Οι θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης που απαιτούν απευθείας έγχυση του σπερματοζωαρίου στο ωάριο συνδέονται με μικρή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης νευροαναπτυξιακών διαταραχών στο παιδί, σύμφωνα με νέα μελέτη. Ωστόσο η συμβατική θεραπεία IVF δεν φαίνεται να προκαλεί τέτοιου είδους προβλήματα.
Η νέα μελέτη που ανήκει σε ειδικούς του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής στο King’s College του Λονδίνου, του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης και της Ιατρικής Σχολής «Ορος Σινά» στη Νέα Υόρκη και η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο της Αμερικανικής Ιατρικής Ενωσης (JAMA), είναι η μεγαλύτερη μέχρι στιγμής σε ό,τι αφορά τη σχέση μεταξύ των θεραπειών ενάντια στην υπογονιμότητα και της νευρικής ανάπτυξης των εμβρύων.
Ασφαλής γενικώς η IVF
Σημειώνεται ότι σε γενικό πλαίσιο η διαδικασία της IVF θεωρείται ασφαλής. Κατά τη γέννηση ποσοστό της τάξεως του 4% των παιδιών της εξωσωματικής εμφανίζει οργανικά ή νοητικά προβλήματα σε σύγκριση με ποσοστό 3% των παιδιών της φυσικής σύλληψης.
Στη νέα μελέτη, οι ειδικοί επικεντρώθηκαν στην επίδραση μιας θεραπείας που ονομάζεται ενδοκυτταροπλασματική σπερματέγχυση (ICSI) και η οποία εφαρμόζεται όταν ο υποψήφιος πατέρας παρουσιάζει πολύ μικρό αριθμό σπερματοζωαρίων ή άλλα προβλήματα γονιμότητας.
Στη συγκεκριμένη διαδικασία οι ειδικοί εξάγουν χειρουργικώς σπερματοζωάρια από τους όρχεις τα οποία και εγχέουν απευθείας στο ωάριο, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης. Περίπου οι μισές περιπτώσεις εξωσωματικής γονιμοποίησης σήμερα αφορούν τη μέθοδο ICSI. Στην «παραδοσιακή» IVF το ωάριο που έχει εξαχθεί από τη γυναίκα γονιμοποιείται από το σπερματοζωάριο εκτός του σώματος, στο εργαστήριο. Στη συνέχεια το γονιμοποιημένο ωάριο εισάγεται στη μήτρα.
Μεγάλη μελέτη
Οι ερευνητές μελέτησαν στοιχεία σχετικά με 2,5 εκατομμύρια παιδιά τα οποία γεννήθηκαν στη Σουηδία μεταξύ του 1982 και του 2007 – εξ αυτών τα 30.959 ήλθαν στον κόσμο με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η μέθοδος ΙCSI φάνηκε να συνδέεται με μεγαλύτερη αύξηση του κινδύνου για νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός σε σύγκριση με τη φυσική σύλληψη. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος αυτός εξακολουθούσε να είναι πολύ μικρός: σε ό,τι αφορούσε τη νοητική υστέρηση ήταν της τάξεως του 0,093% μετά από εφαρμογή της μεθόδου ICSI, τη στιγμή που ο αντίστοιχος κίνδυνος είναι 0,062% στα παιδιά που γεννιούνται μετά από φυσική σύλληψη. Σε ό,τι αφορούσε συγκεκριμένα τον αυτισμό, ο κίνδυνος ήταν της τάξεως του 0,136% σε σύγκριση με ποσοστό 0,029% στην ομάδα των παιδιών που είχαν γεννηθεί μετά από φυσική σύλληψη.
Αθώα η IVF, μικρός κίνδυνος από την ICSI
«Όταν μελετήσαμε όλες τις θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης σε συνδυασμό, ανακαλύψαμε ότι δεν σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο αυτισμού αλλά με μια μικρή αύξηση του κινδύνου νοητικών προβλημάτων» ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Λονδίνο ο Σβεν Σάντιν από το King’s College και προσέθεσε: «Όταν πάλι διερευνήσαμε ξεχωριστά τις διαφορετικές θεραπείες, είδαμε ότι η ‘παραδοσιακή’ IVF είναι ασφαλής, αλλά η μέθοδος ICSI που συστήνεται συγκεκριμένα σε περιπτώσεις υπογονιμότητας του άνδρα, συνδέεται με αύξηση – αν και μικρή – του κινδύνου νοητικής υστέρησης και αυτισμού στα παιδιά». Σε κάθε περίπτωση ο ειδικός τόνισε ότι τα ευρήματα αυτά δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τα ζευγάρια από το να καταφεύγουν στις μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης όταν αυτό είναι απαραίτητο.
Υπογραμμίζεται ότι τα ποσοστά αυτισμού αυξάνονται κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια – καταγράφεται περίπου 1 περίπτωση αυτισμού ανά 100 παιδιά στην Ευρώπη και 1 ανά 88 παιδιά στις ΗΠΑ. Με δεδομένο ότι παράλληλα αυξάνονται και τα ποσοστά της εξωσωματικής γονιμοποίησης παγκοσμίως, αρκετοί ειδικοί αναρωτιούνται εδώ και καιρό μήπως υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους.
Ελάχιστη συμβολή
Πάντως ο δρ Σάντιν διευκρίνισε πως, αν και δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια επίδραση της ICSI στα ποσοστά αυτισμού, δεν είναι δυνατόν ο συγκεκριμένος παράγοντας να αποτελεί τον μοναδικό λόγο για την «έκρηξη» του αυτισμού. «Ακόμη και αν η εξωσωματική συμβάλλει στην αύξηση των περιπτώσεων αυτισμού, συμβάλλει σε ελάχιστο βαθμό».
Σε κάθε περίπτωση οι ειδικοί συνιστούν στα ζευγάρια να καταφεύγουν στη συμβατική IVF αντί για τη μέθοδο ICSI όταν αυτό είναι δυνατόν και στους ειδικούς να προτιμούν τη χρήση σπερματοζωαρίων που προέρχονται από εκσπερμάτιση παρά από χειρουργική επέμβαση στους όρχεις (όταν και πάλι αυτό είναι δυνατόν).
