Δύο αλυσίδες διαγνωστικών κέντρων ευνοούνται από την κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων για την εγκατάσταση και λειτουργία αξονικών και μαγνητικών τομογράφων. Οι εκπρόσωποι της μιας έχουν κάνει αίτηση τον τελευταίο χρόνο για την προμήθεια επτά αξονικών και έξι μαγνητικών τομογράφων για την Αττική, αλλά το αίτημά τους απορρίφθηκε. Οι υπεύθυνοι της δεύτερης αλυσίδας έκαναν αίτηση για τρεις μαγνητικούς και ισάριθμους αξονικούς τομογράφους προς το τέλος Σεπτεμβρίου (λίγες ημέρες πριν από την απόφαση για κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων). Το αίτημα δεν έχει ακόμη εξεταστεί από την αρμόδια Επιτροπή Ιοντιζουσών και Μη Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Υγείας κ. Αδωνις Γεωργιάδης προχώρησε στην έκδοση υπουργικής απόφασης για την κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων, με ημερομηνία 4 Οκτωβρίου 2013, ύστερα από πιέσεις που δέχθηκε άνωθεν. Ο ίδιος, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει αυτή την ενέργεια, η οποία προηγήθηκε άλλων σημαντικότερων μέτρων που αφορούν τον έλεγχο του όγκου και της δαπάνης των εξετάσεων, μίλησε αρχικά περί «ανταγωνιστικής, ελεύθερης οικονομίας» και στη συνέχεια για μνημονιακή υποχρέωση.

Γνωμοδοτήσεις


Στην απόφασή του ο κ. Γεωργιάδης λαμβάνει υπόψη τις διατάξεις του νόμου 3919/11 για τις οποίες είχε απευθυνθεί ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) από την τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένα είχε ερωτηθεί αν το κριτήριο της πληθυσμιακής κάλυψης έχει καταργηθεί με τον νόμο 3919/11 «με τον οποίο καταργήθηκαν αδικαιολόγητοι περιορισμοί στην πρόσβαση και την άσκηση επαγγελμάτων». Το ΝΣΚ συνεδρίασε τον Μάιο του 2012 και απεφάνθη ότι «το κριτήριο της πληθυσμιακής κάλυψης δεν έχει καταργηθεί από τις διατάξεις του άρθρου 2 του νόμου 3919/2011» (αριθμός γνωμοδότησης 273/2012).
Σχετικώς είχε ερωτηθεί την ίδια χρονική περίοδο και ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) κ. Χρήστος Χουσιάδας. Απαντώντας σε ερώτημα του τότε γενικού γραμματέα Δημόσιας Υγείας κ. Αντώνη Δημόπουλου αναφορικά με την αναθεώρηση των όρων χορήγησης άδειας σκοπιμότητας για την εγκατάσταση ιατρικών συστημάτων ιοντιζουσών ακτινοβολιών είχε πει: «Εφόσον ισχύει η συγκεκριμένη φιλοσοφία, προτείνουμε να παραμείνει ως έχει». Στο έγγραφο αναφερόταν ότι η άδεια σκοπιμότητας έχει θεσπιστεί σε εφαρμογή ευρωπαϊκής οδηγίας και του Εθνικού Κανονισμού Ακτινοπροστασίας, βάσει των οποίων οι χώρες έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν μέτρα για τον περιορισμό της άσκοπης διασποράς συστημάτων ιοντιζουσών ακτινοβολιών.
Σε άλλο σημείο επεσήμαινε πως, παρ’ ότι η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που έχει θεσπίσει κριτήρια ως μέτρο περιορισμού, εν τούτοις κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό αξονικών τομογράφων ανά κάτοικο στην Ευρώπη και έναν από τους υψηλότερους παγκοσμίως.

«Το γεγονός αυτό» σημειώνει «καταδεικνύει την ύπαρξη προβλημάτων στη φιλοσοφία και στον τρόπο εφαρμογής των μέτρων για τον περιορισμό της άσκοπης διασποράς συστημάτων ιοντιζουσών ακτινοβολιών. […] Θεωρούμε αναγκαία τη θέσπιση και εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων για τη διεξαγωγή εξετάσεων με χρήση ιοντιζουσών ακτινοβολιών, καθώς επίσης και τον έλεγχο για την τήρηση των βέλτιστων πρακτικών από άποψη δοσομετρίας / ποιότητας εικόνας των εκτελουμένων εξετάσεων, όπως άλλες χώρες εφαρμόζουν (meaningful use)».
Οπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΕΑΕ, στην Ελλάδα κριτήρια διεξαγωγής εξετάσεων έχουν θεσπιστεί μέσω των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων στην ακτινολογία και στην ογκολογία που έχει εκδώσει η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία.
Τα διαγνωστικά πρωτόκολλα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν φραγμό στην προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας, έχουν εγκριθεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) πριν από περίπου δύο χρόνια και έχουν παραδοθεί σε όλους όσοι κράτησαν το «τιμόνι» του υπουργείου Υγείας.
Μάλιστα ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΑΔ κ. Κυριάκος Σουλιώτης τα εφάρμοσε στον Οργανισμό (πριν από τη σύσταση του ΕΟΠΥΥ) και ήλεγχε μέσω αυτών τις παραπομπές ασφαλισμένων για διαγνωστικές εξετάσεις.
Ωστόσο, αυτά δεν ενσωματώθηκαν ποτέ στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση διότι δεν συνδέθηκαν ψηφιακά με την ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί πριν από το τέλος του χρόνου. Επίσης δεν είναι ακόμη δυνατός ο αυτόματος ηλεκτρονικός έλεγχος των διαγνωστικών πράξεων καθώς οι ελεγκτικές εταιρείες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον βρίσκονται στη φάση της αξιολόγησης.

