Ο «χάρτης» των ανεξέλεγκτων πολιτοφυλακών της Λιβύης

Η αυτοαποκαλούμενη «ταξιαρχία πρώην ανταρτών» «Επιχειρησιακό Κέντρο των Επαναστατών της Λιβύης» που θεωρητικά λειτουργεί υπό τις εντολές των λιβυκών Αρχών, διοργάνωσε την μυστηριώδη ολιγόωρη απαγωγή του προσωρινού πρωθυπουργού Αλί Ζεϊντάν. Η πολιτοφυλακή αυτή δεν είναι η μόνη που δρα στη Λιβύη. Πάνω από 1.700 διαφορετικές ένοπλες ομάδες ( μιλίτσιες ) δραστηριοποιούνται στη χώρα μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι το 2011. Από αυτές, οι ακόλουθες οκτώ είναι οι κυριότερες.

Η λεγόμενη Ταξιαρχία των Μαρτύρων της 17^ης Φεβρουαρίου θεωρείται ως η μεγαλύτερη και καλύτερα εξοπλισμένη πολιτοφυλακή της χώρας που χρηματοδοτείται απ’ το υπουργείο Άμυνας της Λιβύης. Αποτελείται από τουλάχιστον 12 «μεραρχίες», ενώ έχει στη κατοχή της μια μεγάλη συλλογή ελαφρών και βαρύτερων όπλων, καθώς κι εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις. Τα μέλη της υπολογίζονται μεταξύ 1.500-3.500 ατόμων και πολλοί θεωρούν πως κάποια εξ’ αυτών έχουν πάει στη Συρία, όπου πολεμούν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ.

Μία ομάδα πρώην τζιχαντιστών που ξεσηκώθηκαν από τουςπρώτους εναντίον του Καντάφι τον Φεβρουάριο του 2011 συγκροτεί την Ταξιαρχία των Μαρτύρων του Αμπού Σαλίμ. Η ταξιαρχία επιβλέπει έργα όπως ασφαλτοστρώσεις δρόμων, προστατεύει τον πληθυσμό από τους κλέφτες και τους βάνδαλους και γενικά επιβάλλει τη τάξη στη πόλη Ντάρνα, ανατολικά της Βεγγάζης. Η μιλίτσια πήρε το όνομα της από την ομώνυμη φυλακή, όπου πέθαναν πολλοί ισλαμιστές κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Καντάφι.

Η μιλίτσια Μεραρχία του Μάρτυρα Ραφάλα αλ Σαχάτι πήρε το όνομα της από έναν από τους πρώτους Λίβυους πεσόντες από το καθεστώς Καντάφι τον Μάρτιο του 2011 στη Βεγγάζη. Αρχικά ξεκίνησε ως μεραρχία της Ταξιαρχίας των Μαρτύρων της 17^ης Φεβρουαρίου, αλλά στη συνέχεια επεκτάθηκε κι έγινε αυτόνομη ένοπλη ομάδα. Διαθέτει 1.000 μέλη και έχει αποκηρύξει την δολοφονία του αμερικανού πρεσβευτή Κρίστοφερ Στίβενς τον Σεπτεμβριο του 2012 στη Βεγγάζη.

Η Ταξιαρχία «Ασπίδα της Λιβύης» έχει επικεφαλής τον Ουισάμ μπιν Αχμίντ και αποτελείται από πρώην αντάρτες που πολέμησαν το καθεστώς του Καντάφι το 2011 και τελεί υπό τον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας. Οι αρχές της Λιβύης χρησιμοποιούν τακτικά την ταξιαρχία αυτή, που διαθέτει ξεκάθαρη στρατιωτική δομή, για να εξασφαλίσουν τα σύνορα ή για να παρέμβουν στις φυλετικές συγκρούσεις. Η ταξιαρχία, που διαθέτει μικρότερες μιλίτσιες από τη Μισράτα, την Κουμς κι άλλες μικρές πόλεις της κεντρικής Λιβύης, χωρίζεται σε τρεις επιμέρους ταξιαρχίες στην ανατολική, κεντρική και δυτική Λιβύη. Τυγχάνει εκτίμησης από τον πληθυσμό, κυρίως λόγω της φιλανθρωπικής της δράσης.

