Τα προβληματικά (στεγαστικά) δάνεια της Ισπανίας συνεχίζουν να αυξάνονται, παρά την οιονεί διαγραφή μεγάλου μέρους τους και την απόθεσή τους στη χοάνη της «κακής τράπεζας». Την ίδια στιγμή η οικονομία συνεχίζει να βουλιάζει, παρά την εφαρμογή μέτρων σκληρής λιτότητας που θα έσωζαν –υποτίθεται –τη χώρα από τη βαθιά κρίση.
Στην πραγματικότητα τίποτε δεν προμηνύει την πολυαναμενόμενη έξοδο από το σκοτεινό τούνελ της ύφεσης τους επόμενους μήνες σε μια χώρα όπου το ένα τέταρτο του ικανού προς εργασία πληθυσμού ζει με επίδομα ανεργίας ή έχει πλέον απογοητευθεί από την παρατεταμένη περίοδο της ανεργίας.
Και αν η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι εγκαλεί ως λαϊκιστές όσους προβάλλουν μια «μίζερη εικόνα της χώρας», τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ισπανίας επιβεβαιώνουν τη δεινή οικονομική συγκυρία.
Φούντωσαν πάλι τα «κόκκινα δάνεια»
Εξι μήνες μετά τη δημιουργία της Sareb, της «κακής τράπεζας» που απορρόφησε τα τοξικά στοιχεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι μεγαλύτερες ισπανικές τράπεζες βρίσκονται σε χειρότερη θέση σε σχέση με τον περασμένο Δεκέμβριο.
Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναρριχήθηκε τον περασμένο Ιούνιο στο 11,6% (σε σχέση με το σύνολο των δανείων), δηλαδή στο ίδιο ακριβώς επίπεδο που βρισκόταν όταν δημιουργήθηκε η Sareb. Αυτό σημαίνει ότι τα 30 δισ. ευρώ που ξεφόρτωσαν οι τράπεζες για να εξυγιανθούν, ήταν μια τρύπα στο νερό αφού μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ξαναγεννήθηκαν «κόκκινα δάνεια» αντίστοιχης αξίας που ανέβασαν το συνολικό ποσό τους σε 176 δισ. ευρώ.
Πέφτει η αξία των ακινήτων
Τώρα όμως τα ακίνητα που έχουν συσσωρεύσει οι τράπεζες ως υποθήκες ή από πλειστηριασμούς «ασυνεπών» οφειλετών έχουν μικρότερη αξία από αυτήν που είχαν πριν από έξι μήνες. Πολλοί τραπεζίτες όπως ο επικεφαλής του ομίλου BBVA εκτιμούν ότι τα προβληματικά δάνεια θα συνεχίσουν να αυξάνονται τουλάχιστον ως το πρώτο τρίμηνο του 2014 επιδεινώνοντας την κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών οργανισμών.
Μέσα σε αυτό το κλίμα υπάρχουν «αθεράπευτα αισιόδοξοι» οικονομολόγοι που ισχυρίζονται ότι η χώρα μπορεί να βγει από την ύφεση πριν από το τέλος του έτους. Κάτι που δεν πιστεύει ούτε ο υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκουίντος, o οποίος γνωρίζει ότι η κατάρρευση του τομέα των κατασκευών, η πτώση της αξίας των ακινήτων μαζί με την αδυναμία των τραπεζών να ορθοποδήσουν είναι προβλήματα αλληλένδετα με τον… ιερό σκοπό της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
«Αν η χώρα παραμείνει για έναν ακόμη χρόνο σε ύφεση, τότε ακόμη περισσότερες τράπεζες θα παρουσιάσουν προβλήματα» εκτιμά ο οικονομικός αναλυτής του ισπανικού ινστιτούτου RIE Φεντερίκο Στάινμπεργκ. Οπως εξηγεί ο ίδιος στο γερμανικό περιοδικό «Spiegel», τα «προβλήματα» των τραπεζών μεταφράζονται σε οικονομική ασφυξία για επιχειρήσεις και νοικοκυριά που βλέπουν ότι ο φτηνός δανεισμός της ΕΚΤ κλείνει απλώς τις μαύρες τρύπες των τραπεζών χωρίς να μετατρέπεται σε δάνεια προς τους ιδιώτες.
Το πολιτικό κλίμα
Αυτό που παραδέχονται ακόμη και οι ένθερμοι υποστηρικτές των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», όπως η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal», είναι ότι στους 20 μήνες της διακυβέρνησης Ραχόι «η Ισπανία μετατράπηκε σε ένα γιγαντιαίο εργαστήριο πειραμάτων τα οποία δεν είχαν ποτέ ως σήμερα εφαρμοστεί σε μια δημοκρατία». Ο συντάκτης της εφημερίδας Σάιμον Νίξον διερωτάται αν μια ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να εφαρμόσει επιτυχώς πολιτική εσωτερικής υποτίμησης, μειώνοντας δραστικά τα επίπεδα των μισθών, της αγοραστικής δύναμης και διαβίωσης χωρίς να καταρρεύσει από τις συνακόλουθες κοινωνικές αντιδράσεις. Κανείς δεν θα μπορούσε να δώσει κατηγορηματική απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι στη συσσωρευμένη αγανάκτηση και στην οργή όσων βλέπουν να εξωθούνται στο κοινωνικό περιθώριο και την οικονομική ανέχεια έχει προστεθεί ένας ακόμη αστάθμητος παράγοντας. Το πολιτικό σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων» έχει πλήξει ανεπανόρθωτα το –όποιο –κύρος της κυβέρνησης στα μάτια των ισπανών ψηφοφόρων. Η παραδοχή του κεντροδεξιού πρωθυπουργού ότι ακούμπησε, έστω και εν αγνοία του, όπως υποστηρίζει, το βρώμικο χρήμα που έφτασε στο Λαϊκό Κόμμα από μίζες και «δώρα» επιχειρηματιών έχει ελαχιστοποιήσει το πολιτικό κεφάλαιο μιας κυβέρνησης που έχει «ξεχάσει» προ πολλού τις προεκλογικές υποσχέσεις για ένα διαφορετικό μείγμα «ήπιας λιτότητας».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
