Η εισβολή του κακού πνεύματος

Οι πάντες συμφωνούν ότι η χώρα περνάει μια περίοδο παρακμής, οικονομικής, πολιτικής και ηθικής. Η κατάστασή μας δεν χρειάζεται ειδικούς ελέγχους διάγνωσης διότι είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές. Από τον φοροφυγά ψιλικατζή, τον τερματοφύλακα που εισπράττει επίδομα τυφλού, τον δημόσιο υπάλληλο που διορίστηκε με πλαστά χαρτιά ως τον γιατρό που γράφει ψεύτικες συνταγές για να εισπράξει το ποσοστό του από τις φαρμακευτικές εταιρείες, τον δωροφάγο δικαστή, τους κηφήνες συνδικαλιστές που εξευτέλισαν την εργατική τάξη και τους μιζαδόρους δημάρχους και πολιτικούς, τα άφθονα περιστατικά διαφθοράς κραυγάζουν για την καθολική κατάπτωση της ελληνικής κοινωνίας.

Φυσικά όλα αυτά είναι εκδηλώσεις μιας βαθύτατης αλλαγής που έχει επέλθει στην κοινωνία μας τις τελευταίες δεκαετίες, είναι συμπτώματα μιας σοβαρής και ύπουλης ασθένειας. Εμείς, οι απλοί πολίτες, αναρωτιόμαστε: Ποιο κακό πνεύμα έχει εισβάλει στη χώρα μας; Τι έχει ανατρέψει άρδην την κλίμακα των αξιών του καλού Ελληνα και έχει μετατρέψει την αγάπη του για την Ελλάδα σε φτηνή πατριδοκαπηλία, την ηθική της εργασίας σε απόλαυση της τεμπελιάς, το περίφημο ελληνικό φιλότιμο σε αδιαφορία για τους πάντες και τη σεμνότητα σε θράσος;

Αν αναζητήσουμε κοινούς παράγοντες σε όλες τις περιπτώσεις ανομίας και διαφθοράς στη δημόσια ζωή, δύο παράγοντες θα κυριαρχήσουν, ο ένας με την παρουσία του και ο άλλος με την απουσία του. Ο παράγοντας που φαίνεται να υπάρχει πίσω από όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι το χρήμα, δηλαδή η προσπάθεια απόκτησής του. Φαίνεται απ’ αυτό ότι η σημαντικότερη αλλαγή που έχει επέλθει στην κοινωνία μας είναι ο προβιβασμός του χρήματος στην κορυφή της πυραμίδας των αξιών μας, πάνω από το καθήκον, την τιμή, την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη. Το χρήμα έγινε το «πνεύμα της εποχής», το «όνομα του παιχνιδιού», όπως λένε με κυνισμό οι Αγγλοσάξονες.

Φυσικά δεν υπάρχει τίποτα μεμπ-τό στην επιδίωξη πλούτου και στην απόκτηση των μέσων για μια καλή και άνετη ζωή. Η άνοδος του χρήματος όμως στην πρώτη βαθμίδα της κλίμακας των αξιών μάς φέρνει πολύ κοντά στην πλεονεξία και στην απάτη, δοθείσης ευκαιρίας.

Ο δεύτερος παράγοντας, αυτός που παίζει σημαντικό ρόλο με την απουσία του, είναι ο νόμος. Οχι ο νόμος που προστατεύει τους παράνομους (υπάρχουν και τέτοιοι νόμοι) αλλά ο νόμος που δεν τηρείται, με αποτέλεσμα να ενθαρρύνονται οι απατεώνες και έτσι να μετατρέπεται η χώρα σε παράδεισο των παρανόμων.

Η συνύπαρξη αυτών των δύο παραγόντων έχει κάνει τη χώρα μας να κλυδωνίζεται σαν ακυβέρνητο καράβι σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Θα γλιτώσει; Μάλλον, αλλά άγνωστο το πώς και πότε. Προϋπόθεση της σωτηρίας μας είναι αυτό που δεν κάνουμε ποτέ: αυτοκριτική. Οταν πάψουμε να δημιουργούμε άλλους ενόχους για τις δικές μας πράξεις και για τα χάλια μας, όταν αντιληφθούμε ότι ο εχθρός μας είναι εντός, τότε ίσως να συνέλθουμε και να δράσουμε, ως άτομα και ως λαός, με φρόνηση και ορθολογισμό.