Β. Δυτικά της χώρας, οι μιλίτσιες κέρδισαν δύναμη κι επιρροή μετα τις συγκρούσεις του 2011, όταν πρώην στρατιωτικοί και μέλη του Ναυτικού σχημάτισαν ένοπλες ομάδες κρούσης με τη συμμετοχή εθελοντών Λίβυων πολιτών. Δυο πολιτοφυλακές από τη Τρίπολη διαλύθηκαν το 2012 και επανεμφανίστηκαν ως πολιτικά κόμματα.

Έγινε γνωστό από την κράτηση του Σαΐφ αλ Ισλάμ, γιου του Καντάφι, τον Νοέμβριο του 2011. Ένας εκ των ηγετών του, ο Οσάμα αλ Τζουαλί, είναι σήμερα ο υπουργός Άμυνας της χώρας. Το συμβούλιο ιδρύθηκε τον Μάιο του 2011 προκειμένου να οργανώνει τη δράση 23 διαφορετικών πολιτοφυλακών στη πόλη Ζιντάν και τα βουνά της Ναφούσα. Διαθέτει πέντε ταξιαρχίες, η καλύτερη εκ των οποίων είναι αυτή του Μάρτυρα Μοχαμεντ αλ Μαντανί, που έχει 4.000 μέλη. Αυτή τη στιγμή του συμβουλίου ηγείται ο Μουκτάρ Καλίφα Σαχούμπ, πρώην αξιωματικός του Λιβυκού Ναυτικού.

Τμήμα του Στρατιωτικού Συμβουλίου στην Μισράτα αποτελεί η ένοπλη πολιτοφυλακή Ταξιαρχία Σαντούν αλ Σουαίλι. Συμμετείχε στην απελευθέρωση της Τρίπολης καθώς και στην κατάληψη της Σύρτης, γενέτειρας του Καντάφι. Μέρος της ταξιαρχίας παρέμεινε στη Τρίπολη, όπου κατέλαβαν και προστάτευσαν κυβερνητικά κτίρια. Επικεφαλής της είναι ο Φαράζ αλ Σουαίλι και πρόσφατα εντάχθηκε στις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας, παρά το γεγονός πως λειτουργεί σχετικά ανεξάρτητα από την Λιβυκή κυβέρνηση. Η μιλίτσια κατηγορήθηκε τον περασμένο Ιούνιο για την σύντομη απαγωγή του δημοσιογράφου Σουλεϊμάν Ντουγκάχ, ο οποίος είχε επικρίνει τις πολιτοφυλακές της Μισρατα.

Τον Σεπτέμβριο του 2011 η Ταξιαρχία Αλ Σαουαίκ πήρε μέρος στην επίθεση στην Τρίπολη και κατόπιν είχε καθήκον να προστατεύει ανώτατα στελέχη της μεταβατικής κυβέρνησης της χώρας. Έκτοτε, άλλαξε το όνομα της σε «Ταξιαρχία Αλ Σαουαίκ για Προστασία» κι από τον Οκτώβριο του 2012 τελεί υπό τον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας. Παραμένει άγνωστο πόσα μέλη την απαρτίζουν, αλλά γνωρίζουμε πως είναι πολύ καλά εξοπλισμένα. Επικεφαλής της είναι ο Ιμάντ Μουσταφά αλ Τραμπουλσί.

Ενοπλοι Λίβυοι από τα δυτικά της χώρας εκπαιδεύτηκαν στην περιοχή Ζιντάν στη διάρκεια των συγκρούσεων του 2011 και σχημάτισαν την Ταξιαρχία Αλ Κακά. Αρχηγός είναι ο Ουθμάν Μουλεϊκιθάχ ο οποίος αποστάτησε από τις δυνάμεις του Καντάφι μετά την επανάσταση της 17^ης Φεβρουαρίου 2011. Καθήκον της εν λόγω μιλίτσιας είναι η επιβολή του νόμου και της τάξης καθώς και η προστασία σε ανώτατα στελέχη της μεταβατικής κυβέρνησης της χώρας. Τελεί υπό τον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας.