Ο Λευκός Οίκος προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να αναμένεται πρόοδος «εν μία νυκτί» στις διεθνείς συνομιλίες με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αναφέροντας πως οι διαπραγματεύσεις είναι πολύπλοκες και ιδιαίτερα τεχνικές -και υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα πως οι οικονομικές κυρώσεις θα παραμείνουν σε ισχύ.
Η πρώτη συνάντηση στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη μεταξύ των «Έξι» (των πέντε μόνιμων κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γερμανίας) και της Τεχεράνης ολοκληρώθηκε σε καλό κλίμα και οι συνομιλίες συνεχίζονται την Τετάρτη, ενώ υπήρξε και κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ των αντιπροσωπειών ΗΠΑ-Ιράν.
«Θέλουμε να καταστήσουμε κάτι ιδιαίτερα σαφές. Παρά τα αισιόδοξα σημάδια που έχουμε δει, ουδείς αναμένει εν μία νυκτί να επιτευχθεί κάποια εντυπωσιακή πρόοδος» δήλωσε κατά την ενημέρωση των συντακτών ο εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας Τζέι Κάρνεϊ.
«Μολονότι χαιρόμαστε για την πρόσφατη αλλαγή του τόνου εκ μέρους της ιρανικής κυβέρνησης στο θέμα αυτό, θα αναμείνουμε ιδιαίτερες κινήσεις που θα αναφέρονται στα βασικά ζητήματα», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ιρανικής διαπραγματευτικής ομάδας Αμπάς Αραγτσί δήλωσε πως η πρόταση που κατέθεσε η χώρα του στις διαπραγματεύσεις με τις μεγάλες δυνάμεις στη Γενεύη δεν περιλαμβάνει την εφαρμογή του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη Μη Διασποράς των Πυρηνικών (ΤΝΡ), το οποίο προβλέπει τη διενέργεια αιφνιδιαστικών ελέγχων στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις.
Ερωτηθείς από τους Ιρανούς δημοσιογράφους εάν η εφαρμογή του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου περιέχεται στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που προβλέπει η ιρανική πρόταση, ο διαπραγματευτής απάντησε: «οι λεπτομέρειες του σχεδίου είναι μυστικές και θα παραμείνουν τέτοιες έως την ολοκλήρωση της συμφωνίας, όμως αυτό που αναφέρατε δεν συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης την πρόνοια ότι το Ιράν θα διατηρεί το δικαίωμα να διαθέτει πυρηνικές εγκαταστάσεις, κατά βάση ερευνητικούς αντιδραστήρες, επεσήμανε ο Αραγτσί.
Ο ίδιος προσδιόρισε επίσης πως το Ιράν έχει προτείνει δύο στάδια για την διευθέτηση της διαφοράς με τη Δύση για τα πυρηνικά του, διατηρώντας πάντως τη μυστικότητα γύρω από τις λεπτομέρειες που θα πρέπει να παραμείνουν εμπιστευτικές επί του παρόντος.
Η πρώτη φάση, που θα διαρκέσει έξι μήνες, θα αποτελέσει περίοδο «για την αποκατάσταση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης» και για την αποφυγή «μίας επιδείνωσης της κατάστασης μέσω νέων μέτρων» από τις δύο πλευρές. Τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει επίσης «να σεβασθούν τις άμεσες ανησυχίες» του άλλου μέρους, ενώ και οι διαφορές θα πρέπει να επιλύονται μέσω του διαλόγου.
Η δεύτερη φάση «συνίσταται στη χρήση ενός «φετβά» από τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη» Αλί Χαμενεΐ, που θα απαγορεύει την κατασκευή πυρηνικών όπλων ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, καθώς και της εφαρμογής των «μέτρων επαλήθευσης της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας» προκειμένου να αποκτήσει «διαφάνεια» το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και να αποδειχθεί η καλή πίστη της Τεχεράνης.
Επιπροσθέτως το Ιράν θα έχει το δικαίωμα να συνεχίσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου στο έδαφός του και να χρησιμοποιεί τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, ιδίως τους ερευνητικούς του αντιδραστήρες.
Με αυτόν τον τρόπο, η Τεχεράνη θα συμμετείχε στην ειρηνική και διαφανή συνεργασία μέσω των ελέγχων της Υπηρεσίας. Ως τελική πράξη του σχεδίου προβλέπεται η άρση των κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Τα βήματα θα πρέπει να είναι παράλληλα», τόνισε ο Αραγτσί, προσθέτοντας πως θα απαιτηθεί «μακρά σειρά διαπραγματεύσεων» έως ότου επιτευχθεί μία συμφωνία.
