζουν. Οι σημερινοί 30ρηδες δεν κάνουν παιδιά από εθνικό καθήκον, όπως συνέβαινε με τις πρώτες μεταπολεμικές γενιές.

«Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μού λένε ότι δεν βλέπουν κανένα νόημα στον έρωτα. Δεν πιστεύουν ότι μπορεί να οδηγήσει πουθενά. Πιστεύουν ότι οι σχέσεις έχουν γίνει πάρα πολύ δύσκολες» λέει η Αϊ Αογιάμα, σύμβουλος σχέσεων στο Τόκιο.

Ο γάμος έχει γίνει ένα ναρκοπέδιο από καθόλου ελκυστικές επιλογές. Οι άνδρες βγάζουν λιγότερα χρήματα και νιώθουν μεγαλύτερη ανασφάλεια στη δουλειά, που δεν είναι πλέον εγγυημένη εφ’ όρου ζωής, όπως ήταν για τους γονείς τους. Οι γυναίκες έχουν γίνει πιο ανεξάρτητες και πιο φιλόδοξες αλλά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν συντηρητικές συμπεριφορές στο σπίτι και στον χώρο εργασίας.

«Ο φίλος μου μού έκανε πρόταση γάμου πριν από τρία χρόνια. Είπα όχι επειδή συνειδητοποίησα ότι με ενδιαφέρει περισσότερο η δουλειά μου. Δεν ήθελα να γίνω νοικοκυρά, χωρίς ανεξάρτητο εισόδημα. Μετά από αυτό δεν ξαναβγήκα με κανέναν» λέει η 32χρονη Ερι Τομίτα, η οποία εργάζεται σε μια γαλλική τράπεζα στο Τόκιο.

Περίπου το 70% των γυναικών στην Ιαπωνία αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους μετά το πρώτο παιδί. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κατατάσσει συστηματικά την Ιαπωνία ως μία από τις χειρότερες χώρες του κόσμου ως προς την ισότητα των φύλων στην εργασία.

Μήπως η Ιαπωνία δείχνει το μέλλον και για άλλους; Πολλές από τις αλλαγές που συμβαίνουν εκεί τις βλέπουμε και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Σε όλη την αστική Ασία, στην Ευρώπη και στην Αμερική οι άνθρωποι παντρεύονται αργότερα ή καθόλου, τα ποσοστά των γεννήσεων μειώνονται και όλο και περισσότεροι νέοι συνεχίζουν να ζουν στο πατρικό τους, ιδίως στις χώρες που έχουν χτυπηθεί χειρότερα από την οικονομική κρίση.