Κάθε μεσημέρι η ίδια ρουτίνα στο σπίτι που με φιλοξενούσαν (ένα μικρό διαμέρισμα στον πρώτο όροφο μιας πενταώροφης πολυκατοικίας), στο Παρίσι: Στη μία ακριβώς, ένας κυριούλης έβγαζε τους κάδους απορριμμάτων μέσα στους οποίους έριχναν οι ένοικοι τα σκουπίδια τους από τον ακάλυπτο, όπου φυλάσσονταν μπροστά στην εξώπορτα, περίμενε να περάσει το απορριμματοφόρο και να τους αδειάσει (ακριβώς στις 13.05 ήταν εκεί), τους έβαζε πάλι μέσα και έφευγε.
Στις γειτονιές του Εδιμβούργου είχα δει άλλο κόλπο: Οι ένοικοι έβαζαν τα σκουπίδια τους σε κάτι ειδικές μπλε σακούλες πολλαπλών χρήσεων που τις έκλειναν ερμητικά, οι υπάλληλοι του απορριμματοφόρου τις άδειαζαν και τις κρεμούσαν κενές στα κάγκελα των σπιτιών, ώστε οι ιδιοκτήτες τους να τις πάρουν για να τις ξαναχρησιμοποιήσουν την επομένη… Και οι δύο μέθοδοι είχαν το ίδιο αποτέλεσμα. Οι δημόσιοι χώροι μπροστά στα σπίτια ήταν πάντοτε καθαροί και περιποιημένοι, σε αντίθεση με τους αντίστοιχους χώρους στις δικές μας πόλεις, οι οποίοι παρουσιάζουν εικόνα απελπιστική: κάδοι λερωμένοι, σπασμένοι, μονίμως ανοιχτοί, ώστε τα μπαλκόνια των πρώτων ορόφων να απολαμβάνουν τη μυρωδιά από τα αποφάγια και τα χαρτιά τουαλέτας.
Διαβάζω ότι πολλές μεγαλουπόλεις έχουν πρόβλημα με την αποκομιδή των σκουπιδιών. Εχω δει με τα μάτια μου την κατάσταση που επικρατεί στους κεντρικούς δρόμους του Λονδίνου κάτι ημέρες που οι καθαριστές αργούν να περάσουν, όμως τη θλιβερή εικόνα την οποία παρουσιάζουν καθημερινά πολλές γειτονιές της Αθήνας δεν την έχω δει σε άλλη ευρωπαϊκή πόλη. Που και να την έβλεπα, αυτό δεν θα με έκανε να αντιμετωπίσω με μεγαλύτερη επιείκεια τα χάλια μας: το ζήτημα δεν είναι ποιος πνίγεται πιο βαθιά στα σκουπίδια για να χαρούν οι υπόλοιποι, αλλά πώς θα αντιμετωπιστεί η κατάσταση.
Ολα είναι θέμα στοιχειώδους αγωγής του πολίτη. Επιτέλους, ας το εμπεδώσουμε: δεν πετάμε κάτω χαρτιά, δεν σπάμε τους κάδους, τους κλείνουμε πάντα, δεν αφήνουμε τα σκουπίδια στο πλάι, δεν τα τοποθετούμε σε σακούλες που είναι σκισμένες, δεν τα πετάμε στο οδόστρωμα από τα μπαλκόνια μας, δεν τα βγάζουμε όταν τα συνεργεία κάνουν απεργία. Από τη δική τους πλευρά, οι αρμόδιοι ας τελειώνουν με το θέμα των παράνομων χωματερών και ας εφαρμόσουν σύγχρονες μεθόδους για να μαζεύουν και να διαχειρίζονται τα απορρίμματα. Μεθόδους φιλικές προς τον πολίτη, την πόλη, το περιβάλλον.