«Αν λειτουργούσε το σύστημα ελέγχου, δεν θα υπήρχε φόβος από την αυξημένη προσφορά που θα προκαλέσει η κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων. Από τη στιγμή όμως που δεν έχουμε επαρκές σύστημα ελέγχου, είναι επίφοβο. Κάθε νέα δομή που ανοίγει προκαλεί αύξηση της δαπάνης» δηλώνει παράγοντας του χώρου της Υγείας.
Αντιδράσεις


Η κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων έχει προκαλέσει την αντίδραση ακόμη και των εκπροσώπων του Πανελληνίου Συνδέσμου Ιατρικών Διαγνωστικών Κέντρων. Η άποψή τους είναι να καταργηθούν οι άδειες σκοπιμότητας και ο έλεγχος των δαπανών να γίνεται μέσα από κλειστούς προϋπολογισμούς ανά υγειονομική περιφέρεια και παροχή υπηρεσίας. Οπως σημειώνουν, «από τη στιγμή όμως που το υπουργείο Υγείας εμμένει στην έκδοση της άδειας σκοπιμότητας, δεν μπορεί να καταργεί το μοναδικό αντικειμενικό προαπαιτούμενο που είναι τα «πληθυσμιακά κριτήρια» και να θεσμοθετεί μόνο υποκειμενικά».
Για το θέμα κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Μάριος Σαλμάς. «Η εφαρμογή της ανωτέρω απόφασης είναι βέβαιον ότι θα οδηγήσει στην ύπαρξη περισσότερων αξονικών και μαγνητικών τομογράφων στην Ελλάδα, τη στιγμή που η χώρα μας εμφανίζεται στις υψηλότερες θέσεις σε αριθμό αξονικών και μαγνητικών τομογράφων ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Περαιτέρω, η δαπάνη για διαγνωστικές εξετάσεις όσον αφορά αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες για τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας, τον ΕΟΠΥΥ, είναι ιδιαίτερα αυξημένη λόγω του μεγάλου αριθμού των εξετάσεων που συντελούνται, ένεκα κατά ένα μεγάλο ποσοστό της ύπαρξης μεγάλου αναλογικά αριθμού αξονικών και μαγνητικών τομογράφων» αναφέρει ο κ. Σαλμάς.
Στην ερώτησή του ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας αφήνει να εννοηθεί ότι με την κατάργηση των κριτηρίων πληθυσμιακής κάλυψης εκπληρώνονται οι χρόνιες επιθυμίες μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, «που διακαώς ζητούσαν τη λήψη σχετικής απόφασης προς ίδιον όφελος από προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες ανεπιτυχώς».
Οι ισχυρισμοί του υπουργού Υγείας
Η μνημονιακή υποχρέωση
«Η άρση των πληθυσμιακών κριτηρίων –και αυτό ίσως διέλαθε της προσοχής ορισμένων –ήταν μνημονιακή μας υποχρέωση με καταληκτική ημερομηνία την 30ή Σεπτεμβρίου 2013. Αρα αυτό το οποίο έκανα εγώ δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εφαρμογή της συμφωνίας προκατόχων μου» δήλωσε ο υπουργός Υγείας κ. Αδωνις Γεωργιάδης (στη φωτογραφία) στις αρχές της εβδομάδας απαντώντας σε ερώτηση του «Βήματος».
Παρά ταύτα, στο μνημόνιο δεν γίνεται ειδική αναφορά στην κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων για την έκδοση άδειας σκοπιμότητας προκειμένου να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει μηχάνημα ιοντιζουσών (αξονικοί τομογράφοι) ή μη ιοντιζουσών (μαγνητικοί τομογράφοι) ακτινοβολιών.
Σύμφωνα με συμβούλους του υπουργού Υγείας, η απόφαση που έλαβε ο κ. Γεωργιάδης στις 4 Οκτωβρίου 2013 βασίζεται στον νόμο 3919/2011 (υπάρχει ήδη η γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), στον νόμο 4038/2012, ο οποίος μιλάει για διατάξεις του παραπάνω νόμου (3919/2011), και στην παράγραφο 34 του μνημονίου. Η τελευταία αναφέρεται στο θέμα της απελευθέρωσης των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