Υπέρ της ρευστότητας και κατά της ανεργίας

Αναμενόμενη πλην ανακουφιστική για τις αγορές ήταν η διαδοχή του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) Μπεν Μπερνάνκι από τη σημερινή αντιπρόεδρο της Τράπεζας Τζάνετ Γέλεν. Αναμενόμενη έπειτα από την απόσυρση της υποψηφιότητας του πρώην υπουργού Οικονομικών (επί Μπιλ Κλίντον) Λόρενς Σάμερς. Και ανακουφιστική επειδή η ηλικίας 66 ετών τραπεζίτισσα, η οποία την 1η Φεβρουαρίου 2014 θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην εκατοντάχρονη ιστορία της Fed, ελπίζεται ότι θα συνεχίσει την πολιτική τόνωσης της ρευστότητας –άρα και της ανάπτυξης –της αμερικανικής οικονομίας που έχει εγκαινιάσει ο απερχόμενος πρόεδρος Μπερνάνκι.

Οι ελπίδες των αγορών ότι η Γέλεν δεν θα κλείσει (τουλάχιστον δεν θα κλείσει απότομα…) τη στρόφιγγα παροχής ρευστότητας στην οικονομία (δεν θα αναθεωρήσει δηλαδή το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων αξίας 85 δισ. δολαρίων μηνιαίως του Μπερνάνκι) εδράζονται στην προσωπική ιστορία της. Διότι η διορισθείσα την περασμένη Τετάρτη από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα νέα πρόεδρος της Fed είναι μια δεδηλωμένη κεϊνσιανή οικονομολόγος, θαυμάστρια της οικονομικής σκέψης του νομπελίστα Τζέιμς Τόμπιν –πρόκειται για τον εμπνευστή του φόρου επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών προκειμένου να αποφεύγονται οι κερδοσκοπικές αγοραπωλησίες που φουσκώνουν απότομα και επικίνδυνα τις τιμές των μετοχών.

Η ελπίδα ότι η Γέλεν θα αποδειχθεί «περιστερά» και όχι «γεράκι» της νομισματικής πολιτικής εδράζεται και στην ιδιαίτερη ευαισθησία την οποία διατηρεί η αμερικανίδα τραπεζίτισσα από τα φοιτητικά της χρόνια στο πλευρό του Τόμπιν για τα θέματα που άπτονται της αγοράς εργασίας. Είναι βεβαιωμένη πρόσφατα η προσήλωση της Γέλεν στις πολιτικές τόνωσης της απασχόλησης. Διότι εκείνη έπεισε τον Μπερνάνκι και τους συναδέλφους της στη Fed να αποφασίσουν πως δεν θα διακόψουν τις πολιτικές στήριξης της ανάπτυξης αν δεν υποχωρήσει το ποσοστό των ανέργων τουλάχιστον στο 6,5% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ (τον Αύγουστο η ανεργία υποχώρησε σε 7,3% από 7,8% που ήταν τον Ιανουάριο, ενώ ο πληθωρισμός συγκρατείται στο 1,5% και ο αναπτυξιακός ρυθμός παραμένει επισφαλής).

Η Τζάνετ Λουίζ Γέλεν γεννήθηκε το 1946 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Σπούδασε Οικονομικά στα πανεπιστήμια Brown και Yale. Το 1971 προσελήφθη για να διδάξει στο Harvard. Σύντομα όμως εγκατέλειψε το διάσημο πανεπιστήμιο για να προσληφθεί στη Fed. Σκαρφάλωσε τάχιστα στην κλίμακα της ιεραρχίας στην κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ και, παρά τις εικονοκλαστικές απόψεις της, έγινε στενή συνεργάτιδα του «γκουρού» του χρηματιστηριακού καπιταλισμού, τότε προέδρου της Fed Αλαν Γκρίνσπαν –ο Γκρίνσπαν ως γνωστόν συνέδεσε το όνομά του με το σκάσιμο της φούσκας της Wall Street και των ακινήτων, που προκάλεσε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Στη Fed η Γέλεν γνώρισε και τον σύζυγό της Τζορτζ Ακερλοφ, ο οποίος το 2001 μοιράστηκε το Νομπέλ Οικονομίας με τον Τζόζεφ Στίγκλιτς. Με τον Ακερλοφ η Γέλεν απέκτησε έναν γιο, ο οποίος σήμερα διδάσκει Οικονομία στο Πανεπιστήμιο Warwick της Βρετανίας.