Γιατί μια κοινωνία που διεκδικεί τον χαρακτηρισμό «πολιτισμένη» δεν μπορεί να παρουσιάζει στους δρόμους της την εικόνα που παρουσιάζουμε εμείς. Ούτε να προσπερνά τον φασισμό των ανεκδιήγητων που επιμένουν να συμπεριφέρονται σαν ζώα. Οπως εκείνου που πάνω στο πεζοδρόμιο, έξω από το σπίτι μου, άφησε την περασμένη Κυριακή ένα μεγάλου μεγέθους χάρτινο ποτήρι του καφέ. Ο οποίος μου έδωσε, μεταξύ άλλων, την αφορμή για το σημερινό άρθρο. Ο φραπουτσίνο μόκα τού έλειπε!
Την ίδια ημέρα, περπατώντας στο Μοναστηράκι και στην Πλάκα, μετρούσα ξεχειλισμένους κάδους απορριμμάτων, παρατημένα χαρτιά από τυρόπιτα και κεσεδάκια από παγωτό στα παγκάκια και στα πεζούλια της πλατείας, μπροστά στον σταθμό του τρένου. Τόσο βρώμικο ιστορικό κέντρο δεν έχω ξαναδεί! Και αναφέρομαι μόνο στα σκουπίδια, όχι και στις αφίσες και στα γκραφίτι που μετατρέπουν τους τοίχους σε ένα κολάζ απίστευτης κακογουστιάς. Αυτό το κολάζ που είδα να κυριαρχεί στην οδό Διοσκούρων, δίπλα στην Αρχαία Αγορά… Ακολούθως, ανέβηκα στον Αρειο Πάγο, τον ιστορικό λόφο κάτω από την Ακρόπολη που προσελκύει χιλιάδες τουρίστες: ήταν κατάσπαρτος από γόπες τσιγάρων. Δίπλα τους πόζαραν διάφορες Τζέιν, Γκούντρουν και Χούι Χε οι οποίες είχαν έρθει από όλα τα μέρη του κόσμου για να φωτογραφηθούν στο… ακριβές σημείο που γέννησε τον πολιτισμό. Και το άνευ όρων ξεχαρμάνιασμα.
Σκέφτηκα πάλι την υποβαθμισμένη γειτονιά μου και αναρωτήθηκα: όταν δεν φροντίζουμε να είναι καθαρά τα κορυφαία αξιοθέατά μας, γιατί να ενδιαφερθούμε για περιοχές μακριά από τα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος; Ας τις αφήσουμε να πνιγούν στη βρώμα, να πνιγούμε και εμείς μαζί τους και να μας φωτογραφίζει η Γκούντρουν του (πολύ κοντινού) μέλλοντός μας, όπως φωτογραφίζουν οι ακτιβιστές κάτι κορμοράνους που έχουν πέσει σε πετρελαιοκηλίδα και πεθαίνουν αργά και μαρτυρικά, δηλητηριασμένοι. Μόνο που οι κορμοράνοι είναι θύματά μας, ενώ εμείς είμαστε οι αποκλειστικοί ενορχηστρωτές και εκτελεστές της καταδίκης μας. (Εκείνους που αναρωτιούνται πώς από μερικές σκισμένες σακούλες με αποφάγια στήνω σενάρια καταστροφής και με χαρακτηρίζουν υπερβολικό και εμμονικό επειδή επιμένω να παρατηρώ τον βόθρο γύρω μου, αντί να απολαμβάνω το γαλάζιο του ουρανού, τους παραπέμπω στις «καμπάνες» που μας ρίχνουν οι Ευρωπαίοι για τον τρόπο με τον οποίο –δεν –διαχειριζόμαστε τα σκουπίδια μας, βλάπτοντας το περιβάλλον. Παραμένοντας, την ίδια στιγμή, πρωταθλητές του παραλόγου: πληρώνουμε πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ, αλλά εξακολουθούμε να αδιαφορούμε. Ούτε η τεράστια οικονομική ζημιά δεν μας κάνει να δούμε με μεγαλύτερη προσοχή το θέμα! Δεν υπάρχει ελπίδα…)
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
